پولیپ معده چیست و آیا خطرناک است؟

پولیپ های معده یا پولیپ های گاستریک، توده های کوچکی هستند که از مخاط معده به وجود آمده اند و در اغلب موارد هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. اگرچه اکثر پولیپ های معده خوش خیم هستند، اما برخی از آنها به مرور زمان می توانند سرطانی شوند، به همین دلیل تشخیص و درمان به موقع آنها بسیار مهم است است. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با پولیپ معده، علل، علائم و روش های درمان آن آشنا شوید.

پولیپ معده چیست؟

پولیپ های معده (پولیپ گاستریک)، توده‌ های کوچکی هستند که در پوشش داخلی معده ایجاد می‌ شوند. این پولیپ ها معمولاً به طور اتفاقی در طول آندوسکوپی تشخیص داده می شوند و در اغلب موارد خوش‌ خیم (غیرسرطانی) هستند، اما تعداد کمی از انواع آنها می‌ توانند به مرور زمان، پیش سرطانی یا سرطانی شوند.

زمانی که سلول های پوشش معده به طور غیر طبیعی رشد می کنند، ممکن است منجر به تشکیل توده های کوچکی شوند که به آنها پولیپ گفته می شوند. برخی افراد ممکن است فقط یک پولیپ داشته باشند و برخی دیگر ممکن است چندین پولیپ پراکنده در سراسر معده داشته باشند. تشخیص نوع پولیپ بسیار مهم است، زیرا نحوه مدیریت این بیماری را تعیین می کند.

انواع پولیپ معده

پولیپ های معده انواع متفاوتی دارند که بر اساس محل و نحوه ایجاد آنها دسته بندی می شوند. انواع اصلی پولیپ معده شامل پولیپ‌ های غدد فوندیک، پولیپ های هیپرپلاستیک و پولیپ‌ های آدنوماتوز می باشد که در ادامه به بررسی هر یک از آنها می پردازیم.

پولیپ‌ های غدد فوندیک

پولیپ‌ های غدد فوندیک شایع ترین نوع پولیپ معده هستند که معمولا در قسمت فوقانی معده (فوندوس) تشکیل می شوند. اغلب این پولیپ ها کوچک هستند و معمولا منجر به سرطان نمی شوند. پولیپ های غدد فوندیک معمولا در اثر مصرف طولانی مدت مهارکننده‌ های پمپ پروتون که برای کاهش اسید معده استفاده می شود، تشکیل می شوند. همچنین در افرادی که به بیماری‌ های ارثی مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) مبتلا هستند بیشتر دیده می شوند.

پولیپ‌ های هیپرپلاستیک

پولیپ‌ های هیپرپلاستیک دومین نوع شایع پولیپ های معده هستند. این نوع از پولیپ ها معمولا در واکنش به التهاب مزمن یا آسیب به پوشش معده، به ویژه در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا گاستریت مزمن، تشکیل می‌ شوند. اغلب پولیپ‌ های هیپرپلاستیک خوش خیم هستند، اما انواع بزرگتر آنها می توانند حاوی سلول‌ های پیش سرطانی یا دیسپلازی باشند. درمان التهاب یا عفونتی که منجر به ایجاد این پولیپ ها شده می تواند به فروکش کردن آنها کمک کند.

پولیپ‌ های آدنوماتوز

پولیپ‌ های آدنوماتوز نادرترین نوع پولیپ های معده هستند، اما بیشترین خطر را برای ابتلا به سرطان دارند. این پولیپ ها از بافت غدد ناشی می شوند و ضایعات پیش سرطانی به شمار می روند. به همین دلیل، معمولاً بلافاصله پس از تشخیص برداشته می‌ شوند. افراد مبتلا به سندرم‌ های ژنتیکی مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی یا سندرم لینچ بیشتر مستعد ابتلا به پولیپ‌ های آدنوماتوز در معده و روده بزرگ هستند.

علت بوجود آمدن پولیپ معده چیست؟

علت بوجود آمدن پولیپ معده با توجه به نوع پولیپ می تواند متفاوت باشد، برخی از علل شایع عبارتند از:

• عفونت هلیکوباکتر پیلوری
• مصرف طولانی مدت داروهای مهارکننده‌های پمپ پروتون
• التهاب معده (گاستریت) مزمن
• اختلالات ژنتیکی مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
• گاستریت خودایمنی

علاوه بر موارد بالا، خطر ابتلا به پولیپ معده با بالا رفتن سن، افزایش پیدا می کند و این بیماری در افراد بالای 50 سال شایع تر است.

علائم پولیپ معده

در اغلب موارد پولیپ های معده هیچ علامتی ایجاد نمی کنند و به طور اتفاقی در طول انجام چکاپ ها پیدا می شوند. با این حال، در صورت بروز علائم، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• درد خفیف شکم
• سوزش در قسمت بالای شکم
• حالت تهوع و استفراغ
• نفخ
• سیری زودرس 
• سوء هاضمه
• وجود خون در مدفوع 
• خستگی
•  کم خونی (ناشی از خونریزی داخلی)

به نقل قول از clevelandclinic:

A polyp large enough to interfere with your digestive system may cause symptoms like nausea, indigestion and stomach pain. It might feel tender when you press on your stomach. If a polyp actually blocks the outlet to your stomach, you might vomit, lose your appetite and lose weight.

