تصلب شرایین چیست و چگونه درمان می شود؟

در بیماری تصلب شرایین یا آترواسکلروز شریان ها تنگ و باریک می شوند. این بیماری می تواند شریان های هر جایی از بدن را گرفتار کند و یک علت عمده در بروز سکته های قلبی، سکته مغزی و ضعف گردش خون در پاها می باشد. هنگامی که مواد چربی مانند کلسترول که در خون جریان دارد در دیواره شریان ها رسوب نموده و تشکیل ماده ای زرد رنگ به تام آتروم را میدهد باعث تنگ و باریک شدن شریان می شود. این رسوب ها باعث می شوند که حرکت جریان خون در شریان ها محدود شود. به علاوه لایه عضلانی دیواره شریان ها ضخیم تر شده و باعث تنگ تر شدن بیشتر شریان می گردد. پلاکت های خون ممکن است به همدیگر چسبیده و بر روی سطح رسوب ها بچسبند و باعث تشکیل لخته خون شوند. یک لخته خون ممکن است باعث انسداد کامل شریان شده و در نتیجه عضوی که به آن خونرسانی می شد دیگر از خون و اکسیژن محروم می شود.

هنگامی که مواد چربی مانند کلسترول که در خون جریان دارد در دیواره شریان ها رسوب نموده و تشکیل ماده ای زرد رنگ به تام آتروم را میدهد که باعث تنگ و باریک شدن شریان می شود.

در مراحل اولیه این بیماری معمولا هیچ علامتی وجود ندارد. علائمی که بعد ها به وجود می آیند بخاطر کاهش و یا توقف خونرسانی به قسمت هایی از بدن می باشد که شریان های آن گرفتار شده است. اگر شریان های کرونری قلب که به عضلات قلب خونرسانی می کنند تا حدودی گرفته و مسدود شوند علائمی مثل درد سینه (آنژین قلبی) ایجاد می گردد. اگر این شریان ها به طور کامل مسدود شوند ممکن است یک سکته ناگهانی و اغلب مرگبار بروز نماید.بسیاری از سکته های مغزی بر اثر تصلب شرایین در شریانهای که به مغز خون رسانی می کنند، ایجاد می شود. اگر شریان های پاها دچار  این بیماری شوند، اولین علامت آن ممکن است گرفتگی دردناک عضلات پا در هنگام راه رفتن باشد زیرا جریان خون کافی در عضلات پا وجود ندارد. اگر تصلب شرایین همراه با یک بیماری ارثی چربی ها باشد، رسوب چربی ممکن است بر روی تاندون ها و یا زیر پوست ایجاد شود که به صورت یک توده قابل مشاهده دیده می شود.

از آنجایی که این بیماری تا هنگامی که جریان خون را محدود نکند هیچ گونه علائمی را ایجاد نمی کند، اهمیت زیادی دارد که قبل از اینکه بیماری پیشرفت نموده و باعث صدمه دیدن اعضای بدن شود آن را در افراد تشخیص دهیم. آزمایش های معمول چک آپ که افراد بطور منظم آن را انجام می دهند شامل آزمایش هایی برای مشخص نمودن عوامل خطر ساز تصلب شرایین مثل بالا بودن میزان کلسترول خون، بالا بودن فشار خون و بیماری قند می باشد. در حال حاضر توصیه می شود که حداقل بعد از 20 سالگی هر 5 سال یکبار میزان کلسترول خون اندازه گیری شود.

بهترین درمان تصلب شرایین آن است که اصلا از بروزآن پیشگیری نماییم. اقدامات پیشگیری کننده عبارتند از : پیروی از یک شیوه زندگی سالم با استفاده از رژیم غذایی کم چرب،عدم استعمال دخانیات، انجام تمرینات ورزشی منظم و داشتن یک وزن متعادل نسبت به قد. انجام این اقدامات باعث می شود که خطر بروز تصلب شرایین به میزان زیادی کاهش یابد. اگر متوجه شده اید که میزان کلسترول خون بالا می باشد اما از سایر جهات در وضعیت سلامتی خوبی به سر می برید، به شما توصیه خواهد شد که از یک رژیم غذایی کم چربی استفاده نمایید. اگر شما دچار تصلب شرایین هستید و به علائم آن دچار شده اید، پزشک ممکن است دارویی مثل آسپرین برایتان تجویز نماید تا احتمال خطر بروز تشکیل لخته خون در شریان صدمه دیده را کاهش دهد.اگر تصور شود که شما در خطر زیادی برای ابتلاء به عوارض شدید هستید، پزشک ممکن است توصیه به انجام درمان های جراحی مثل آنژیوپلاستی کرونری بنماید. اگر جریان خون قلب به میزان زیادی مسدود شده باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی بای پس داشته باشید.

منبع : بیماری های قلبی – تالیف : دکتر تونی اسمیت – ترجمه : دکتر فرهاد همت خواه