بیماری لیکن پلان چیست؟ {علائم و نحوه درمان} +عکس

در بیماری لیکن پلان ضایعات کوچک، براق و خارش دار پوستی در کنار هم ایجاد می شوند. اغلب هیچ علت آشکار و مشخص شده ای برای بروز این بیماری وجود ندارد اما قوی ترین تئوری هایی که در این زمینه وجود دارد می گویند، گاهی اوقات ممکن است بثورات پوستی به خاطر واکنش بدن به بعضی از داروها (مثل آنتی بیوتیک سولفونامید) ظاهر شود. ممکن است در مواردی این بیماری خاطر استرس و اضطراب بیش از حد ایجاد شود. این بیماری در افراد بالای 30 سال شایع می باشد. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با بیماری لیکن پلان آشنا شوید و همچنین عکس بیماری لیکن پلان را مشاهده کنید.

لیکن پلان چیست؟

لیکن پلان (lichen planus) بیماری است که به صورت بثورات یا ضایعات و معمولاً به شکل برجستگی ها یا پلاک های مسطح، ارغوانی و خارش دار ظاهر می شود. لیکن پلان می تواند در هر جایی از بدن رخ دهد اما بیشتر در مچ دست، کمر و مچ پا دیده می شود. در برخی موارد، لیکن پلان می تواند دهان، اندام تناسلی یا ناخن ها را نیز درگیر کند.

علائم لیکن پلان

علائم و نشانه های لیکن پلان معمولا با ظهور بثورات پوستی و به صورت یکباره آغاز می شوند. بثورات پوستی ناشی از این بیماری می توانند به صورت لکه هایی تیره در قسمت های پشت و کمر و نیز در سطوح داخلی مچ دست، آرنج و مچ پا ها ایجاد شوند. این بیماری در اغلب موارد به طور ناگهانی و بدون زمینه ی قبلی ظاهر می شود و ممکن است بیشتر از یک قسمت از سطح پوست را گرفتار کند، اما گاهی اوقات بثورات پوستی به تدریج و در طی چند ماه بروز می کنند و خود را نشان می دهند.از مهم ترین علائم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بروز گروه هایی از ضایعات پوستی کوچک، براق، صورتی رنگ یا بنفش با سطح صاف بر روی نقاط مختلف پوست بدن که بر روی سطح بعضی از آنها ممکن است شبکه ای از خطوط ظریف و سفید رنگ دیده شود.
• خارش شدید پوستی به ویژه در هنگام شب
• این بیماری اغلب ناخن ها و پوست سر را گرفتار کند. اگر لیکن پلان در ناخن ها ایجاد شود، برآمدگی هایی در کنار ناخن ایجاد می شود و در بعضی موارد می تواند باعث افتادن ناخن شود.
• اگر پوست سر دچار این بیماری شود، قسمت هایی از موی سر ممکن است بریزند. نوع دیگری از آن ممکن است باعث گرفتاری در دهان شود.

اگر از ظاهر بثورات پوستی پزشک نتواند بیماری لیکن پلان را تشخیص دهد ممکن است اقدام به انجام بیوپسی از پوست نماید و نمونه به دست آمده را برای بررسی های دقیق تر به آزمایشگاه پاتولوژی بفرستد.

مطالعه بیشتر: بهترین پماد برای زخم بستر چیست

علت لیکن پلان

علت دقیق لیکن پلان تا حد زیادی ناشناخته است، اما عوامل متعددی در ایجاد آن موثر هستند. برخی از عوامل موثر در بروز لیکن پلان عبارتند از:

• پاسخ خودایمنی
• ژنتیک
• برخی عفونت های ویروسی به ویژه ویروس هپاتیت
• برخی داروها مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، برخی داروهای فشار خون و برخی آنتی بیوتیک ها
• محرک های محیطی مانند استرس، ضربه، یا واکنش های آلرژیک

به نقل قول از clevelandclinic:

Anyone can get lichen planus. However, you’re more likely to develop it if you’re a female between 30 and 60 years old.

ترجمه: هر کسی ممکن است به لیکن پلان مبتلا شود. با این حال، اگر شما یک زن بین 30 تا 60 ساله باشید، احتمال ابتلا به آن در شما بیشتر است.

منبع: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17723-lichen-planus

انواع لیکن پلان

لیکن پلان بسته به محل ضایعات و ظاهر بیماری می تواند به اشکال مختلف ایجاد شود. در ادامه به بررسی رایج ترین انواع لیکن پلان براساس محل ایجاد آنها می پردازیم.