ترجمه: پولیپی که بزرگ باشد و در سیستم گوارش شما اختلال ایجاد کند، ممکن است علائمی مانند حالت تهوع، سوء هاضمه و درد معده ایجاد کند. ممکن است هنگام فشار دادن شکم، احساس سوزش داشته باشید. اگر پولیپی واقعاً خروجی معده شما را مسدود کند، ممکن است استفراغ کنید، اشتهای خود را از دست بدهید و وزن کم کنید.

منبع: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17797-stomach-polyps

نحوه تشخیص پولیپ معده

تشخیص پولیپ معده معمولاً در طول آندوسکوپی فوقانی انجام می‌ شود، که در آن یک دوربین انعطاف‌ پذیر وارد معده می شود و امکان مشاهده پوشش معده و هرگونه پولیپ در آن را فراهم می‌ کند. متخصصان، پولیپ‌ ها را بر اساس اندازه، تعداد، شکل و محل قرارگیری ارزیابی می‌ کنند. همچنین در صورت مشاهده پولیپ در طی آندوسکوپی، از بافت آنها نمونه برداری می شود تا نوع پولیپ و خوش خیم، پیش سرطانی یا بد خیم بودن آنها مشخص شود. در اغلب موارد برای تشخیص و ارزیابی پولیپ های معده تصویربرداری استفاده نمی شود، مگر اینکه پولیپ بسیار بزرگ باشد.

درمان پولیپ معده

نوع درمان پولیپ معده با توجه به نوع، اندازه و تعداد آن انتخاب می شود. همه پولیپ های معده نیاز به درمان فوری ندارند، اما برخی از آنها برای جلوگیری از خونریزی، انسداد یا سرطانی شدن باید بلافاصله بعد از تشخیص برداشته شوند. در ادامه به بررسی بیشتر روش های درمان پولیپ معده می پردازیم.

برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی

رایج ترین و موثرترین روش درمان پولیپ های معده برداشتن آنها با آندوسکوپی است. از این روش برای پولیپ هایی استفاده می شود که خطر خونریزی آنها بالا است یا ممکن است در آینده سرطانی شوند. این عمل طی آندوسکوپی انجام می شود و برای انجام آن هیچ قسمتی از بدن با چاقوی جراحی باز نمی شود.

جراحی پولیپ معده

به ندرت ممکن است برای درمان پولیپ معده به جراحی نیاز باشد. از جراحی برای برداشتن پولیپ های بسیار بزرگ، دیسپلازی درجه بالا و سرطان تهاجمی استفاده می شود. در عمل پولیپ معده، با توجه به وضعیت پولیپ ها، یا قسمت کوچکی که آسیب دیده برداشته می شود یا بخش بزرگتری از دیواره معده به طور کامل برداشته می شود. جراحی پولیپ معده تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و معمولاً نیاز به بستری کوتاه مدت در بیمارستان دارد. 

درمان پولیپ معده با لیزر

استفاده از لیزر درمانی برای پولیپ معده نسبت به سایر روش ها کمتر رایج است. در این روش پزشک در طی آندوسکوپی، یک فیبر نوری نازک را از طریق آندوسکوپ وارد معده می کند و از پرتو متمرکز نور برای برش یا تبخیر بافت غیر طبیعی استفاده می کند.

دارو برای پولیپ معده

پولیپ ها، توده هایی هستند که در پوشش معده ایجاد می شوند، به همین دلیل هیچ دارویی وجود ندارد که بتواند این توده ها را به طور کامل از بین ببرد. اما برخی از داروها می توانند به درمان علل زمینه ای، کاهش التهاب و جلوگیری از عود پولیپ ها پس از درمان آنها کمک کنند، از جمله:

• آنتی بیوتیک ها، مانند آموکسی سیلین، کلاریترومایسین، مترونیدازول، امپرازول و لانسوپرازول برای پولیپ معده ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری
• داروهای ضدالتهاب مانند سوکرالفیت، بیسموت ساب‌سالیسیلات و میزوپروستول برای پولیپ معده ناشی از گاستریت (التهاب معده)
• مکمل های آهن در صورت خونریزی پولیپ های معده

آیا پولیپ معده خطرناک است؟

اغلب پولیپ های معده بی خطر هستند، اما پولیپ‌ های آدنوماتوز و پولیپ‌ های بزرگ هیپرپلاستیک می توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند، به همین دلیل است که پولیپ های معده گاهی می توانند خطرناک باشند. از سایر عوارض پولیپ معده می توان به انسداد و خونریزی در اثر پولیپ های بزرگ اشاره کرد.

پرسش و پاسخ درباره پولیپ معده