8 درمان خانگی سوختگی با آب جوش

سوختگی با آب جوش زمانی رخ می دهد که پوست در معرض مایع یا بخار داغ قرار می گیرد. این نوع از سوختگی با سوختگی های ناشی از شعله یا مواد شیمیایی متفاوت است، اما می تواند به همان اندازه خطرناک باشد، زیرا آب می تواند گرما را حفظ کند و در صورتی که  دمای آن 60 درجه سانتیگراد باشد در کمتر از پنج ثانیه منجر به سوختگی درجه سه می شود. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با سوختگی با آب جوش و درمان آن آشنا شوید.

علت سوختگی با آب جوش چیست؟

سوختگی با آب جوش معمولا در اثر حوادث خانگی رخ می دهد، اما گاهی ممکن است در محل کار، رستوران ها یا محیط های صنعتی نیز اتفاق بیفتد. شایع ترین علل سوختگی با آب جوش عبارتند از:

• ریختن نوشیدنی ها یا غذاهای مایع داغ.
• پاشیدن آب جوش هنگام پخت و پز یا آبکش کردن غذا.
• باز کردن در ظروف غذا در حین پخت و پز.
• استحمام با آب بیش از حد داغ در حمام.
• قرار گرفتن در معرض مایعات جوش در مشاغل خدماتی یا صنعتی.

درجات سوختگی با آب جوش

شدت سوختگی با آب جوش به این بستگی دارد که آب چقدر داغ بوده، چه مدت با پوست در تماس بوده و کدام قسمت از بدن سوخته است. سوختگی با آب جوش معمولا به سوختگی درجه یک، سوختگی درجه دو و سوختگی درجه سه تقسیم می شود که در ادامه به بررسی هر یک می پردازیم.

سوختگی درجه یک

سوختگی درجه 1، یک سوختگی سطحی است که فقط لایه بیرونی پوست (اپیدرم) را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به قرمز، خشک و متورم شدن پوست می شود. در اغلب موارد این نوع سوختگی با درد تیز یا گزنده همراه است، اما منجر به تشکیل تاول نمی شود. سوختگی درجه یک معمولا ظرف 3 تا 6 روز بدون ایجاد جای زخم بهبود پیدا می کند.

سوختگی درجه دو

سوختگی درجه دو علاوه بر اپیدرم (اولین لایه پوست) به درم (دومین لایه پوست) نیز آسیب می رساند. این نوع از سوختگی منجر به تشکیل تاول می شود و بسیار دردناک است. بهبودی سوختگی درجه دو بسته به عمق آسیب، می تواند 10 تا 21 روز طول بکشد.

سوختگی درجه سه

سوختگی درجه سه به تمامی لایه های پوست گسترش پیدا می کند و آسیب می رساند. این نوع از سوختگی گاهی می تواند به چربی، ماهیچه ها و استخوان ها نیز برسد. در سوختگی درجه سه پوست ممکن است سفید، چرمی، قهوه‌ ای یا زغالی به نظر برسد. همچنین در این نوع از سوختگی با آب جوش ممکن است هیچ دردی احساس نکنید، زیرا در برخ موارد پایانه های عصبی در اثر سوختگی از بین می روند. سوختگی درجه سه نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد و اغلب برای درمان آن به پیوند پوست نیاز است.

علائم سوختگی با آب جوش

علائم سوختگی با آب جوش به شدت و درجه سوختگی بستگی دارد، علائم رایج به طور کلی عبارتند از:

• قرمز یا لکه‌ دار شدن پوست
• تورم و التهاب پوست
• تشکیل تاول (شفاف یا پر از مایع)
• پوسته پوسته شدن پوست آسیب دیده
• درد یا سوزش شدید
• سفید یا سیاه شدن پوست (در سوختگی‌ های شدید)
• تب یا لرز (در صورت بروز عفونت)

اگر سوختگی با آب جوش از کف دست شما بزرگتر باشد یا در نواحی حساسی مانند صورت، دست‌ ها، پاها، کشاله ران، اندام تناسلی و مفاصل قرار داشته باشد، همیشه باید توسط پزشک ارزیابی شود.

