بیماری هابیماری های کلیه و مجاری ادرار

علت سنگ مثانه چیست؟ علائم و موثرترین درمان

سنگ های مثانه توده های سختی از مواد معدنی در مثانه هستند. زمانی که مواد معدنی موجود در ادرار غلیظ و متبلور شود، سنگ تشکیل می دهند. این مشکل اغلب زمانی اتفاق می افتد که در مثانه به طور کامل تخلیه نشود.

سنگ‌های مثانه معمولاً کوچک هستند و بدون درمان از بین می روند، اما گاهی اوقات سنگ‌های مثانه نیز به دارو یا جراحی نیاز دارند. سنگ مثانه در صورت درمان نشدن، ممکن است منجر به عفونت و یا سایر عوارض شود.

علائم

گاهی اوقات سنگ های مثانه حتی سنگ های بزرگ هیچ مشکلی را ایجاد نمیکنند. اما اگر سنگ دیواره مثانه را تحریک کند یا جریان ادرار را مسدود کند، علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • درد زیر شکم
  • درد در هنگام ادرار کردن
  • تکرر ادرار
  • مشکل در ادرار کردن یا قطع شدن جریان ادرار
  • خون در ادرار
  • ادرار کدر یا تیره رنگ غیرمعمول

علل

زمانی که مثانه به طور کامل تخلیه نشود، ممکن است سنگ مثانه ایجاد شود. زیرا عدم تخلیه کامل مثانه موجب غلیظ شدن ادرار خواهد شد، در نتیجه ادرار متبلور شده و سنگ تولید می کند.

برخی از عفونت ها نیز می توانند منجر به سنگ مثانه شوند. گاهی اوقات یک بیماری زمینه ای که باعث اختلال در عملکرد مثانه میشود، و بر توانایی آن برای نگه داشتن، ذخیره یا دفع ادرار تاثیر می گذارد، نیز علت ایجاد سنگ است.

شایع ترین شرایطی که باعث ایجاد سنگ مثانه می شود عبارتند از:

  • بزرگ شدن غده پروستات : بزرگ شدن پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH) می تواند باعث ایجاد سنگ مثانه در مردان شود. بزرگ شدن پروستات می تواند جریان ادرار را مسدود کند و از تخلیه کامل مثانه جلوگیری کند.
  • اعصاب آسیب دیده: اگر اعصابی که پیام ها را از مغز به ماهیچه های مثانه می رسانند و عضلات مثانه را برای سفت شدن یا رها شدن هدایت می کنند، در اثر سکته مغزی، آسیب نخاعی یا سایر مشکلات سلامتی آسیب ببینند، ممکن است مثانه شما به طور کامل تخلیه نشود. این شرایط به مثانه نوروژنیک معروف است.
  • التهاب : التهاب مثانه که گاهی به دلیل عفونت های دستگاه ادراری یا پرتودرمانی لگن ایجاد می شود، می تواند منجر به سنگ مثانه شود.
  • تجهیزات پزشکی : کاتترهای مثانه، لوله‌های باریکی که از طریق مجرای ادرار وارد می‌شوند تا به تخلیه ادرار از مثانه کمک کنند، ممکن است باعث ایجاد سنگ مثانه شوند. همینطور اشیایی مثل دستگاه پیشگیری از بارداری یا استنت ادراری نیز عامل ایجاد این بیماری باشند.
  • سنگ کلیه : سنگ هایی که در کلیه تشکیل می شوند، مانند سنگ مثانه نیستند. آنها به روش های مختلف توسعه می یابند. اما سنگ های کوچک کلیه ممکن است از حالب ها به داخل مثانه شما حرکت کنند و اگر دفع نشوند، می توانند به سنگ مثانه تبدیل شوند.

عوامل خطر

مردان، به خصوص افراد بالای 50 سال، بیشتر در معرض سنگ مثانه هستند. شرایطی که می تواند خطر ابتلا به سنگ مثانه را افزایش دهد عبارتند از:

  • مانع : هر شرایطی که جریان ادرار را از مثانه به مجرای ادرار( لوله ای که ادرار را از بدن خارج می کند.) مسدود کند، می تواند منجر به تشکیل سنگ مثانه شود. دلایل مختلفی وجود دارد، اما شایع ترین آن بزرگ شدن پروستات است.
  • آسیب عصبی سکته مغزی، آسیب های نخاعی، بیماری پارکینسون، دیابت، فتق دیسک و تعدادی از مشکلات دیگر می توانند به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند آسیب وارد کنند. ممکن است آسیب عصبی شرایطی را ایجاد کند که باعث انسداد خروجی مثانه شود. وجود این ها در کنار هم خطر ابتلا به سنگ را بیشتر می کند.

