دمودکس چیست؟ درمان انگل دمودکس

دمودکس فولیکولاروم (Demodex folliculorum) نوعی مایت با کرم ریز است که یکی از دو نوع انگل دمودکس می‌باشد. نوع دیگری از این انگل، دمودکس برویس (Demodex brevis) نام دارد که به انگل غدد سباسه (غدد چربی) معروف است. دمودکس فولیکولاروم بر خلاف برویس بیشتر بر روی پوست مشاهده می‌شود، و بر روی فولیکول مو بر روی پوست زندگی می‌کند در نتیجه معمولاً در اطراف چشم‌ها و بر روی مژه‌ها شایع هستند و از روغن و هورمون‌های پوست تغذیه می‌کنند. وجود این انگل شایع بر روی پوست ناخوشایند است اما در اغلب موارد مشکلی را ایجاد نمی‌کند. ولی در برخی موارد ممکن است عامل مشکلات پوستی مانند راش‌های پوستی باشد. این موجودات در اندازه میکروسکوپی هستند و با چشم قابل مشاهده نخواهند بود. بروز این انگل در مردان شایع تر از زنان است و معمولاً افراد در سنین 20 الی 30 سال را تحت تاثیر خویش قرار می‌دهد.

این کرم ریز معمولاً از طریق تماس پوست با پوست منتقل می‌شود و بعد از انتقال در فولیکول‌های مو شروع به تکثیر و افزایش می‌کند.

 با توجه به اینکه این بیماری مشکلات بسیاری را به همراه دارد، معمولاً با علائم مختلفی همراه است که عبارتند از :

• خارش پوست یا پوسته شدن آن
• قرمزی پوست و چشم
• افزایش حساسیت پوست
• احساس سوزش
• نازک و خشک شدن پوست
• آکنه
• اگزما
• ریزش مژه‌ها

البته برخی از افراد از وجود چنین انگل‌هایی بر روی پوست خود آگاهی ندارند.  زیرا در برخی موارد هیچ نشانه ای را به همراه نخواهند داشت.

ممکن است همه افراد آمادگی برای دریافت این بیماری را داشته باشند، این انگل در اغلب موارد مشکلی را ایجاد نمی‌کنند اما برای افرادی با سامانه ایمنی ضعیف، احتمال بروز عوارض بیشتر است. اما افرادی با شرایط زیر شانس بیشتری برای ابتلا به این عارضه دارند :

• سامانه ایمنی ضعیف (سامانه ایمنی می‌تواند ناشی از سرطان، اچ آی وی، مصرف داروی کورتیکواستروئیدها و… تضعیف شود.)
• رزاسیا (نوعی بیماری پوستی که موجب قرمزی و ضایعات خشک روی صورت می‌شود.)
• بلفاریت (التهاب پلک است که می‌تواند باعث پوسته پوسته شدن، آبریزش چشم و قرمزی شود.)
• درماتیت پوستی
• عفونت‌های پوستی
• آلوپسیا (طاسی منطقه ای)
• آکنه، به خصوص انواع التهابی
• آلوپسی آندروژنیک (ریزش مو که دمودکس عامل آن محسوب نمی‌شود اما می‌تواند وضعیت را وخیم تر نماید.)

از عوارض جانبی این بیماری پوستی می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم :

• سرخی پوست
•  حساسیت پوستی
• پوست خارش دار

همچنین وجود این عامل در بروز سایر مشکلات پوستی نظیر شیوع آکنه، بثورات پوستی، درماتیت و….موثر است. اما با درمان می توان از این بیماری‌های التهابی پوست جلوگیری نمود.

یکی از راهکارهای خانگی رایج برای درمان دمودکس استفاده از روغن درخت چای 50% است که بر روی مژه‌ها اعمال می‌شود و می‌تواند این موجود را نابود کند. از سایر درمان‌های خانگی می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم :

• حمام کردن و شستن روزانه پوست، مو و مژه با پاک کننده ملایم
• استفاده از یک پاک کننده غیر صابونی بر روی پوست دو بار در روز
• اجتناب از مواد آرایشی چرب، لوسیون‌ها و کرم‌های ضد آفتاب
• لایه برداری یک یا دو بار در هفته برای حذف سلول‌های مرده پوست.
• حفظ پاکیزگی و خشکی پوست

درمان‌های پزشکی

درمان‌های پزشکی زمانی توصیه می‌شود که تعداد این انگل بر روی مو و مژه‌ها افزایش یابد. که در این صورت استفاده از پمادهایی تجویز می‌شود که می‌تواند این انگل را از بین برده و از تخم ریزی آن جلوگیری نماید. کرم‌ها و ژل‌هایی که برای درمان دمودکس تجویز می‌شوند عبارتند از :

• بنزیل بنزوات
• اسید سالیسیلیک
• سولفید سلنیوم
• گوگرد

همچنین ممکن است پزشک داروهای زیر را تجویز نماید :

•  کورتامیتون
• مترونیدازول (آنتی بیوتیک خوراکی)
• پرمترین

همچنین برای افراد مبتلا به سامانه ایمنی بسیار ضعیف، ممکن است پزشک تزریق ivermectin را توصیه کند. به علاوه در کنار درمانهای پزشکی لازم است برای مدیریت سایر مشکلات پوستی به پزشک مراجعه کنید. افرادی که علائم پوستی مانند قرمزی، خارش، یا پوسته پوسته شدن را تجربه می‌کنند باید با پزشک خود مشورت کنند تا درمان‌های موثر برای خلاص شدن از این بیماری را تجویز کند.

سرانجام

سرانجام این بیماری بستگی به علت اصلی دارد. افراد مبتلا به بیماری‌های التهابی ممکن است مجدداً دچار این عارضه شوند و علائم در آنها تشدید شود. همچنین عفونت‌های مکرر پوست می‌توانند احتمال بروز آن را افزایش دهد.

این بیماری ممکن است هیچ علامتی را ایجاد نکند و انگل‌ها برای چندین هفته بر روی پوست زندگی کنند و بدون آنکه نشانه ای برجای بگذارند، از بین بروند. این کرم ریز اگر در مقادیر کم باشد مشکلی را ایجاد نمی‌کند زیرا که می‌تواند سلول‌های مرده پوست را از بین ببرد.