علت لرزش بدن چیست؟ روشهای درمان
انقباض غیرارادی عضلات با الگوی موزون است که باعث لرزش در یک یا چند قسمت بدن می شود. در این مقاله قصد داریم به انواع لرزش بدن علت ها و روش های درمان بپردازیم؛
دسته بندی لرزش ها
متخصصان پزشکی لرزش بدن را به دو دسته تقسیم می‌کند. این دسته ها عبارتند از، لرزش در حالت استراحت و لرزش ناشی از انجام یک عمل.
لرزش هنگام استراحت
لرزش بدن هنگام استراحت در قسمتی از بدن رخ میدهد که شل شده و به طور کامل توسط نیروی جاذبه پشتیبانی می شود. به طور مثال هنگامی که خواب هستید متوجه لرزش دستان در حالت استراحت می شوید. لرزش هنگام استراحت معمولاً با انجام حرکات ارادی از بین میرود.
لرزش هنگام انجام عمل
این نوع لرزش حین انجام عملی خاص یا قرار گرفتن در یک موقعیت مشخص رخ می دهد.
انواع لرزش
کارشناسان پزشکی لرزش بدن را به انواع مختلف زیر طبقه بندی کرده اند ؛
لرزش پارکینسون
حدود ۷۰ درصد از مبتلایان به بیماری پارکینسون، لرزش در حال استراحت را تجربه می کند، یک لرزش آهسته که از انگشتان شروع می شود. با گذشت زمان ممکن است این لرزش به سمت ساعد پیشروی کند.
دیگه علائم بیماری پارکینسون عبارتند از؛
- حرکات آهسته
- سفتی عضلات
- بی سوادی هنگام ایستادن یا حفظ تعادل
لرزش اساسی
لرزش اساسی به طور معمول در هر دو طرف بدن رخ می دهد، اما علائم در یک قسمت از بدن مشهودتر است. از ویژگی های مشخصه لرزش در دستها و بازوها در طول انجام عمل و گاهی اوقات در حال استراحت است.
لرزش اساسی ممکن است در سایر قسمت های بدن نیز رخ دهد ، از جمله:
- سر
- تارهای صوتی
- پاها و پاها
لرزش مخچه
لرزش مخچه زمانی رخ می دهد که فرد در حال انجام یک حرکت هدفمند است. به طور مثال ممکن است فرد هنگام آوردن چنگال به سمت دهان دچار لرزش شود.
لرزش مخچه سرعت لرزش زیادی دارد، ولی بخش های کوچکی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. پزشکان معمولاً لرزش مخچه را ناشی از مولتیپل اسکلروزیس و سایر اختلالات عصبی می دانند.
لرزش دیستونیک
لرزش دیستونیک شامل پیچ خوردن یا تکان خوردن غیر ارادی اندام های بدن است. برخی از موقعیت های دست و بازو ممکن است، باعث توقف لرز شود. لرزش دیستونیک نادر است و معمولاً در افراد زیر ۵۰ سال رخ میدهد.
لرزش فیزیولوژیکی
همه افراد ممکن است دچار لرزش فیزیولوژیکی شوند، لرزشی به فرکانس بالا و دامنه کم، که در حال استراحت و حین حرکت رخ میدهد.
لرزش های فیزیولوژیکی معمولا بر فعالیت های روزانه تاثیر نمی گذارد با این حال ممکن است،شرایط زیر تحریک کنند:
- مصرف محرک هایی، مانند کافئین و نیکوتین
- اضطراب
- خستگی
- مصرف داروهای خاص
علت
در برخی موارد لرزش بدن به دلیل اختلال در نواحی عمیق مغز رخ میدهد. این اختلال ممکن است در نتیجه شرایط عصبی زیر ایجاد شود؛
- سکته
- آسیب تروماتیک مغز
- بیماری های عصبی مثل بیماری پارکینسون و مولتیپل اسکلروزیس یا همان ام اس
مصرف برخی داروها نیز می‌تواند باعث لرزش بدن شود:
- آمیودارون
- آمفتامین ها
- داروهای آسم
- آتورواستاتین
- کافئین
- کاربامازپین
- کورتیکواستروئیدها
- سیکلوسپورین
- اپی نفرین
- عوامل کاهش قند خون
- برخی اختلالات روان پریشی ، عصبی و داروهای ضد افسردگی
علل بالقوه لرزش بدن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- اضطراب و استرس
- سوء مصرف الکل یا ترک أن
- مسمومیت با جیوه
- پرکاری تیروئید
- نارسایی کبد و کلیه
تشخیص
هنگام تشخیص لرزش بدن ممکن است پزشک از معاینات فیزیکی و عصبی زیر استفاده نمایید؛
معاینات فیزیکی و عصبی
معاینه فیزیکی شامل موارد زیر است؛
- آیا انقباض عضلانی در حالت اضطراری در حین عمل رخ میدهد.
- قسمتی که لرزش بدن رخ می دهد.