عوارض

سنگ های مثانه ای که دفع نمی شوند، حتی آنهایی که علائمی ایجاد نمی کنند نیز می توانند منجر به عوارضی زیر شوند:

  • مشکلات مزمن مثانه : سنگ های مثانه درمان نشده می توانند مشکلات ادراری طولانی مدت مانند درد یا تکرر ادرار ایجاد کنند. سنگ های مثانه همچنین می توانند در دهانه ای که ادرار از مثانه خارج می شود به مجرای ادرار نشسته و جریان ادرار را مسدود کند.
  • عفونت های دستگاه ادراری : عفونت های باکتریایی مکرر در دستگاه ادراری ممکن است ناشی از سنگ مثانه باشد.

جلوگیری

سنگ‌های مثانه معمولاً به دلیل یک بیماری زمینه‌ای ایجاد می‌شوند که پیشگیری از آن دشوار است، اما می‌توانید با رعایت نکات زیر شانس ابتلا به سنگ مثانه را کاهش دهید:

  • در مورد علائم غیر معمول ادراری با پزشک مشورت کنید،  تشخیص و درمان زودهنگام بزرگی پروستات یا سایر بیماری های اورولوژیک ممکن است خطر ابتلا به سنگ مثانه را کاهش دهد.
  • به مقدار زیاد مایعات بنوشید : نوشیدن مایعات بیشتر، به ویژه آب، ممکن است به پیشگیری از سنگ مثانه کمک کند زیرا مایعات غلظت مواد معدنی را در مثانه رقیق می کند. اینکه چقدر آب باید بنوشید به سن، اندازه، سلامت و سطح فعالیت شما بستگی دارد.

تشخیص

تشخیص سنگ مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • معاینه فیزیکی : پزشک احتمالاً پایین شکم را معاینه می کند تا ببیند آیا مثانه شما بزرگ شده است یا خیر. همچنین ممکن است برای بررسی بزرگ شدن پروستات معاینه رکتوم نیز انجام دهد.
  • آزمایش ادرار : ممکن است نمونه ای از ادرار جمع آوری و از نظر دارا بودن خون، باکتری ها و مواد معدنی متبلور بررسی شود. آزمایش ادرار می تواند عفونت دستگاه ادراری را بررسی کند.
  • سی تی اسکن : از سی تی برای اسکن و عکسبرداری سریع و ارائه تصاویر واضح از داخل بدن استفاده میشود. سی تی می تواند سنگ های بسیار کوچک را نیز تشخیص دهد. این یکی از حساس ترین تست ها برای شناسایی انواع سنگ های مثانه است.
  • سونوگرافی : این آزمایش امواج صوتی را از اندام ها و دیگر ساختارهای بدن شما منعکس می کند تا تصاویری را ایجاد کند که به تشخیص سنگ های مثانه کمک می کند.
  • عکس برداری : عکس از کلیه ها، حالبها و مثانه به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا سنگ مثانه وجود دارد یا خیر. با این حال، برخی از انواع سنگ ها را نمی توان با عکس معمولی مشاهده کرد. 

درمان

درمان سنگ مثانه

نوشیدن آب زیاد ممکن است به دفع طبیعی سنگ کوچک مثانه کمک کند. با این حال، از آنجایی که سنگ های مثانه اغلب به دلیل مشکل در تخلیه کامل مثانه ایجاد می شوند، ممکن است آب اضافی برای دفع سنگ کافی نباشد.

در بیشتر مواقع، باید سنگ ها را خارج کنید. چند راه برای انجام این کار وجود دارد.

شکستن سنگ ها

در یک روش، ابتدا داروهای بی حس کننده یا بیهوشی عمومی به بیمار داده می شود. سپس یک لوله کوچک با یک دوربین در انتهای آن وارد مثانه می شود تا پزشک بتواند سنگ را ببیند. سپس سنگ ها با لیزر، سونوگرافی یا دستگاه های دیگر به قطعات کوچک شکسته و از مثانه خارج می شوند.

عمل جراحی برای برداشتن

گاهی اوقات، سنگ های مثانه بزرگ و یا خیلی سخت هستند. در این موارد، پزشک سنگ های مثانه را با جراحی خارج می کند.

اگر سنگ‌های مثانه در نتیجه انسداد خروجی مثانه یا بزرگ شدن پروستات ایجاد شده باشد، این مشکلات باید همزمان با سنگ‌های مثانه، معمولاً با جراحی، درمان شوند.

طب جایگزین

هیچ مدرکی مبنی بر اینکه داروهای گیاهی می توانند سنگ مثانه را بشکنند وجود ندارد. این سنگ ها بسیار سخت هستند و معمولاً برای برداشتن به لیزر، سونوگرافی یا روش های دیگر نیاز دارند. همیشه قبل از مصرف هرگونه دارویی با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که ایمن است و هیچ مشکلی با داروهای دیگری که مصرف میکنید، ایجاد نمی کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا