سلولیت چیست؟ رفع و درمان سلولیت ران، پا و …

سلولیت شرایطی است که در آن پوست ظاهری ناصاف به شکل گودی و برجستگی داشته و در واقع موج دار است. این برجستگی ها معمولاً بر روی باسن و ران ها تأثیر می گذارد، اما احتمال ایجاد آن در مناطق دیگر نیز وجود دارد. این مشکل وقتی ایجاد می شود که چربی ها از بافت همبند زیر پوست عبور می کنند. اگرچه مشکل یک وضعیت پزشکی جدی نیست، اما ممکن است فرد را خجالت زده نماید.

حقایقی در مورد سلولیت

• بین 80 تا 90 درصد از زنان احتمالاً تجمع چربی زیر پوست را تجربه خواهند کرد.
• این اختلال به دلیل شباهت بافت آن به پوست پرتقال با این نام نیز شناخته می شود.
• درمان های بی شماری برای این شرایط در دسترس است ، اما تأثیر آن ها عمدتا موقتی است.
• رژیم کم چربی ، ترک سیگار و شیوه زندگی فعال ممکن است به کاهش بروز سلولیت کمک نماید.

علت دقیق تجمع چربی زیر پوست ناشناخته است، اما به نظر می رسد علت این امر تعامل بین بافت همبند در لایه زیر سطح پوست و لایه ای از چربی که دقیقاً زیر آن قرار دارد، است. در خانم ها، سلول های چربی و بافت همبند موجود در این لایه بصورت عمودی چیده شده است. اگر سلولهای چربی در لایه پوست بیرون زده باشند، سلولیت ایجاد می شود. در مردان، این بافت دارای ساختاری متقاطع است، به همین علت این مشکل در مردان کمتر از زنان مشاهده می شود. به نظر می رسد برخی از عوامل دیگر با احتمال داشتن این مشکل ارتباط دارند. این علل عبارتند از :

عوامل هورمونی و سن

احتمالاً هورمونها نقش مهمی در رشد چربی های زیر پوست دارند. استروژن، انسولین، نورآدرنالین، هورمونهای تیروئید و پرولاکتین بخشی از فرآیند تولید سلولیت هستند. یک نظریه این است که هرچه استروژن در خانمها در دوران یائسگی کاهش می یابد، جریان خون ورودی به بافت همبند زیر پوست نیز به همان نسبت کاهش خواهد یافت، در نتیجه با کاهش گردش خون، میزان اکسیژن نیز کاهش یافته و تولید کلاژن کمتر می شود. از طرفی سلول های چربی با کاهش سطح استروژن بزرگ می شوند. این فاكتورها باعث می شوند كه رسوب چربی بیشتر مشاهده شود. از آنجا که چربی زیر پوست از طریق تضعیف بافت همبند بیرون می زند، احتمال بروز این مشکل افزایش می یابد.

با افزایش سن خاصیت الاستیک پوست کاهش یافته در نتیجه پوست نازک تر شده و احتمال افتادگی آن افزایش می یابد. این امر ایجاد چربی را افزایش می دهد.

عوامل ژنتیکی

ژن های خاصی برای رشد سلولیت مورد نیاز است. عوامل ژنتیکی را می توان با سرعت سوخت و ساز بدن، توزیع چربی در زیر پوست، قومیت و سطح گردش خون مرتبط دانست. این عوامل می توانند احتمال بروز این مشکل را تحت تأثیر قرار دهند.

رژیم و شیوه زندگی

این مشکل توسط “سموم” ایجاد نمی شود، اما شیوه زندگی سالم ممکن است به کاهش خطر ایجاد آن کمک کند.

• ورزش و رژیم غذایی ممکن است به کاهش ظاهر سلولیت کمک کند.
• افرادی که بیش از حد چربی، کربوهیدرات، نمک مصرف می کنند و در عوض از فیبر کمی استفاده می کنند. شانس بیشتری برای تولید سلولیت دارند.
• همچنین احتمال بروز این مشکل در افراد سیگاری، افرادی که ورزش نمی کنند و افرادی که در طولانی مدت در یک موقعیت قرار می گیرند، بیشتر است.
• پوشیدن لباس زیر با الاستیک محکم در باسن می تواند جریان خون را محدود کند و این ممکن است در تشکیل چربی نقش داشته باشد.
• سلولیت در افرادی که چربی اضافی دارند، شیوع بیشتری دارد، اما افراد لاغر نیز می توانند به آن دچار شوند.
•  احتمال بروز این مشکل بعد از سن 25 سالگی افزایش می یابد، اما امکان بروز آن در هر سنی وجود دارد.

چندین روش برای درمان پیشنهاد شده است، اما هنوز هیچ یک از آنها با تحقیقات علمی تایید نشده است. آکادمی پوست آمریکا (AAD) تکنیک های خاصی را معرفی کرده است که ممکن است با شکستن بندهای بافت همبند در زیر سطح پوست، به کاهش چربی کمک نماید. اما تحقیقات در این باره همچنان ادامه دارد.

• تراپی درمانی : در این روش از یک وسیله دستی برای انتقال امواج صوتی استفاده می کنند. این روش ممکن است اثر گذار باشد، اما چندین جلسه زمان نیاز دارد.
• لیزر درمانی : درمان سلولیت با لیزر ممکن است ظاهر سلولیت را برای یک سال یا بیشتر بهبود بخشد. اما بیشتر برای  مشکلات جزئی کاربرد دارد. این امر شامل قرار دادن یک پروب لیزر بسیار کوچک در زیر پوست است. در این روش لیزر شلیک می شود و بافت را شکسته می شکند. همچنین لیزر می تواند با افزایش تولید کلاژن، باعث افزایش ضخامت پوست شود. پوست ضخیم کمتر تجمع چربی را نمایش می دهد.

