برای درمان نقرس چه بخوریم؟ {رژیم غذایی مضر و مفید}
نقرس یک نوع آرتریت است و زمانی رخ می دهد که اسید اوریک در جریان خون جمع می شود و منجر به التهاب، تورم، و درد می شود. این بیماری در اغلب موارد شست پا را درگیر می کند اما ممکن است مچ پا، زانو، آرنج و مچ دست را نیز درگیر کند. رژیم غذایی می تواند به طور قابل توجهی بر دفعات و شدت حملات نقرس تاثیر بگذارد. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با رژیم غذایی مفید و مضر برای نقرس آشنا شوید.
رژیم غذایی نقرس
پورین یک ترکیب کریستالی بی رنگ است که در تشکیل اسید اوریک موثر است. جمع شدن اسید اوریک در جریان خون منجر به نقرس می شود. رژیم غذایی نقرس باید حاوی غذاهایی باشد که سطح پورین کمی دارند مانند مرکبات، آلبالو، لبنیات کم چرب، سبزیجات، آجیل ها، غلات کامل و حبوبات. همچنین در این رژیم غذایی باید مصرف غذاهایی که منجر به افزایش پورین می شوند محدود شود از جمله انواع گوشت های قرمز، نوشیدنی های الکلی، غذاهای فرآوری شده مانند فست فود، لبنیات پر چرب و غذاهای شیرین.
به نقل قول از mayoclinic:
Following a gout diet can help limit uric acid production and increase its elimination.
ترجمه: پیروی از رژیم غذایی نقرس می تواند به محدود کردن تولید اسید اوریک و افزایش دفع آن کمک کند.
برای درمان نقرس چه بخوریم؟
یک رژیم غذایی مناسب برای نقرس، غنی از غذاهایی است که به کاهش سطح اسید اوریک کمک می کنند و همچنین از تشدید شدن آن جلوگیری می کنند. در ادامه به بررسی غذاهای مفید برای نقرس می پردازیم.
لبنیات کم چرب
محصولات لبنی منبع عالی پروتئین و کلسیم بدون محتوای پورین موجود در گوشت هستند. تحقیقات نشان داده است که محصولات لبنی کم چرب مانند شیر بدون چربی، ماست و پنیر کاتیج می توانند به کاهش سطح اسید اوریک کمک کنند.
گیلاس و انواع توت ها
مطالعات نشان می دهند که گیلاس، به ویژه گیلاس ترش (آلبالو) سطح اسید اوریک و تعداد دفعات حمله نقرس را کاهش می دهد. همچنین انواع توت ها از جمله توت فرنگی، بلوبری و تمشک نیز سرشار از ترکیبات ضد التهابی و آنتی اکسیدان ها هستند که به سلامت کلی مفاصل کمک می کنند.
سبزیجات
بیشتر سبزیجات پورین کمی دارند و به راحتی در رژیم غذایی نقرس قرار می گیرند. سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی، گل کلم و کلم بروکسل، و همچنین سبزیجات برگ دار مانند اسفناج و کلم پیچ، سرشار از مواد مغذی هستند که التهاب ناشی از نقرس را کاهش می دهند.
غلات کامل
غلات کامل مانند برنج قهوه ای، جو دوسر، کینوا و نان سبوس دار، منابع عالی فیبر هستند که می تواند به کاهش سطح اسید اوریک و بهبود عملکرد کلیه کمک کند. همچنین غلات سبوس دار کمتر منجر به افزایش قند خون می شوند و در مقایسه با کربوهیدرات های تصفیه شده، انتخاب بهتری برای مدیریت نقرس هستند.
آجیل ها و دانه ها
آجیل ها و دانه ها، از جمله بادام، گردو، تخم کتان و دانه چیا، چربی های سالم، پروتئین و فیبر را فراهم می کنند بدون اینکه منجر به تولید اسید اوریک شوند. این خوردنی ها را می توان به عنوان میان وعده به رژیم غذایی نقرس اضافه کرد.
حبوبات
حبوبات از جمله لوبیا و عدس و سرشار از پروتئین و فیبر گیاهی هستند که آنها را جایگزینی سالم برای گوشت می کند. پورین آنها در مقایسه با محصولات حیوانی نسبتاً کم است که آنها را گزینه خوبی برای دریافت پروتئین در مبتلایان به نقرس تبدیل می کند.
آب
هیدراته ماندن و دریافت میزان آب کافی برای افراد مبتلا به نقرس ضروری است، زیرا به دفع اسید اوریک از بدن کمک می کند. نوشیدن مقدار زیادی آب در طول روز می تواند با بهبود عملکرد کلیه و دفع اسید اوریک، خطر تشدید نقرس را کاهش دهد.
مرکبات
مرکباتی مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت سرشار از ویتامین سی هستند که به کاهش سطح اسید اوریک در خون کمک می کند. قرار دادن این میوه ها در رژیم غذایی به دلیل خواص تقویت کننده سیستم ایمنی و آنتی اکسیدانی آنها می تواند فواید سلامتی بیشتری را به همراه داشته باشد.
غذاهای مضر برای نقرس
چندین غذا و نوشیدنی وجود دارند که منجر به افزایش سطح اسید اوریک و شروع شدن حملات نقرس می شوند. این خوردنی ها سرشار از پورین هستند که در طی هضم به اسید اوریک تجزیه می شوند. به همین دلیل اجتناب یا محدود کردن مصرف این غذاها برای افراد مبتلا به نقرس بسیار مهم است.