- این که لرزش در دو طرف باشد یا یک طرف
- میزان لرزش
در طی این معاینات عصبی پزشک موارد زیر را بررسی می کند؛
- افزایش سفتی عضلات
- اختلال در تعادل
- ناهنجاری های گفتاری
سایر آزمایشات تشخیصی
ممکن است پزشک انجام آزمایشات تشخیصی زیرا برای تعیین علت لرزش بدن تجویز کند؛
- آزمایش خون و ادرار : این آزمایش به منظور رد احتمال عوارض جانبی دارو، تداخلات دارویی، نوشیدن الکل و اختلال عملکرد تیروئید انجام میشود.
- آزمایشات تصویربرداری تشخیصی: MRI یا (سیتی اسکن)CT به تشخیص هرگونه آسیب مغزی که ممکن است باعث لرزش شود، کمک می کند.
- الکترومیوگرافی (EMG) : این آزمایش فعالیت الکتریکی عضلات را ثبت می کند. ممکن است پزشک از آن برای اندازه گیری فعالیت غیر ارادی ماهیچه ها در پاسخ به تحریک عصبی استفاده کند.
زمان مراجعه به پزشک
لرزش بدن گاهی اوقات می تواند نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد. هر فردی که دچار لرزش بدن می شود، باید برای تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کند.
فردی که مشکوک است که لرزش بدن وی از عوارض جانبی دارو است، باید نگرانی خود را با پزشک مطرح کند. در صورت امکان، پزشک ممکن است دوز را تنظیم کند یا داروی دیگری را جایگزین نماید.
درمان لرزش بدن
درمان های خاص ممکن است به کاهش دفعات و شدت لرزش بدن کمک کند. این که بیمار چه درمانی را باید انجام دهد، بستگی به علت، نوع و شدت لرزش دارد. برخی از گزینه های درمانی عبارتند از :
داروها
داروها می توانند به کنترل لرزش بدن کمک کنند. در ادامه به انواع داروهایی که ممکن است پزشک برای لرزش بدن تجویز کند، اشاره خواهیم کرد.
- مسدودکننده های بتا : آتنولول، متوپرولول، نادولول، پروپرانولول، سوتالول
- داروهای ضد تشنج : پریمیدون، گاباپنتین،توپیرامات
- بنزودیازپین ها : آلپرازولام، کلونازپام
- داروهای بیماری پارکینسون : لوودوپا، کربی دوپا
روشهای غیر جراحی
در برخی موارد ، پزشک ممکن است یک روش غیر جراحی را برای کنترل لرزش بدن توصیه کند. به عنوان مثال می توان به سونوگرافی متمرکز و فرسودگی رادیویی اشاره کرد.
- سونوگرافی متمرکز : تالاموس قسمتی از مغز است که در حرکت بدن نقش دارد. آسیب یا اختلال در سلول های عصبی تالاموس می تواند منجر به لرزش ماهیچه ها شود. سونوگرافی متمرکز یک پرتو از امواج اولتراسوند را به سلول های عصبی ناکارآمد تالاموس می رساند. این سلول ها را از بین می برد و در نتیجه لرزش فرد را کاهش می دهد.
- فرسایش بسامد رادیویی : فرسایش فرکانس رادیویی از امواج رادیویی برای تولید جریان الکتریکی استفاده می کند. این جریان عصب ناکارآمد را گرم می کند و توانایی ارسال و دریافت سیگنال را مختل می کند.
عمل جراحي
مداخلات جراحی که ممکن است به کنترل لرزش بدن کمک کند شامل تحریک عمیق مغز (DBS) و تالاموتومی است.
- تحریک عمیق مغز : روش شامل کاشت الکترودها در تالاموس است. جراح الکترودهایی را به دستگاهی به نام مولد پالس وصل می کند، که آن را در قفسه سینه فرد قرار میگیرد. مولد پالس یک جریان الکتریکی را به الکترودهای تالاموس می فرستد. سپس نبض وارد تالاموس می شود و لرزش را قطع می کند.
- تالاموتومی : تالاموتومی یک عمل جراحی است که قسمت مشکل ساز تالاموس را برای همیشه تخریب می کند. این عمل جراحی برای درمان لرزش شدید بدن به که به دیگر درمان ها پاسخ نداده است، به کار می رود. در صورت امکان ، پزشکان به عنوان جایگزینی برای تالاموتومی، فرسایش فرکانس رادیویی را انجام می دهند.
تغییر سبک زندگی
برخی از تغییرات در شیوه زندگی ممکن است لرزش بدن را کاهش داده یا به افراد در مدیریت وضعیت خود کمک کند. این تغییرات عبارتند از:
- حذف یا کاهش خوراکی که باعث تشدید لرزش بدن می شوند، مانند کافئین و نیکوتین
- گفتاردرمانی برای کنترل لرزش های صوتی
- فیزیوتراپی برای کمک به بهبود قدرت، کنترل و هماهنگی عضلات
- کاردرمانی برای کمک به افراد در انجام فعالیتهای معمول روزانه خود
