برای زخم معده چه بخوریم؟ {بهترین رژیم غذایی}
زخم معده، زخمی است که در پوشش معده یا قسمت بالایی روده کوچک ایجاد می شود. زخم معده می تواند دردناک باشد و علائمی مانند حالت تهوع، نفخ، سوء هاضمه و ناراحتی شکمی ایجاد کند. در حالی که درمان زخم معده در اغلب موارد با دارو انجام می شود، رژیم غذایی نقش مهمی در مدیریت و درمان این بیماری دارد. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با غذاهای مفید برای زخم معده آشنا شوید.
آشنایی با زخم معده
زخم معده زمانی ایجاد می شود که پوشش محافظ معده یا اثناعشر توسط اسیدهای معده آسیب ببیند. دو علت رایج ابتلا به زخم معده عفونت هلیکوباکتر پیلوری و استفاده مکرر یا طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن می باشد. عوامل دیگری که می توانند در ایجاد زخم نقش داشته باشند عبارتند از مصرف زیاد الکل، سیگار کشیدن و سطوح بالای استرس.
به نقل قول از healthline:
Stomach ulcers are open sores that develop within the lining of your stomach.
ترجمه: زخم معده زخم های باز است که در لایه داخلی معده ایجاد می شود.
برای زخم معده چی بخوریم
برای زخم معده چی بخوریم چی نخوریم؟ رژیم غذایی زخم معده می تواند به کاهش علائم، جلوگیری از تحریک بیشتر و بهبودی سریع تر کمک کند. هدف اصلی در این رژیم خوردن غذاهای ملایم برای معده و اجتناب از مصرف غذاهایی است که علائم زخم معده را تشدید می کنند. در ادامه به بررسی غذاها و میوه های مفید برای زخم معده می پردازیم.
غذاهای پر فیبر
فیبر به جذب اسید معده کمک می کند و باعث کاهش سوزش ناشی از زخم معده می شود. غذاهای پر فیبر همچنین هضم سالم را تقویت می کنند و از یبوست که در مدیریت زخم معده ضروری است جلوگیری می کنند. غذاهای غنی از فیبر عبارتند از:
- غلات کامل (مانند جو، برنج قهوه ای و کینوا)
- میوه ها (به خصوص سیب، گلابی و موز)
- سبزیجات (مانند هویج، اسفناج و کلم بروکلی)
- حبوبات (عدس، لوبیا و نخود)
مطالعه بیشتر: برای کاهش اسید معده چه بخوریم
پروتئین های بدون چربی
پروتئین ها برای ترمیم و التیام بافت ضروری هستند. هنگام درمان زخم معده، اگر به دنبال دریافت پروتئین کافی برای بدن هستید بهتر است که منابع پروتئین بدون چربی را انتخاب کنید که برای معده ملایم هستند. برخی از پروتئین های بدون چربی مناسب برای زخم معده شامل موارد زیر است:
- طیور بدون پوست (مرغ یا بوقلمون)
- ماهی (مانند سالمون، ماهی کاد و قزل آلا)
- تخم مرغ
- توفو و سایر پروتئین های گیاهی
میوه های غیر اسیدی
چه میوه هایی برای زخم معده مفید است؟ میوه هایی که اسیدیته کمی دارند به تسکین پوشش معده و کاهش تولید اسید معده کمک می کنند به همین دلیل می توانند برای زخم معدع مفید باشند. برخی از میوه های مفید برای زخم معده عبارتند از:
- موز (که به طور طبیعی اسید کمی دارد و به راحتی هضم می شود)
- سیب پوست کنده
- گلابی
- هندوانه
- طالبی
این میوه ها برای معده ملایم هستند و حاوی مقادیر زیادی فیبر و آنتی اکسیدان هستند که به بهبودی زخم معده کمک می کنند.
سبزیجات
سبزیجات منبع عالی ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر هستند، به همین دلیل قرار دادن آنها در رژیم غذایی زخم معده بسیار مهم است. اما بهتر است از مصرف سبزیجاتی که تند یا پر اسید هستند خودداری کنید. سبزیجات بخارپز یا آب پز راحت تر هضم می شوند و ممکن است نسبت به سبزیجات خام برای معده مناسب تر باشند. سبزیجات مفید برای زخم معده شامل:
- هویج
- سیب زمینی
- اسفناج
- کدو سبز
- خیار
- کدو حلوایی
چربی های سالم
چربی های سالم می توانند به کاهش التهاب و بهبود بافت زخم معده کمک کنند. همچنین خاصیت ضد التهابی چربی های سالم برای سلامت گوارش نیز مفید است. غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 مانند:
- ماهی های چرب (سالمون، ساردین و ماهی خال مخالی)
- دانه چیا
- بذر کتان
- روغن زیتون
- آووکادو
روغن زیتون برای زخم معده بسیار مفید است زیرا سرشار از چربی های تک غیر اشباع، آنتی اکسیدان ها و ترکیبات ضد التهابی است که می تواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از زخم معده کمک کرده و روند بهبودی را سریع تر کند.
دمنوش ها
برخی از چای های گیاهی (دمنوش ها) می توانند به تسکین معده و کاهش علائم مربوط به زخم معده کمک کنند. بهترین دمنوش برای زخم معده شامل موارد زیر است:
- چای بابونه
- چای زنجبیل
- چای ریشه شیرین بیان
- دمنوش نارون لغزنده
به طور کلی شیرین بیان برای زخم معده مفید است، زیرا می تواند با کاهش التهاب، بهبودی و محافظت از پوشش معده به تسکین معده و کاهش علائم زخم معده کمک کند.