گوشت قرمز
انواع گوشت های قرمز از جمله گوشت گاو، بره و خوک و همچنین گوشت اندام های این حیوانات مانند جگر و کلیه ها سرشار از پورین هستند. گوشت قرمز در افزایش سطح اسید اوریک نقش داشته و باید از مصرف آن خودداری شود یا تا حد ممکن مصرف آن کاهش داده شود.
غذاهای دریایی
انواع خاصی از غذاهای دریایی مانند ماهی آنچوی، ساردین، ماهی خال مخالی، شاه ماهی، صدف، میگو و خرچنگ سرشار از پورین هستند. برخی از ماهی ها ممکن است پورین کمتری داشته باشند، اما به طور کلی توصیه می شود برای جلوگیری از تشدید علائم نقرس مصرف غذاهای دریایی کاهش داده شود.
الکل
نوشیدنی های الکلی از جمله آبجو و مشروبات الکلی، باعث افزایش تولید اسید اوریک و کاهش دفع آن توسط کلیه ها می شوند. به ویژه نوشیدن آبجو به دلیل محتوای پورین زیاد آن می تواند برای افراد مبتلا به نقرس مشکل ساز باشد. مصرف تمامی نوشیدنی های الکلی برای افراد مبتلا به نقرس باید کاهش داده شود.
غذاها و نوشیدنی های شیرین
غذاها و نوشیدنی های حاوی قند بالا، به ویژه آنهایی که حاوی فروکتوز هستند (مانند نوشابه های شیرین و آب میوه ها)، می تواند در افزایش سطح اسید اوریک نقش داشته باشد. همچنین فروکتوز می تواند منجر به افزایش تولید اسید اوریک در کبد شود و علائم نقرس را تشدید کند.
غذاهای فرآوری شده
اغلب غذاهای فرآوری شده حاوی سطوح بالایی از کربوهیدرات های تصفیه شده، چربی های ناسالم و افزودنی های مصنوعی هستند که می توانند منجر به التهاب بیشتر و تشدید علائم نقرس شوند. این دسته از غذاها شامل گوشت های فرآوری شده و فست فود می باشد.
محصولات لبنی پرچرب
در حالی که محصولات لبنی می توانند منبع خوبی از کلسیم باشند، انواع پرچرب آنها مانند شیر کامل، خامه و پنیر ممکن است به دلیل داشتن چربی در ایجاد حملات نقرس در برخی افراد نقش داشته باشد. به جای آن می توان از محصولات لبنی کم چرب یا بدون چربی استفاده کرد.
صبحانه برای نقرس
برای افراد مبتلا به نقرس، انتخاب غذاهای مناسب در وعده صبحانه برای مدیریت این بیماری و جلوگیری از تشدید عود آن ضروری است. صبحانه افراد مبتلا به نقرس باید روی غذاهای کم پورین، پر فیبر و مواد ضد التهابی متمرکز باشد. بهترین گزینه های صبحانه برای نقرس عبارتند از:
- جو دوسر با میوه (گیلاس، توت فرنگی و بلوبری)، آجیل (بادام و گردو) و شیر کم چرب
- ماست کم چرب ساده، میوه های تازه (مانند موز، گیلاس یا مرکبات)، دانه چیا یا تخم کتان و مقداری گرانولا
- نان سبوس دار، آووکادو، گوجه فرنگی، روغن زیتون و کمی نمک و فلفل
- خاگینه به همراه اسفناج، فلفل دلمه ای، گوجه فرنگی، پیاز و روغن زیتون
- پنکیک سبوس دار (حاوی آرد گندم کامل یا جو، تخم مرغ، شیر بادام، بکینگ پودر، میوه های تازه (مانند توت ها یا موز) و ماست کم چرب ساده)
- خوراک سیب زمینی شیرین با تخم مرغ ( حاوی سیب زمینی شیرین، تخم مرغ، فلفل دلمه ای، پیاز، روغن زیتون و کمی نمک و فلفل)
سوالات متداول در مورد رژیم غذایی نقرس
به طور کلی خرما برای افراد مبتلا به نقرس ضرر ندارد زیرا میزان پورین آنها کم تا متوسط است، در نتیجه اگر مصرف آنها در حد اعتدال باشد برای افراد مبتلا به نقرس بی خطر هستند.
برنج، به ویژه برنج سفید، غذایی است که به طور کلی برای افراد مبتلا به نقرس بی خطر است. پورین آن کم است و سطح اسید اوریک را به میزان قابل توجهی در بدن افزایش نمی دهد.
مرغ سطح متوسطی پورین دارد، به این معنی که می تواند بر سطح اسید اوریک تاثیر بگذارد، اما نه به اندازه گوشت قرمز. به همین دلیل افراد مبتلا به نقرس می توانند در حد اعتدال مرغ را در رژیم غذایی خود استفاده کنند.
بله، کشک زمانی که در حد اعتدال مصرف شود می تواند برای افراد مبتلا به نقرس مفید باشد. کشک فواید متعددی برای کنترل نقرس دارد، به ویژه به دلیل محتوای کم پورین و خواص ضد التهابی آن.
