بیماری زونا چیست و چه درمانی دارد ؟ علائم این بیماری چیست ؟ آیا زونا واگیر دارد؟

زونا نوعی بیماری عفونی است که در اثر ابتلا به ویروس واریسلا زوستر به وجود می آید. این همان ویروس بی رحم آبله مرغان است که پس از ابتلا و بهبودی برای همیشه در سلول های عصبی ناحیه ی نخاع باقی می ماند و زمانی که سیستم ایمنی بدن در شرایط ضعیف و نامطلوبی قرار گرفته است این ویروس می تواند مجددا فعالیت خود را آغاز کند و این بار بیماری زونا را به وجود بیاورد.زونا همیشه به دنبال آبله مرغان به وجود نمی آید. گاهی برخی افراد که هرگز به آبله مرغان دچار نشده اند به بیماری زونا مبتلا می شوند ولی شرایط بیماری آنها کمی وخیم تر از سایرین است.

زونا در بارداری

احتمال ابتلا به زونا در دوران بارداری وجود دارد. علت این امر هم از آنجا ناشی می شود که بارداری وضعیت سیستم ایمنی بدن شما را دچار اختلال می کند و با افت سیستم ایمنی در برابر بیماری ها آسیب پذیر تر می شوید. زونا بسته به اینکه در کدام ماه از بارداری مادر اتفاق افتاده است می تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد.

اگر مادر در ماه های ابتدایی بارداری خود به زونا مبتلا شود با اینکه احتمال آن بسیار ضعیف است ولی امکان دارد جنین به نوعی ناهنجاری نادر با نام سندرم آبله مرغان مادرزادی مبتلا شود.

اما ابتلا به زونا در نیمه ی دوم بارداری هیچ خطر و مشکل خاصی برای سلامتی جنین ایجاد نخواهد کرد و زونا به داخل رحم نفوذ نمی کند.

زونا معمولا با ایجاد یک سردرد و تب و لرز خفیف آغاز می شود . شاید در ابتدای امر تشخیص اینکه بیماری زونا بیدار شده است سخت باشد ولی با بروز علائم و نشانه های زیر متاسفانه به زونا مبتلا شده اید:

• درد و سوزش در قسمت مشخصی از بدن
• قرمز شدن سطح مشخصی از پوست
• ظاهر شدن تاول های قرمز و دردناکی که به راحتی می ترکند.
• تحریک و قرمز شدن پوست در ناحیه ی نیم تنه و ستون فقرات
• تهوع
• کسالت و بیحالی
• خارش
• ضعف در ماهیچه ها

علائم خطرناک بیماری زونا

بیماری زونا ممکن است در برخی موارد نادر علائم و نشانه هایی فراتر از عوامل بالا از خود نشان بدهد و فرد در معرض شرایط خطرناکی قرار بگیرد.

• • آسیب های بینایی که نشان میدهد چشم درگیر عفونت شده است.
  • احساس درد شدید در گوش که می تواند با سرگیجه همراه باشد و خطر از دست دادن حس شنوایی را به همراه دارد.
  • از دست دادن حس چشایی
  • عفونت شدید و گسترده در مغز

علائم زونا در بزرگسالان

علائم زونا در بزرگسالان هیچ تفاوت خاصی ندارد و شامل تمامی علائم و نشانه های کلی زونا می شود . فقط تنها تفاوت در میزان و شدت علائم و نشانه هاست.

بزرگسالانی که در کودکی خود آبله مرغان را تجربه کرده اند اگر به زونا مبتلا شوند هیچ مشکل خاص و جدیدی به وجود نیامده است. این همان آبله مرغان است ولی با تاول هایی بزرگ تر که یک بار در کودکی هم تجربه کرده اند.

مشکل اصلی برای بزرگسالانی به وجود می آید که در دوران کودکی خود به آبله مرغان مبتلا نشده اند و بدن آنها برای اولین بار با چنین چیزی مواجه می شوند آن هم در شرایطی که سیستم ایمنی بدن به مراتب ضعیف تر است پس شدت علائم بیماری بیشتر است و بروز علائم خطرناک زیر در چنین شرایطی وجود دارد.