اقدامات اولیه بعد از سوختگی با آب جوش

در صورتی که دچار سوختگی با آب جوش شده اید باید فورا چند اقدام ساده را انجام دهید:

1. هرگونه لباس یا زیورآلاتی که در نزدیکی ناحیه آسیب دیده قرار دارند بردارید، اما اگر پارچه به سوختگی چسبیده است به هیچ وجه آن را جدا نکنید.
2. به مدت 20 دقیقه آب خنک روی ناحیه سوخته بریزید، اما به هیچ وجه از یخ یا آب خیلی سرد استفاده نکنید، زیرا سرمای زیاد می‌ تواند به پوست آسیب بیشتری برساند.
3. پس از خنک شدن پوست، محل سوختگی را با یک پارچه تمیز خشک کنید و با یک پانسمان نچسب استریل بپوشانید. به هیچ وجه از پنبه استفاده نکنید.
4. از مسکن‌ های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین درد استفاده کنید.

علاوه بر موارد بالا، به هیچ وجه تاول هایی که در اثر سوختگی با آب جوش ایجاد شده اند را نترکانید، زیرا این کار می تواند خطر عفونت را افزایش دهد. همچنین اگر سوختگی بزرگ است یا در نواحی حساس بدن ایجاد شده حتما برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

درمان خانگی سوختگی با آب جوش

در مواردی که سوختگی جزئی است می توانید برای بهبود آن از روش های خانگی استفاده کنید. از این روش ها تنها زمانی باید استفاده کنید که ناحیه خنک شده است و اقدامات اولیه نیز انجام شده. در ادامه به بررسی بیشتر روش های خانگی درمان سوختگی با آب جوش می پردازیم.

آلوئه ورا

ترکیبات آلوئه ورا می توانند به کاهش التهاب، مرطوب کردن پوست و ترمیم بافت پوست پس از سوختگی کمک کنند. همچنین آلوئه ورا افزایش سنتز کلاژن کمک می‌ کند و از این طریق باعث تسریع بهبودی و به حداقل رساندن جای زخم می‌ شود. روزانه ۲ تا ۳ بار یک لایه نازک از ژل آلوئه ورا را روی سوختگی بمالید و بعد از این که کاملا جذب شد، ناحیه را با یک پانسمان استریل بپوشانید.

عسل

عسل دارای خواص قوی ضد باکتری و ضد التهابی است و می تواند به التیام زخم نیز کمک کند. همچنین عسل می تواند یک محیط مرطوب ایجاد کند و از این طریق منجر به جلوگیری از عفونت شود. برای استفاده از عسل برای سوختگی، ابتدا سوختگی را به خوبی تمیز کنید و سپس یک لایه نازک از عسل را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و سپس با یک پانسمان تمیز و نچسب بپوشانید.

کمپرس سرد

کمپرس سرد می تواند به کاهش گرما، التهاب و درد پوست کمک کند. توصیه می شود که از این روش 24 ساعت بعد از سوختگی استفاده کنید. برای این کار یک پارچه تمیز و نرم را با آب خنک خیس کنید و به مدت 10 تا 15 دقیقه روی محل سوختگی قرار دهید. 

حمام جو دوسر

جو دوسر حاوی بتاگلوکان و فنول است که می تواند به تسکین سوزش و خارش کمک کند. این روش به ویژه برای سوختگی‌ هایی که ناحیه بزرگتری مانند بازوها یا پاها را پوشش می‌ دهند، مفید است. یک فنجان جو دوسر را به آب ولرم اضافه کنید و به مدت 10 تا 15 دقیقه ناحیه آسیب دیده را در آن قرار دهید. بعد از آن یک مرطوب کننده ملایم یا ژل آلوئه ورا روی سوختگی بمالید. از استفاده از آب داغ خودداری کنید، زیرا می تواند به پوست آسیب برساند.