لیکن پلان دهانی

لیکن پلان دهانی غشاهای مخاطی داخل دهان مانند گونه های داخلی، لثه ها، زبان و لب ها را تحت تاثیر قرار می دهد. لیکن پلان دهان می تواند به صورت لکه های سفید و تور مانند یا زخم های باز و دردناک ظاهر شود و ممکن است منجر به مشکل در خوردن یا صحبت شود.

بهترین راه درمان بیماری لیکن پلان دهانی استفاده از داروهای کورتیکواستروئید موضعی و خوراکی، مهارکننده‌ های موضعی کلسینورین، دهانشویه ها، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و فتوتراپی می باشد.

لیکن پلان مویی

لیکن پلان مویی یک شکل نادر از لیکن پلان است که روی پوست سر تأثیر می گذارد و می تواند منجر به ریزش مو و ایجاد زخم شود. لیکن پلان مویی می تواند نگران کننده باشد زیرا ممکن است باعث ریزش مو به صورت تکه ای و حتی طاسی دائمی به دلیل تخریب فولیکول های مو شود. همچنین لیکن پلان مویی ممکن است با خارش، سوزش یا درد همراه باشد.

لیکن پلان تناسلی

لیکن پلان تناسلی، نواحی تناسلی از جمله فرج، واژن و مقعد در زنان و آلت تناسلی و مقعد در مردان را تحت تاثیر قرار می دهد. لیکن پلان تناسلی می تواند باعث ایجاد زخم های دردناک و نواحی قرمز و ملتهب شود. لیکن پلان تناسلی بسیار آزاردهنده بوده و می تواند در فعالیت جنسی تداخل ایجاد کند. همچنین اسکارهای ناشی از لیکن پلان می توانند منجر به باریک شدن دهانه واژن یا مجرای ادرار شوند.

لیکن پلان ناخن

این نوع از لیکن پلان ناخن ها را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به ایجاد تغییرات متنوع در ناخن ها می شود. این تغییرات می تواند شامل نازک شدن، برآمدگی، شکافتن یا حتی از دست دادن دائمی ناخن شود. در موارد شدید، ناخن ممکن است به طور کامل از بین برود. لیکن پلان ناخن می تواند ناخن های دست و پا را تحث تاثیر قرار دهد.

درمان لیکن پلان

هیچ درمان قطعی برای لیکن پلان وجود ندارد، درمان لیکن پلان بر مدیریت علائم، کاهش التهاب و جلوگیری از تشدید شدن بیماری تمرکز دارد. برای تسکین خارش پوست، پزشک ممکن است یک کرم یا پماد قوی حاوی کورتون تجویز نماید. همچنین ممکن است برای تسکین خارش در هنگام شب، یک داروی خوراکی آنتی هیستامین هم تجویز شود. اگر بثورات پوستی گسترده و وسیع باشند و ناخن ها یا پوست سر نیز گرفتار شده باشد ممکن است نیاز به داروهای خوراکی کورتون دار داشته باشید. اگر لیکن پلان به خاطر یک واکنش دارویی ایجاد شده باشد، پزشک توصیه خواهد کرد که از مصرف داروی خاص خودداری نموده و داروی دیگری تجویز می گردد. این بیماری معمولاً 12 تا 18 ماه باقی مانده و در نهایت نیز ممکن است لکه های تیره رنگی بر روی پوست بدن از خود باقی بگذارد.

بهترین پماد برای درمان لیکن پلان به نوع و شدت بیماری بستگی دارد، اما به طور خلاصه بهترین پمادها شامل پماد فلوئوسینولون، پماد کلوبتازول پروپیونات، پماد بتامتازون، پماد تاکرولیموس، پماد پیمکرولیموس و پماد هیدروکورتیزون می باشند.

جلوگیری از پیشرفت لیکن پلان

جلوگیری از پیشرفت لیکن پلان در درجه اول شامل مدیریت محرک ها و اجتناب از آنها می باشد. در حالی که علت دقیق لیکن پلان ناشناخته است و هیچ راه تضمینی برای جلوگیری از ایجاد آن وجود ندارد، روشهای زیر می‌ توانند در به حداقل رساندن تشدید، مدیریت علائم و کاهش پیشرفت آن کمک کنند:

• شناسایی محرک ها از جمله استرس، داروهای خاص، عفونت ها و آلرژن ها و اجتناب از آنها
• رعایت دقیق برنامه درمانی لیکن پلان
• مراقبت از بهداشت دهان و دندان و معاینات منظم برای لیکن پلان دهانی
• انجام اقدامات مراقبت از پوست مانند مرطوب کردن، اجتناب از خاراندن و محافظت از پوست در برابر آفتاب
• رعایت رژیم غذایی ضد التهابی و مصرف غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا 3 و آنتی اکسیدان ها و اجتناب از مصرف غذاهای محرک مانند غذاهای تند و اسیدی

پرسش و پاسخ لیکن پلان