رفلاکس معده نوزادان، علت، علائم و درمان رفلاکس نوزاد
رفلاکس می‌تواند تا چندین بار در روز در نوزادان سالم نیز تکرار شود و تا زمانی که کودک شما سالم است و رشد خوبی دارد، عامل نگرانی به شمار نمی‌رود. در مواردی نادر رفلاکس نوزاد می‌تواند نشانه ای از یک مشکل پزشکی مانند آلرژی، انسداد در دستگاه گوارش یا بیماری رفلاکس معده نوزاد (GERD) باشد.
علائم رفلاکس معده نوزاد
رفلاکس معده نوزادان به طور کلی نیاز به نگرانی ندارد و مشکلات جدی که ناشی از اسیدی بودن معده ایجاد میشود، بسیار نادر است. چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟ مواردی که ذکر می‌کنیم نشانه ای از رفلاکس نوزادان است و نیاز به بررسی‌های دقیق دارد :
- نوزادی که دچار کمبود آهن شده
- نوزادی که وزن نمی‌گیرد و یا دچار کاهش وزن شده
- نوزادی که استفراغ می‌کند.
- نوزادی که میلی به غذا خوردن ندارد.
- مشاهده خون در مدفوع نوزاد
- دشواری تنفس یا سرفه مزمن
برخی از این علائم میتوانند شرایطی جدی اما قابل درمان مانند GERD یا انسداد در دستگاه گوارش را نشان دهند.
در نوزادان، حلقه ماهیچه ای بین مری و معده، اسفنکتر مری (LES) هنوز کامل نشده است. در نتیجه این احتمال وجود دارد که محتوای معده به عقب برگردد.
علت رفلاکس
در نوزادان، حلقه ماهیچه ای بین مری و معده، اسفنکتر مری (LES) هنوز کامل نشده است. در نتیجه این احتمال وجود دارد که محتوای معده به عقب برگردد. LES به جز مواردی که نوزاد غذایی خورده به طور کامل بسته میشود. عوامل ایجاد کننده رفلاکس معده نوزادان که اغلب نمی توان از آنها جلوگیری نمود، عبارتند از:
- خواب بیش از حد
- رژیم غذایی کاملا مایع
- تولد زودرس
گاهی اوقات، رفلاکس معده نوزاد می‌تواند ناشی از شرایط جدی تر باشد که عبارتند از :
- GERD، رفلاکس دارای اسید برای تحریک و آسیب به پوشش مری
- تنگی پیلوریک، تنگ بودن دریچه بین معده و مری مانع از ورود محتویات معده به روده کوچک میشود.
- عدم تحمل غذایی، پروتئین شیر گاو شایع ترین عامل است.
- مزانشوئید ائوزینوفیلی، یک نوع خاص از سلول‌های سفید خون (ائوزینوفیل) است که باعث تخریب مایع مری میشود. در واقع تجمع سلول‌های سامانه ایمنی در مری باعث ورم کردن گلوی کودک شده و غذا خوردن را با درد همراه می‌کند.
عوارض جانبی
رفلاکس معده نوزادان معمولاً بدون ایجاد عوارض و با رشد کودک از بین رود. اگر کودک شما وضعیتی جدی مانند GERD داشته باشد، ممکن است علائم رشد ضعیف در وی نمایان شود. بعضی از تحقیقات نشان داده که نوزادانی که مکرراً رفلاکس دارند، بیشتر در معرض GERD هستند.
تشخیص
برای تشخیص بیماری پزشک شما با معاینه فیزیکی و سوال در مورد علائم کودک نتایجی را کسب می‌کند. اگر کودک شما سالم است، و آن طوری که انتظار می‌رود، رشد می‌کند جای نگرانی نیست در غیر این صورت پزشک انجام برخی تست‌ها را تجویز می‌کند :
- سونوگرافی : این تست برای تصویربرداری از معده و تشخیص تنگی پیلور کاربرد دارد.
- آزمایش‌ها خون و ادرار : این آزمایش‌ها می‌تواند به شناسایی یا رد کردن علل احتمالی استفراغ مکرر و وزن نگرفتن نوزاد کمک کنند.
- بررسی PH مری : برای اندازه گیری اسیدیته مری کودک، پزشک لوله نازکی را از طریق بینی یا دهان کودک به مری وارد می‌کند تا میزان اسید معده را بررسی نماید. ممکن است کودک در حین نظارت در بیمارستان بستری شود.
- تصویر با اشعه ایکس: این تصاویر میتوانند ناهنجاری‌های دستگاه گوارش مانند انسداد را تشخیص دهند. ممکن است قبل از آزمون به نوزاد باریم خورانده شود.