پماد

یکی از بهترین روش های درمان خانگی سوختگی با آب جوش استفاده از پمادها است. بعد از خنک کردن سوختگی و خشک کردن آن می توانید از پماد های سوختگی که به کاهش درد، جلوگیری از عفونت و تسریع بهبودی کمک کنند استفاده کنید. بهترین پماد برای سوختگی با آب جوش شامل:

• پمادهای آنتی بیوتیک، مانند پماد نئوسپورین، پماد باسیتراسین و پلی‌ سپورین برای جلوگیری از عفونت.
• پماد سیلور سولفادیازین برای سوختگی های درجه دو یا عمیق تر.
• پماد هیدروکورتیزون برای تسکین التهاب و خارش.
• پمادهای بی حس کننده مانند پماد لیدوکائین یا بنزوکائین برای تسکین درد.
• پماد آلفا برای کاهش درد، التهاب و بهبود سریع تر.

پیش از استفاده از هر یک از پمادهای بالا باید با یک متخصص مشورت کنید، زیرا نحوه مصرف هر یک متفاوت است و ممکن است برای نوع سوختگی شما مناسب نباشد.

روغن نارگیل 

در ابتدا باید به این نکته توجه داشته باشید که روغن نارگیل را به هیچ وجه نباید روی زخم های باز یا تاول های تازه بمالید و باید صبر کنید که سوختگی کاملا بسته شود. روغن نارگیل حاوی اسید لوریک و ویتامین E است که به مرطوب کردن پوست جدید کمک می‌کند. همچنین می‌ تواند به نرم شدن بافت زخم و بهبودی آن کمک کند. روزی دو بار مقدار کمی روغن نارگیل را روی ناحیه بهبود یافته ماساژ دهید.

خیار

خیار دارای خواص خنک‌ کنندگی، آبرسانی و آنتی‌ اکسیدانی طبیعی است که می تواند به تسکین قرمزی و سوزش خفیف ناشی از سوختگی‌ های جزئی کمک کند. چند برش خیار سرد را به مدت 10 تا 15 دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. این روش بیشتر مناسب سوختگی های درجه یکی است که آسیب چندانی ایجاد نکرده اند.

روغن زیتون

از روغن زیتون نیز مانند روغن نارگیل باید تنها بعد از بسته شدن کامل سوختگی استفاده شود. روغن زیتون دارای خواص مرطوب‌ کنندگی و التیام‌ بخش است و زمانی که برای سوختگی با آب جوش استفاده می شود می تواند به مرطوب نگه داشتن ناحیه و بهبود سریع تر جای زخم کمک کند.

به نقل قول از nhs:

If you have scalded the inside of your mouth by drinking something hot, try to avoid things that can irritate the scalded area, such as hot and spicy food, alcohol and smoking, until the area heals.

ترجمه: اگر با نوشیدن چیزی داغ، داخل دهان خود را سوزانده‌ اید، سعی کنید از چیزهایی که می‌ توانند ناحیه سوخته را تحریک کنند، مانند غذاهای داغ و تند، الکل و سیگار کشیدن، تا زمان بهبودی آن ناحیه خودداری کنید.

منبع: https://www.nhs.uk/conditions/burns-and-scalds/recovery

عوارض جانبی سوختگی با آب جوش

سوختگی با آب جوش مانند هر سوختگی دیگری می تواند با چندین عوارض همراه باشد، از جمله:

• عفونت
• ایجاد اسکار
• تغییر رنگ دائمی پوست
• سفت شدن پوست
• آسیب عصبی

مراقبت پزشکی سریع در جلوگیری از بروز عوارض جانبی بسیار مهم است، به همین دلیل اگر سوختگی بزرگ یا عمیق است به هیچ وجه نباید آن را بدون درمان رها کنید.

سوختگی ناشی از آب جوش ممکن است یک حادثه خانگی ساده به نظر برسد، اما در صورتی که به موقع به آن رسیدگی نشود می تواند خطرناک باشد. کمک‌ های اولیه سریع و صحیح در نتیجه درمان تاثیر بسزایی دارند. با مراقبت صحیح، اکثر افراد بعد از گذشت چند هفته، علائم سوختگی را احساس نمی کنند و جای سوختگی نیز با مراقبت طولانی مدت معمولا از بین می رود. 

سوالات متداول در مورد سوختگی با آب جوش