سوالات جنسی کودکان و واکنش مناسب والدین
نکاتی که والدین در پاسخگویی به سوالات جنسی باید رعایت کنند:
- توهین و تحقیر نکنند: والدین نباید فرزندشان را به دلیل سوالشان ملامت و سرزنش نمایند.
- تهدید و تنبیه نکنند: برخی از والدین، اگر فرزندشان سوالی راجع به مسائل جنسی بپرسند یا احیاناً به آلت تناسلی اش دست بزند، برخورد های خیلی خشنی می کنند: ” اگر به آن جات دست بزنی، داغت می کنم.”
- مسخره نکنند : کودکان با تمسخر و ریشخند و دست انداختن، اعتماد به نفس شان را از دست میدهند.
- شرمنده و ناراحت نشوند: برخی از والدین وقتی با اینگونه سوالات مواجه می شوند، خجالت زده شده و بر روی دست خود می زنند؛ به کودک اینگونه القا می کنند که اتفاق ناگواری افتاده است. آنها نگرانی و شرم خود را به کودک منتقل می نمایند.
- شنونده خوبی باشند: والدین باید اجازه دهند فرزندشان در کمال آرامش سوالات خود را مطرح کند، تا منظور او را به درستی متوجه نشده اند، پاسخ ندهند شتابزدگی در پاسخ، سبب گیج شدن کودک می شود به نحوی که کودک گاه می گوید : منظور من این نبود.
آنچه مهم است اینکه والدین و مربیان نسبت به تربیت جنسی کودکان توجه ویژه ای داشته باشند و راهکار مناسب را در این مسیر به کار گیرند. لازمه این امر، داشتن اطلاعات علمی و تجربی در این زمینه است. مطمئناً می توان با تجدید نظر در برخی از رفتار های ساده و دم دستی، تاثیرات عمیق و مثبتی را در کودکان به جای گذاشت.
عکس العمل شدید یا رفتار های متعجبانه و متفاوت، می توانند زمینه ی بروز حساسیت و بالطبع کنجکاوی غیر ضروری را در کودکان ایجاد کند.
فرض کنید وارد اتاق می شوید و می بینید فرزند 3-4 ساله ی شما و کودک هم سن و سالش تمام لباس های زیر خود را در آورده اند. یا اینکه می بینید فرزندتان با کودکی هم سن و سالش بنا به گفته ی خودشان آمپول بازی می کنند چه عکس العملی نشان می دهید؟
پاسخ برخی از والدین :
- عصبانی می شوم و او دعوا می کنم.
- سریع میخواهم لباسش را بپوشد و از اتاق خارج شود.
- ناراحت می شوم ولی سکوت می کنم
- چیزی نمیگویم و اتاق را ترک می کنم و …..
به نظر شما کدام پاسخ یا عکس العمل درست است؟
تحلیل پاسخ ها:
عصبانی میشوم و با او دعوا می کنم:
کسانی که عصبانی می شوند، به این رفتار ناخودآگاه نگاه جنسی دارند و این در حالی است که کودکان در این سن در دوره ی کمون یا خاموشی جنسی به سر می برند و رفتار و بازیهای شان با نگاه جنسی آنگونه نیست که بزرگسالان تصور می کنند، بلکه به دلیل آشنا شدن کودک با بدن، شناخت تفاوت های جنسیتی و کنجکاوی است.
سریع می خواهم لباسش را بپوشد و از اتاق خارج شود:
این والدین با رفتار خود در مقابل سوالات جنسی کودکان به حس کنجکاوی کودک دامن می زنند.
ناراحت می شوم ولی سکوت می کنم:
این گروه از والدین ممکن است به دلیل شرم از ورود به این مقوله، عدم اطلاع از روش های آموزشی و تربیت جنسی یادگیری ها و اطلاعات قبلی در این زمینه تابو بودن و عدم صحبت درباره ی مسائل جنسی عکس العملی نشان می دهند.
چیزی نمی گویم و اتاق را ترک می کنم:
برخی از والدین با دیدگاه آزادی جنسی معتقدند باید کودکان را در تجارب جنسی و همانند سبک فرهنگ غربی آزاد گذاشته تا در آنان ایجاد حساسیت و کنجکاوی نشود.
وظایف والدین در مقابل سوالات جنسی کودکان
به طور کلی والدین باید بدانند تربیت جنسی یکی از مقوله هایی است که مانند سایر موضوعات که نیازمند تربیت و آموزش است، نیاز به آموزش دادن و تربیت دارد. بنابراین بر عهده والدین است که با توجه به نیاز کودک به دریافت آموزش و تربیت جنسی اقدامات زیر را انجام دهند:
یک پدر و مادر منطقی می دانند که سوالات جنسی کودکان علت دارد چرا پرسید ؟ و علت چیست؟
- ابتدا باید والدین بیابند که این سوال رفتار یا بازی چرا و چگونه در ذهن کودک شکل گرفته است و کودک چه اطلاعاتی در این زمینه دارد سپس بر اساس دانسته های کودک به او جواب دهند. یعنی چرا این سوال را کرد! کودکم این رفتار را از کجا یاد گرفته ! آیا از طریق فیلم بوده ! یا از طریق بچه های هم سن و سال خودش!
- والدین در پاسخگویی به سوالات و راهنمایی کودک لازم است حتما جنبه های فرهنگی و اعتقادی را در نظر بگیرند و به یاد داشته باشند در صورتی که کودکان از ابتدای خردسالی بدون برنامه و متناسب با سن و میزان درک کودکان اطلاعات جنسی را به صورت درست از والدین دریافت نکنند، در آینده حجم زیادی از اطلاعات خود را از منبع غیر معتبر مانند دوستان رسانه ها و اینترنت دریافت خواهند کرد.
- عکس العمل شدید یا رفتار های متعجبانه و متفاوت، می توانند زمینه ی بروز حساسیت و بالطبع کنجکاوی غیر ضروری را در کودکان ایجاد کند. بنابراین رفتار طبیعی، مناسب و راحت والدین خود می تواند پاسخگوی میزان طبیعی کنجکاوی کودکان در این مورد باشد.
- به کودک یاد بدهید که رابطه ها افت و خیز دارند، اگر وی از کسی ناراحت می شود باید یاد بگیرد که چگونه ناراحتی خود را ابراز کند و چگونه جرات مند بوده و نه بگوید.
- برای کودک توضیح دهید اگر توسط دوستان و اشخاصی مورد تحریک یا تعدی قرار گرفت حتماً سریعاً بازگو نماید. چرا که بعضی از کودکان مورد تحریک قرار می گیرند، ولی نمی دانند که مورد آزار جنسی قرار گرفته اند و از ترس عواقب برخورد تند والدین از گفتن حقایق و اتفاقاتی که برایشان رخ میدهد امتناع می کنند.
منبع : نه ! به من دست نزن – زهرا سعدی