غذاهای مضر برای زخم معده
در حالی که برخی از غذاها می توانند به بهبودی زخم معده کمک کنند، برخی دیگر می توانند پوشش معده را تحریک کنند، تولید اسید را افزایش دهند و علائم زخم معده را تشدید کنند. در ادامه به بررسی غذاهایی می پردازیم که در صورت ابتلا به زخم معده باید از مصرف آنها اجتناب کرد.
غذاهای تند
غذاهای تند می توانند پوشش معده را تحریک کرده و تولید اسید معده را افزایش دهند. برای جلوگیری از تشدید علائم زخم معده باید از مصرف فلفل قرمز، سس تند و غذاهای تند خودداری شود. مصرف فلفل تند برای زخم معده توصیه نمی شود، زیرا فلفل های تند حاوی ماده ای به نام کپسایسین هستند که می تواند پوشش معده را تحریک کند، تولید اسید را افزایش دهد و علائم زخم معده را بدتر کند.
نوشیدنی های کافئین دار
کافئین می تواند تولید اسید معده را تحریک کند و علائم زخم معده را بدتر کند. توصیه می شود از مصرف نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه، چای، نوشیدنی های انرژی زا و سودا خودداری کنید.
غذاها و نوشیدنی های اسیدی
غذاها و نوشیدنی های اسیدی می توانند معده را تحریک کرده و درد زخم معده را تشدید کنند. اگر به زخم معده مبتلا هستید باید از مصرف مرکبات (پرتقال، لیمو، گریپ فروت)، گوجه فرنگی، سرکه و ترشی ها خودداری کنید. مصرف سرکه سیب برای افراد مبتلا به زخم معده توصیه نمی شود زیرا می تواند درد و سوزش ناشی از زخم معده را افزایش دهد.
الکل
آیا شراب برای زخم معده ضرر دارد؟ مصرف هرگونه الکل از جمله شراب برای افراد مبتلا به زخم معده مضر است. الکل می تواند تولید اسید معده را افزایش داده و پوشش معده را تحریک کند و منجر به زخم بیشتر شود. بهتر است تا زمان بهبودی زخم به طور کامل از الکل خودداری کنید.
غذاهای سرخ شده و چرب
غذاهای چرب، به ویژه غذاهای سرخ شده، می توانند تولید اسید معده را افزایش داده و روند بهبودی زخم معده را به تاخیر بیندازند. از مصرف مرغ سرخ شده، سیب زمینی سرخ کرده، فست فود، بیکن و سایر گوشت های فرآوری شده خودداری کنید.
محصولات لبنی
مصرف برخی از محصولات لبنی مانند شیر می تواند به طور موقت معده را تسکین دهد، اما با گذشت زمان تولید اسید معده را تحریک می کند. علاوه بر این، مصرف لبنیات ممکن است برای برخی افراد ناراحتی های شکمی ایجاد کند، به خصوص اگر عدم تحمل لاکتوز را داشته باشند. از مصرف لبنیات پرچرب خودداری کنید و در صورت امکان گزینه های کم چرب را انتخاب کنید.
نوشیدنی های گازدار
نوشیدنی های گازدار مانند نوشابه می تواند منجر به نفخ و ناراحتی در افراد مبتلا به زخم معده شود. این نوشیدنی ها همچنین می توانند تولید گاز را افزایش داده و درد زخم معده را تشدید کنند.
برنامه غذایی برای زخم معده
برای تهیه یک برنامه غذایی برای زخم معده باید بر مصرف غذاهای ملایم برای معده و اجتناب از مصرف غذاهای اسیدی و تحریک کننده معده تمرکز داشت. در جدول زیر می توانید یک برنامه غذایی مناسب برای افراد مبتلا به زخم معده را مشاهده کنید:
صبحانه | بلغور جو دوسر، موز، کمی عسل و یک فنجان چای بابونه (بدون کافئین) |
میان وعده صبح | یک سیب کوچک (پوست کنده) و یک مشت بادام |
ناهار | سینه مرغ کبابی با کلم بروکلی بخارپز، سیب زمینی، برنج ساده |
میان وعده عصر | یک گلابی (پوست کنده) با یک مشت گردو |
شام | سالمون پخته شده با اسفناج و کدو سبز، پوره سیب زمینی، یک فنجان چای زنجبیل (بدون کافئین) |
سوالات متداول در مورد رژیم زخم معده
برنج برای زخم معده یک غذای بسیار ملایم و مفید است. برنج یک کربوهیدرات ملایم و به راحتی قابل هضم است که پوشش معده را تحریک نمی کند و برای افرادی که با ناراحتی های زخم معده سروکار دارند مناسب است.
بله، خیار می تواند انتخاب غذایی خوبی برای افراد مبتلا به زخم معده باشد، زیرا ملایم، آبرسان و تسکین دهنده سیستم گوارشی است.
هنگام درمان زخم معده، مهم است که نان هایی را انتخاب کنید که هضم آنها آسان است، اسیدیته پایین دارند و برای معده ملایم هستند. بهترین نان برای زخم معده نان بدون سبوس است.