- آندوسکوپی : در این روش یک لوله مخصوص مجهز به لنز دوربین و نور (آندوسکوپ) از طریق دهان کودک به مری، معده و قسمت اول روده کوچک فرستاده میشود. همچنین ممکن است نمونه‌های بافت برای تجزیه و تحلیل گرفته شود. آندوسکوپی برای نوزادان و کودکان معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام میشود.
درمان رفلاکس نوزادان
رفلاکس معده نوزادان معمولاً خود به خودی از بین می‌رود، اما پزشک برای درمان توصیه‌هایی می‌کند که عبارتند از :
- اگر کودک شما آلرژی دارد، باید در دوران شیردهی مصرف مواد خوراکی حاوی شیر، گوشت گاو یا تخم مرغ را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
- برای درمان رفلاکس نوزاد وعده‌هایی غذایی کودک باید کوچک باشد و در عوض تعداد وعده افزایش یابد.
- تقسیم مواد غذایی به قطعه‌هایی کوچکتر برای هضم راحت تر
- سرشیشه شیر باید متناسب با دهان نوزاد باشد، زیرا سرشیشه بیش از حد بزرگ یا خیلی کوچک می‌تواند موجب بلع هوا توسط نوزاد شود.
- نگه داشتن نوزاد در وضعیت ایستاده 20 تا 30 دقیقه پس از تغذیه (بهتر است نوزاد را در آغوش بگیرید.)
درمان رفلاکس نوزاد با دارو
داروهای رفلاکس برای کودکانی که دچار عوارض این بیماری نیستند، توصیه نمی‌شود زیرا این داروها میتوانند از جذب کلسیم و آهن جلوگیری کنند و خطر ابتلا به عفونت‌های روده ای و تنفسی را افزایش دهند. با این حال، مصرف یک دوره کوتاه مدت داروهای کاهش دهنده اسید – مانند رانیتیدین یا مریزیم اومپرازول (Prilosec) برای کودکان سنین 1 سال و بالاتر ممکن است توصیه شود، اگر نوزاد شما شرایط زیر را دارا باشد.
- افزایش وزن ضعیف
- بی میلی به غذا
- مری متورم
- آسم و رفلاکس مزمن
عمل جراحی
به ندرت، اسفنکتر مری برای جلوگیری از بازگشت اسید به مری در بدن مورد جراحی قرار میگیرد. این روش (fundoplication) معمولا زمانی انجام میشود که رفلاکس معده نوزاد به اندازه ای شدید باشد که از رشد کودک جلوگیری کرده و یا موجب اختلال در تنفس او شود.
شیوه زندگی برای درمان رفلاکس نوزاد
برای به حداقل رساندن رفلاکس معده نوزادان نکات زیر را در نظر داشته باشید :
- شیر دادن به کودک در موقعیت صحیح یعنی در آغوش در جلوگیری از این مشکل موثر است، همچنین ممکن است به کودک بلافاصله پس از شیرخوردن بر روی زمین بگذارید که این خود در ایجاد رفلاکس موثر است.
- زمانی که کودک در حال غذا خوردن و یا در حال استراحت است، نترسانید.
- سعی کنید وعده‌های غذایی را کوچکتر و در تعداد بیشتری به کودک بدهید.
- برای درمان رفلاکس نوزاد بهترین موقعیت برای خواب چنین نوزادانی قرار گرفتن بر پشت است.
- بعد از تغذیه کودک را در آغوش گرفته و پشت او را ماساژ دهید تا آروغ بزند.
به یاد داشته باشید، رفلاکس نوزادان معمولا نیاز به نگرانی ندارد.
آمادگی برای قرار ملاقات پزشک
اگر علائم رفلاکس معده نوزاد پس از تولد مشاهده میشود و یا اگر فرزند شما علائم مانند مشکلات افزایش وزن و مشکلات تنفسی دارد، نیاز است که با پزشک متخصص بیماری‌های گوارشی کودکان (متخصص گوارش) مشورت نمایید.
کارهایی که لازم است انجام دهید :
- علائم کودک خود و میزان مایعاتی که از بین می‌رود، را به یاد داشته باشید.
- اطلاعات کلیدی پزشکی مثل چگونگی تغذیه کودک، مدت زمان تغذیه و …. را به یاد داشته باشید.
سوالاتی که باید از پزشک بپرسید :
- علت علائم کودک من چیست؟
- آیا کودکم نیاز به آزمایش دارد؟
- درمان رفلاکس نوزاد چگونه انجام میشود؟
- آیا باید تغییراتی در تغذیه کودکم انجام دهم؟
سوالاتی که احتمالاً پزشک از شما می‌پرسد :
- چه زمانی علائم رفلاکس معده نوزاد شروع شد؟
- آیا کودک شما همیشه یا تنها گاهی اوقات دچار این مشکل میشود؟
- آیا کودک از شیر مادر تغدیه می‌کند ؟