• ماساژ یا Endermologie (اندرمولوژی): این روش شامل ماساژ عمیق پوست با وسیله ای مخصوص است که باعث بلند شدن پوست می شود. برخی از روش های درمان مبتنی بر این مفهوم است که ماساژ شدید باعث افزایش جریان خون، حذف سموم و کاهش مایعات اضافی در مناطق مستعد تجمع چربی می شود. بطور خاص یکی از روش های پر طرفدار ماساژ Endermologie نام دارد که از ماشین دستی مخصوصی برای ماساژ پوست استفاده می کند. احتمالاً بعد از انجام این روش متوجه از بدن رفتن سلولیت می شوید، اما نتایج به طور معمول کوتاه مدت است. اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) این روش را به عنوان روشی ایمن تأیید كرده است.
• رادیوتراپی : هدف از رادیوتراپی کاهش سلولیت با گرم کردن آن است، اما این روش نتیجه ای کوتاه مدت دارد.
• لیپوساکشن : در این روش مقدار کمی از چربی های بدن را از بین می برند. در این روش به کمک لوله ای که در زیر پوست قرار می دهند، بخشی از چربی بدن را استخراج می کنند. این روش ممکن است در فرم دادن به بدن موثر باشد اما در برطرف کردن سلولیت نقش چندانی نخواهد داشت. لیپوساکشن با کمک لیزر، نوع جدیدتر و کم تهاجمی از این روش های درمان سلولیت است. تحقیقات در این مورد ادامه دارد.
• کرایولیپولیز : این روش غیر تهاجمی که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید شده است. چربی های بدن و شکمی در امتداد طرفین بدن را با انجماد لیپیدها در سلولهای چربی از بین می برد. این روش درمان معمولاً برای شکل دادن به بدن استفاده می شود، اما با از بین بردن چربی می توان را نیز بهبود بخشید. مشاهده نتایج ممکن است 3 یا 4 ماه طول بکشد.
• مزوتراپی : این روش شامل تزریق یک محلول حاوی آمینوفیلین، هورمون ها، آنزیم ها، عصاره های گیاهی، ویتامین ها و مواد معدنی به زیر پوست است. این روش درمان سلولیت ممکن است عوارضی از جمله عفونت، بثورات پوستی و برآمدگی یا ناهمواری های پوستی را ایجاد کند.
• عمل جراحی : عمل جراحی باید توسط متخصص پوست انجام شود، در این روش یک سوزن در زیر پوست قرار داده می شود. تا بافت همبند شکسته شود. AAD مدت زمان نتیجه گیری را 2 سال یا بیشتر تعیین کرده است.

• کربوکسی تراپی : این روش شامل تزریق گاز دی اکسید کربن به زیر پوست است. عوارض جانبی این روش شامل کبودی و ناراحتی بعد از عمل است، اما ممکن است این مشکل را از بین بروند.

تکنیک هایی که AAD برای درمان این مشکل توصیه نمی کند، شامل کرایولیپولیز (زدودن سلول چربی از بدن) و مزوتراپی (تزریق دارو به زیر پوست) است.

درمان سلولیت با دارو

برخی از داروها و کرم ها بر روی بافت های چربی عمل می کنند و می توانند در درمان سلولیت موثر باشند. این کرم ها به این شرح است :

• کافئین : کافئین با کاهش میزان آب در سلول ها موجب می شود، کمتر نمایان شوند. مصرف کرم های کافئین باید روزانه انجام شود.
• رتینول : این پماد با ضخیم کردن پوست می تواند چربی تجمع کرده را کاهش دهد. برای نتیجه گیری حداقل 6 ماه استفاده مداوم لازم است. برخی افراد نسبت به این پماد حساسیت دارند، از همین روی لازم است قبل از استفاده از این پماد آن را تست نمایید. در این مورد استفاده از کرم موضعی رتینول 0.3 توصیه شده است.

برخی محققان استفاده از داروهایی با عملکرد افزایش متابولیسم سلولی و گردش خون را پیشنهاد می کنند. اما تحقیقات در این باره تکمیل نشده و نیاز به آزمایشات بیشتری است.

 راه حل های جایگزین

سایر روش های درمان سلولیت به این شرح است:

• مصرف داروهای گیاهی نظیر کافئین ، عصاره دانه انگور و ….که بصورت موضعی ، خوراکی و یا تزریق استفاده می شوند، و تاثیر هیچ یک از آنها به طور دقیق مشخص نشده است.
• استفاده از لباس های تحت عنوان فشرده سازی برای کاهش ظاهر سلولیت ها، این پوشاک با فشرده کردن شریان ها، سعی در افزایش جریان خون داشته تا سلولیت های قابل رویت کاهش یابند.
• لیپوساکشن و رژیم های غذایی خاص که در این مورد باید بگوییم، این موارد سلولیت را برطرف نمی کنند زیرا بر ساختار بافت پیوندی تأثیر نمی گذارد. با این حال ، کاهش چربی بدن به معنای کمبود چربی برای فشار به بافتها است. بنابراین، رژیم غذایی سالم و متعادل و ورزش ممکن است ظاهر این مشکل را کاهش دهد.