دوپینگ ، داروهای نیروزا و عوارض آن
دوپینگ
واژه دوپینگ از زبان آفریقای جنوبی مشتق شده است. اشاره به یک نوشیدنی الکلی باستانی دارد که به عنوان محرک در مراسم رقص استفاده می گردید. به تدریج این واژه استفاده گسترده تری کرد و در ورزش امروز به معضل تبدیل شده است. این واژه در دنیای امروز به معنای استفاده ورزشکار از مواد یا روش هایی است که به قصد کارایی در ورزش انجام می شود.
دوپینگ به معنای استفاده از مواد متعلق به گروه داروهای ممنوع، محدود شده و یا استفاده از روش های گوناگون غیر مجاز می باشد. به قول خوان آنتونیو سامارانش رییس کمیته بین المللی المپیک، دوپینگ نوعی تقلب است که از جنبه های مختلف منجر به انحطاط و مرگ می شود.
داروهای دوپینگی
این داروها معمولا در پنج گروه دارویی طبقه بندی می شوند:
- داروهای مخدر : از این داروها می توان از هروئین، مورفین ، متادون و … نام برد.
- استروئیدهای آنابولیک : داروهایی نظیر ناندرولون، تستوسترون، اکسی متولون، استانوزولول و … در این گروه جای می گیرند.
- داروهای ادرار آور : در این گروه می توان از فوروسماید، تیازید، اسپیرونالاکتون و … نام برد.
- هورمون های پپتیدی .گلیکوپروتئینی و آنالوگهای آنها : داروهایی مثل هورمون رشد اریتروپویتین و … در این دسته جای می گیرند.
با این حال برخی از داروها نیز موجودند که مصرف آنها تا خاصی بلامانع است ولی استفاده بیش از حد مجاز آنها دوپینگ تلقی می شود. از این میان می توان از الکل، ماری جوانا( حشیش ) ، داروهای بی حس کننده موضعی ، کورتیکواستروئیدها و بتابلوکرها نام برد .
دوپینگ به معنای استفاده از مواد متعلق به گروه داروهای ممنوع، محدود شده و یا استفاده از روش های گوناگون غیر مجاز می باشد. به قول خوان آنتونیو سامارانش رییس کمیته بین المللی المپیک، دوپینگ نوعی تقلب است که از جنبه های مختلف منجر به انحطاط و مرگ می شود.
عوارض
عوارض جانبی استروئیدهای آنابولیک ( نظیر تستوسترون ، ناندرولون و … ) که گاهی توسط ورزشکاران مورد سوءاستفاده قرار می گیرد، این داروها دارای عوارض جانبی بسیاری هستند که برخی از آنها برگشت پذیر و بعضی دیگر غیر قابل برگشت می باشند از جمله می توان موارد ذیل را نام برد:
- عوارض قلبی و عروقی : احتباس آب و نمک، افزایش حجم خون، ازدیاد فشار خون ،افزایش چربی های خون، بی نظمی ریتم قلب، تغییر ابعاد قلب، انفارکتوس قلبی و سکته مغزی.
- عوارض کبدی : اختلال کبدی ، اختلال در عملکرد کبدی، افزایش آنزیم های کبدی، یرقان و سرطان کبد.
- عوارض جانبی خاص مردان : کاهش تعداد اسپرم ها، تحلیل رفتن بیضه ها ، عقیمی ، بزرگ شدن پستان ها ، احساس دفع فوری و مکرر ادرار، کاهش توانایی جنسی.
- عوارض جانبی خاص زنان : اخلال در قاعدگی ،هیرسوتیسم ( رشد زیاد مو در نواحی غیر طبیعی مثلا در صورت خانم ها ) ، تاسی ، کلفت شدن صدا، تحلیل پستان ها ، سرکوب شیردهی ، پوست چرب و آکنه.
- عوارض جانبی در پسران نابالغ : بسته شدن زودرس غضروف های رشد و توقف رشد قدی، رشد غیرطبیعی مو، تیرگی پوست.
- عوارض روانی : افسردگی ، هیجان بیش از حد، پرخاشگری، بی ثباتی عاطفی ، حالت تهاجمی و خشونت، بی خوابی ، اضطراب ، اختلالات شخصیت و وابستگی روانی به دارو.