بیماری هابیماری های مغز و اعصاب

مرگ مغزی و تفاوت آن با وضعیت نباتی

هنگامی که فردی به خاطر صدمات مغزی قادر به پاسخ گفتن به محرکهای خارجی نباشد، او در وضعیتی قرار گرفته است که اصطلاحا کما یا اغما گفته می شود. در بعضی موارد، تمام قسمتهای مغز ممکن است دچار صدمه شده باشند. اگر ساقه ی مغز که کنترل بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن مثل ضربان قلب و نفس کشیدن را در اختیار دارد دچار آسیب شدید شود، این عملکردهای حیاتی ممکن است دچار اختلال شوند. اگر این صدمات مغزی غیر قابل برگشت باشند، شخص ممکن است دچار مرگ مغزی شود. در وضعیت نباتی قسمت هایی از مغز که کنترل عملکردهای بالای ذهنی مثل فکر کردن را بر عهده دارند صدمه می بینند. با این حال بخش هایی از مغز که کنترل عملکردهای حیاتی خودکار مثل ضربان قلب و نفس کشیدن را بر عهده دارند سالم باقی می مانند.


در مرگ مغزی چه کاری باید کرد؟

در مرگ مغزی چه کاری باید کرد؟
فردی که دچار مرگ مغزی شده است قادر به پاسخ به هیچ محرکی نمی باشد و بدون کمک نیز نمی تواند نفس بکشد. اگر دستگاه تنفس مصنوعی از چنین فردی جدا شود ظرف چند دقیقه مرگ رخ خواهد داد و حتی اگر دستگاه نیز از او جدا نشود، ممکن است بعد از چند روز مرگ اتفاق بیفتد. اما در وضعیت نباتی چنین نیست.اگر پزشکان اعتقاد داشته باشند که در فردی مرگ مغزی رخ داده است، یک سری از آزمایش ها را انجام می دهند تا تشخیص مرگ مغزی را قطعی نمایند. این آزمایشها برای بررسی پاسخ فرد به تحریک ها و نحوه عملکرد هایی که توسط ساقه مغز کنترل می شوند، انجام می گردد. این موارد شامل آزمایش هایی برای ارزیابی توانایی فرد در انجام عمل تنفس بدون استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی می باشد. تشخیص مرگ مغزی فقط هنگامی داده می شود که پزشکان به این نتیجه قطعی رسیده باشند که عملکردهای مغز و ساقه ی مغز از دست رفته است و نیز علت ایجاد این مرگ مغزی شناخته شده باشد و کاری نیز نتوان برای درمان آن انجام داد.فردی که دچار مرگ مغزی شده است را نمی توان حتی با استفاده از دستگاه های ویژه در بخش مراقبت های ویژه ( ICU ) بیش از چند روز زنده نگه داشت. در چنین مواقعی معمولا پزشکان با خانواده فرد مشورت می کنند تا در صورت رضایت آنها، دستگاه ها را از او جدا نمایند.  بر اساس سن و سلامت قبلی فرد و نیز علت ایجاد مرگ مغزی، بستگان فرد ممکن است درخواست کنند که اعضای سالم بدن او مثل قلب، کلیه ها و کبد به کسانی که به این اعضا نیاز دارند داده شود.

فردی که در وضعیت نباتی قرار دارد از نظر جسمی و ذهنی به محرک هایی مثل صدا، نور و سایر تحریکات پاسخی نمی دهد اما می تواند بدون کمک دستگاه ، نفس بکشد.

وضعیت نباتی

وضعیت نباتی
اگر قسمت وسیعی از مغز یا ساقه مغز دچار صدمه شود ممکن است کما ایجاد گردد. فردی که در وضعیت نباتی قرار دارد از نظر جسمی و ذهنی به محرک هایی مثل صدا، نور و سایر تحریکات پاسخی نمی دهد اما می تواند بدون کمک دستگاه، نفس بکشد. همچنین گاهی اوقات به طور بی اختیار ممکن است سر یا دست ها و پاهایش را تکان دهد. چنین افرادی در صورتی که مراقبت های پزشکی خوبی در اختیار داشته باشند می توانند ماه ها و حتی سالها در همین وضعیت نباتی زنده باقی بمانند. شایع ترین علت ایجاد وضعیت نباتی، ضربه های شدید به سر می باشد. چنین وضعیتی همچنین می تواند در عفونت های مغزی مثل آنسفالیت های ویروسی و یا در مواردی که اکسیژن به مغز نمی رسد مثلا در مواردی که فرد در آب غرق می شود و یا دچار سکته قلبی می گردد نیز ممکن است رخ دهد.

در وضعیت نباتی چه کاری باید کرد؟

هیچگونه درمانی برای وضعیت نباتی پایدار وجود ندارد. با این حال با انجام اقدامات حمایتی و مراقبت های پرستاری می توان کاری کرد که تا آنجایی که ممکن است فرد در حالت راحتی قرار داشته باشد. فردی که به این وضعیت دچار می شود می تواند تا چندین سال زندگی کند اما احتمال خیلی کمی وجود دارد که دوباره به وضعیت طبیعی خود برگردد.

برگرفته از کتاب بیماری های مغز و اعصاب – تألیف: دکتر تونی اسمیت – ترجمه : دکتر فرهاد همت خواه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا