تروما trauma روحی چیست و تاثیر آن بر رابطه + روش های مقابله با روان زخم
حتما تا به حال نام تروما را شنیده اید و با خود فکر کرده اید که تروما روحی چیست و به چه دلیلی به وجود می آید؟ در این مقاله از مجله بیچشک به تعریف تروما trauma می پردازیم و راهکارهایی برای درمان آن معرفی خواهیم کرد.
تروما یا روان زخم چیست
تروما یک واکنش روحی به اتفاقی وحشتناک مثل تصادف، تجاوز و یا بلایای طبیعی می باشد. گاهی اوقات مسائلی مثل فقر، خشونت های خانوادگی و … باعث آسیب های دنباله داری در زندگی فرد می شود.
ترومای جمعی بروز یک حادثه یا سوگ در جامعه است که همه افراد را درگیر می کند. از عوارض تروما می توان به آسیب در روابط فرد اشاره نمود.در این مقاله بیشتر آسیب های تروما در رابطه را بررسی می کنیم. اگر شما هم در زندگی و یا رابطه خود یک حادثه تلخ را تجربه کرده اید و می خواهید برای رهایی از آن راهکاری داشته باشید در ادامه مطلب همراه ما باشید.
تاثیر تروما بر روابط شما
از اثرات کوتاه مدت تروما می توان به شوک و انکار اشاره نمود. اما به طور کلی تروما در زاویه دید ما به جهان هستی هم اثر می گذارد. در بلند مدت ممکن است تروما اثراتی مثل اضطراب، کابوس شبانه، ترس و یا بروز احساسات غیرقابل پیش بینی داشته باشد.
همچنین تروما در برخی افراد ممکن است به اختلال PTSD یا همان ترس پس از سانحه هم منجر شود. یعنی پس از یک اتفاق تلخ ممکن است اثرات آن تا مدت ها در فرد بماند و در روابط شخصی او هم تاثیر بگذارد.
تغییر طرز فکر
بروز یک حادثه هولناک ممکن است دید کلی شما را راجع به دنیای اطراف و حتی خودتان تغییر دهد. برای مثال شما تا قبل از آن فردی آسان گیر بودید که به همه افراد خوشبین بودید اما پس از یک حادثه دیگر به هیچ فردی اعتماد ندارید و این موضوع در روابط شخصی شما بخصوص با شریک زندگیتان اثر منفی میگذارد.
تبدیل شدن به فردی گوش به زنگ
وقوع یک اتفاق آسیب زا باعث می شود که مراکز ترس مغز شما فعال شود و دائماً حالت دفاعی و جنگنده داشته باشید. حتی پس از پایان اتفاق هم مغز برای مدتی در همین حالت می ماند و در برابر هر اتفاقی واکنش شدیدی نشان می دهید. به این خاطر که مغز شما هر اتفاقی را نوعی تهدید حساب می کند. مثلاً اگر در حال پیاده روی باشید با نزدیک شدن فردی به سمت شما سریعاً دچار دلهره و ترس می شوید و حالت جنگی به خود می گیرید.
بی حس شدن در اثر تروما
ممکن است همیشه هم مثل مورد بالا دچار حالت تدافعی نشوید. در برخی مواقع تروما باعث بی حس شدن و خنثی بودن شما در برابر آسیب می شود. این حالت بیشتر در آسیب های اجتناب ناپذیر مثل تجاوز جنسی در کودکی پیش می آید و مغز شما برای حفاظت از شما در برابر آسیب و ضربه ای که خورده اید، شما را به حالت بی حسی و انزوا فرو می برد.
انزوا، آدم گریزی و دوری از جمع و اجتماع
یکی دیگر از عوارض های تروما این است که شما برای احساس امنیت بیشتر حس می کنید که باید از هر جمعی کناره گیری کنید و یک دیوار دور خود بکشید. این باعث دور کردن آدم های اطرافتان از خود می شود و بر کارهای روزمره تان هم اثر میگذارد.
منزوی شدن یکی از عوارض خطرناک این اتفاق های آسیب زا می باشد که شما حس میکنید کسی درک تان نمی کند و منجر به انزوای عاطفی می شود. انزوا باعث می شود نتوانید احساس واقعی خود را درباره دیگران بروز دهید و در نتیجه از روابط اجتناب می کنید.
نا امیدی و عصبانیت
گاهی در اثر یک رویداد آسیب زا، دیگر به سختی می توانید احساسات و رفتار خود را کنترل کنید و این موضوع موجب رنجش و نا امیدی دیگران از شما شود. در نتیجه شما هم بیش از پیش حس می کنید که هیچ کسی درک تان نمی کند.
تاثیرات جسمی تروما
تروما ممکن است سبب مشکلات جسمی مثل حالت تهوع، سرگیجه ، سردرد، بروز مشکلات گوارشی، بی اشتهایی و … هم شود.