• تاول های باز و دردناک
• سینه پهلو
• تورم
• التهاب مغز

زونا همیشه به دنبال آبله مرغان به وجود نمی آید. گاهی برخی افراد که هرگز به آبله مرغان دچار نشده اند به بیماری زونا مبتلا می شوند ولی شرایط بیماری آنها کمی وخیم تر از سایرین است.

 چه کسانی بیشتر در معرض خطر زونا هستند؟

در درجه ی اول افرادی در بیشتر در معرض خطر ابتلا به زونا هستند که در کودکی خود با آبله مرغان مواجه شده اند و این ویروس در سیستم عصبی آنها همچنان در حال زندگی است. اما برخی شرایط وجود دارد که فرد را در برابر زونا آسیب پذیر تر می کند و ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.

• افراد بالای 50 سال
• افرادی که سابقه ی شیمی درمانی و پرتودرمانی دارند.
• افرادی که وضعیت سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است. مانند افراد مبتلا به ایدز و سرطان
• افرادی که به تازگی عضو پیوندی دریافت کرده اند.
• افرادی که از داروهای استروئیدی و تضعیف کننده ی سیستم ایمنی بدن استفاده می کنند.

تشخیص زونا از روی علائم و نشانه های آن به سادگی امکان پذیر است و پزشک با انجام معاینه ی روتین و ساده ی تاول ها و با پرسش هایی در رابطه با سابقه ی ابتلا به آبله مرغان در کودکی و وضعیت عمومی حال فرد می تواند به راحتی آن را تشخیص دهد.در برخی شرایط خاص که زونا با علائم و نشانه های نادری همراه است یا پزشک برای اطمینان بیشتر با کمک وسیله ای استریل به نام سوآب از تاول ها و آب درون آنها نمونه گیری می کند تا در آزمایشگاه بررسی شود که آیا عامل این تاول ها ویروس زوناست یا مشکل دیگری وجود دارد.

زونا مانند آبله مرغان یک سیر طبیعی دارد که باید طی شود و دارویی برای درمان قطعی آن وجود ندارد. زیرا این بیماری پس از 2 الی 3 هفته به طور کامل از بین می رود و شرایط به حالت عادی باز می گردد. اما دسته ای از داروها و روش های درمانی وجود دارند که در کاهش علائم و نشانه های آزاردهنده ی این بیماری و همچنین کاهش طول دوره ی آن موثرند.درمان پزشکی و دارویی

• داروهای ضد ویروس مانند آسیکلوویر که برای کاهش درد و طول مدت زمان دوره ی بیماری موثرند.
• داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن که برای تسکین درد و التهاب مفیدند.
• داروهای مسکن مانند استامینوفن که برای کاهش درد عمومی بدن موثرند.
• داروهای ضد انعقاد و ضد افسردگی مانند تری سایکلیک که برای کاهش درد های طولانی و استراحت بهتر مصرف می شوند.
• داروهای ضد حساسیت مانند آنتی هیستامین که خارش را متوقف می کنند.
• کرم ها و ژل های موضعی مانند لیدوکائین که برای کاهش تورم و حساسیت مفیدند.

درمان خانگی

• استراحت در منزل
• استفاده از کیسه ی یخ و کمپرس آب سرد برای کاهش درد و تورم تاول ها
• شستن بدن با بلغور جوی دو سر برای التیام درد و خارش

یکی از قدرتمندترین و موثرترین روش های پیشگیری از زونا استفاده از واکسن آبله مرغان یا واکسن واریسلا است که تا حد زیادی می تواند از ابتلا به این بیماری بکاهد.کودکان دو بار باید این واکسن را دریافت کنند و بزرگسالانی که در کودکی به آبله مرغان مبتلا نشده اند باید واکسینه شوند.

اگر فردی در اطراف شما به زونا مبتلا شده است می تواند بیماری را به شما منتقل کند. پس بهتر است که از او تا حد امکان دوری کنید و اگر هم به او نزدیک می شوید حتما از ماسک استفاده کنید.

اگر در بدن شما زخم یا تحرک و التهاب پوستی وجود دارد بهتر است که آن را بپوشانید و در معرض فضای باز قرار ندهید.

شستن مرتب دست ها میتواند شما را در برابر بسیاری از بیماری ها از جمله زونا واکسینه کند پس همیشه دستهای تمیزی داشته باشید.