مطالعه بیشتر : اختلال هراس
راهکارهای درمان و مقابله با تروما
تروما در یک لحظه اتفاق می افتد اما تاثیر آن تا آخر عمر با شما می ماند. برای مقابله با این عوارض راهکارهایی که در ادامه می گوییم مفید هستند:
انکار نکنید
لازم نیست که شما چیزی را انکار کنید و سعی کنید احساس خود را نسبت به اتفاقی که برایتان افتاده سرکوب کنید. باید این را قبول کنید که حادثه ای که پیش آمده به اندازه کافی سخت و غیرقابل تحمل بوده و نیازی به انکار حقیقت نیست. به جای فرار از واقعیت بهتر است که احساس خود را تایید کنید. این مورد که شما هنوز هم پس از چند سال تحت تاثیر حادثه هولناک باشید کاملاً طبیعی می باشد.
تقویت خودشناسی و خودآگاهی
برای روح و جسم خود وقت بگذارید و سعی کنید واکنش های خود را هنگام بروز محرک ها بشناسید و بتوانید افکار و حس خود را در موقعیت های مختلف وصف نمایید. خودآگاهی موجب می شود تا در مواجه با اتفاقات بعدی واکنش درست تری داشته باشید.
تمرکز و تقویت حواس های 5 گانه
سعی کنید که با انجام کارهایی مثل تمرین های تنفس عمیق، ضربه زدن با انگشت های خود و حس کردن حواس های 5 گانه ای دارید در زمان حال باقی بمانید. این مورد به خصوص در مواقعی که درگیر گذشته هستید بسیار کمک کننده می باشد.
کمک گرفتن از افراد آگاه و حرفه ای مثل روان درمان ها
برای مقابله با آثار تروما می توانید از یک روان درمان آگاه به شرایط تروما کمک بگیرید. او می داند که شما در حال حاضر چه حسی دارید و شنیدن چه حرفی می تواند برای شما مفید و کمک کننده باشد. میتوانید با روانشناسان مطرح در حوزه تروما تماس بگیرید.
حضور در میان افراد همدرد با خودتان
این فقط شما نیستید که از یک حادثه هولناک مثل تجاوز و یا از دست دادن عزیزی در اثر تصادف و … دچار تروما و عوارض آن شده اید. افراد بسیاری هستند که شرایط مشابه شما دارند و امروزه برخلاف گذشته پیدا کردن این افراد و ملحق شدن به آن ها کار سختی نیست.
شما می توانید در چنین جمعی به راحتی احساسات خودتان را بیان کنید و نگران قضاوت و … هم نباشید چرا که به خوبی از سمت افرادی که حس مشابه و جربه یکسان با شما داشته اند حمایت و درک می شوید.
نحوه برخورد و رفتار با فرد دچار تروما
درک کردن و کنار آمدن با فردی که در وضعیت تروما به سر میبرد کار راحتی نیست اما با این حال راهکارهای زیر در رفتار شما با فردی که دچار تروما شده مفید می باشد:
از شعار دادن بپرهیزید: استفاده از عبارات کلیشه ای مثل هر اتفاقی حکمتی داره و یا دردی که تورو نکشه قوی ترت میکنه یا زندگی هنوز قشنگی های خودشو داره و … در حد شعار و عبارات کلیشه ای زیبا هستند اما در دلداری دادن به فردی که دچار یک ترومای پس از رویدادی وحشتناک شده است به کار نبرید.
گاهی بدون هیچ دلیلی اتفاق تلخی برای فرد می افتد که هیچ نقشی در آن نداشته و خارج از کنترل و تحمل او است. در این مواقع نباید آن اتفاق تلخ را به معنای زندگی وصل کنید. تروما در بعضی موارد بی دلیل بوده و باعث سرخوردگی فرد می شود.
پیش از هر پاسخی فکر و مکث کنید: قبل از این که بخواهید شریک عاطفی تان را که در اثر تروما عصبانی، نا امید و یا بی حس است دلداری دهید کمی فر کنید و بهتر است با کمی مکث به تمام واکنش ها و احساسات خود کنترل داشته باشید.
صبور و دلسوز باشید: ممکن است شریک عاطفی شما مدت ها در حالت تروما بماند چرا که بیرون آمدن از آن کار آسانی نیست. در این مدت سعی کنید دلسوز او باشید و احساسات او را درک کنید و با گذشت زمان و صبوری کردن در کنار او باشید.
در موارد حاد به یک روان درمان مراجعه کنید: ممکن است که طرف شما سال ها در ترومای ناشی از حادثه تلخ گذشته باقی مانده باشد در این حالت دیگر سعی نکنید با گذشت زمان و صبوری به بهبودی او امیدوار باشید. بلکه با یک روانشناس با تجربه در این زمینه تماس بگیرید و شرایط را توضیح دهید.
سخن پایانی بیچشک
با گذر عمر و افزایش سن تروما تبدیل به تجربه ای اجتناب ناپذیر خواهد شد. پس هرگز اینطور فکر نکنید که شما دچار آن نخواهید شد! شرایط آسیب زا که باعث تروما می شود از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است و برای کسی ممکن است مسئله ای مثل خیانت منجر به تروما شود ولی برای فرد دیگر خیانت موضوعی قابل بخشش باشد. در هر صورت تروما یک پدیده جهانی است و اگر خودتان دچار آن شده اید سعی کنید از تکنیک های خودشناسی و خودآگاهی برای بهبود شرایط استفاده کنید. اگر شریک زندگی تان دچار تروما شده سعی کنید که احساسات متناقض و لحظه ای او را درک کنید و با همدلی و صبوری در کنار او باشید. بهترین راهکار مراجعه به روان درمان می باشد.
