علائم عفونت قارچ سیاه در بدن، عوارض و نحوه انتقال

موكور ميكوز كه به آن قارچ سیاه نیز گفته می شود ، یك عفونت نادر اما خطرناك (کشنده) است كه ناشي از گروهي از كپك ها به نام موكورميست است. این عفونت اغلب سینوس، ریه ها، پوست و مغز را درگیر می کند. این عفونت می تواند از طریق استنشاق هاگ کپک، خاک، نان کپک زده و … انتقال یابد.

بیماری قارچ سیاه می تواند در هر سنی رخ دهد. اما میزان شیوع این بیماری در میان افرادی که به دلیل مصرف دارو و یا و بیماری سیستم ایمنی ضعیف تری دارند، شایع تر است. شرایط و بیماری هایی که در ادامه به آنها اشاره می کنیم، خطر ابتلا به این عارضه را افزایش خواهند داد:

• دیابت (به ویژه هنگامی که تحت کنترل نیست)
• اچ آی وی یا ایدز
• سرطان
• پیوند عضو
• پیوند سلول های بنیادی
• نوتروپنی ( کاهش تعداد گلبولهای سفید خون )
• استفاده طولانی مدت از استروئید
• تزریق برخی از داروها
• مقادیر بالای آهن در بدن ( هموکروماتوز )
• تضعیف بدن ناشی از تغذیه نامناسب
• سطح ناهموار اسید در بدن ( اسیدوز متابولیک )
• تولد زودرس یا وزن کم هنگام تولد
•   آسیب پوستی مانند سوختگی، بریدگی یا زخم   

همچنین مواردی از ابتلا به این بیماری در میان مبتلایان  به COVID-19 گزارش شده است.

 قارچ سیاه مسری نیست. اما بی توجهی به درمان آن می تواند کشنده باشد.

علائم قارچ سیاه به ناحیه ای که قارچ در بدن در حال رشد و تکثیر است، بستگی دارد. علائم شایع این بیماری عبارتند از :علائم موكور ميكوز رینو مغزی (سینوس و مغز) شامل موارد زیر است:

• تورم صورت یک طرفه
• سردرد
• گرفتگی بینی یا سینوس
• ضایعات سیاه روی پل بینی یا قسمت بالای دهان که به سرعت شدیدتر می شوند
• تب

علائم موکورمایکوز ریوی (ریوی) شامل موارد زیر است:

• تب
• سرفه کردن
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس

موكور ميكوز پوستی می تواند تاول یا زخم به نظر برسد و ناحیه آلوده ممكن است سیاه شود. علائم دیگر شامل درد، گرما، قرمزی بیش از حد یا تورم در اطراف زخم است.

علائم قارچ سیاه دستگاه گوارش شامل موارد زیر است:

• درد شکم
• تهوع و استفراغ
• خونریزی از دستگاه گوارش

عفونت می تواند از طریق خون به سایر قسمت های بدن منتقل شود، به این حالت  قارچ سیاه منتشر شده گفته می شود. در این شرایط اندام هایی مانند طحال و قلب درگیر می شوند. در موارد شدید، ممکن است بیمار دچار وضعیت کما شده و یا حتی فوت کند.

اگر مشکوک به قارچ سیاه هستید، باید با پزشک مشورت کنید تا پس از بررسی شرایط و علائم شما، پزشک تشخیص قطعی دهد.اگر عفونت ریه یا سینوس را درگیر کرده باشد، پزشک از مایعات بینی یا گلو نمونه برداری می کند و به آزمایشگاه می فرستد.

ممکن است پزشک آزمایشات تصویربرداری مانند CT یا MRI را نیز توصیه کند. این آزمایشات به منظور بررسی میزان گسترش عفونت انجام میشوند.

شناخت زودرس، تشخیص و تجویز به موقع داروهای مناسب برای بهبود سریع تر این بیماران مهم است. درمان بیماری قارچ سیاه با مصرف داروهای ضد قارچ انجام میشود. این داروها با توقف رشد قارچ ها، آنها را از بین برده و عفونت را کنترل می کنند. ممکن است داروهای زیر برای کنترل بیماری توصیه شوند :  

• آمفوتریسین B
• ایزاووكونازول
• پوزاکونازول

این داروها را می توان به صورت خوراکی و یا تزریقی وریدی مصرف کرد. معمولاً وقتی عفونت شدید است، پزشک تزریق وریدی دارو را تجویز می نماید. این شرایط ممکن است تا چند هفته ادامه داشته باشد.

 عوارض این دارو ها می تواند شامل درد معده ، سوزش معده یا مشکل تنفس باشد. در موارد شدیدتر این عوارض را به پزشک گزارش دهید تا از داروهای جایگزین برای درمان استفاده شود.

در موارد شدید که ممکن است بیماری تهدید کننده حیات باشد، پزشک ممکن است برای جلوگیری از گسترش قارچ،  انجام جراحی برای از بین بردن بافت آلوده یا مرده را توصیه کند. این ممکن است شامل برداشتن قسمت هایی از بینی یا چشم شما باشد.  

عوارض قارچ سیاه عبارتند از :

• نابینایی
• لخته شدن خون یا رگهای مسدود شده
• آسیب عصبی
• مرگ

از آنجا که این عفونت بسیار نادر است، میزان دقیق مرگ و میر مشخص نیست. اما محققان تخمین می زنند که به طور کلی، 54 درصد از افراد مبتلا به  قارچ سیاه می میرند.

البته احتمال مرگ و میر به این بستگی دارد که کدام قسمت از بدن تحت تأثیر قرار گرفته است.  عفونت سینوس می تواند باعث عفونت  ریه یا مغز شود و به مرگ بیانجامد.

بیشتر افراد هر روز با اسپورهای میکروسکوپی (هاگ) قارچ در تماس هستند، بنابراین احتمال جلوگیری از تماس با موکورمیست ها کاملاً غیرممکن است. این قارچ ها برای اکثر مردم مضر نیستند. با این حال، برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، تنفس در این مواد می تواند باعث ایجاد عفونت در ریه ها یا سینوس ها شود که می تواند به سایر قسمت های بدن نیز گسترش یابد.  هیچ راهی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. اما می توان با چند راهکار احتمال ابتلا  به این عارضه را کاهش داد. 

• از قرار گرفتن در معرض گرد و غبار یا خاک (محل های ساخت و ساز یا حفاری) بپرهیزید.  اگر مجبور هستید در این مناطق باشید ، از ماسک N95 استفاده کنید.
• از مصرف آب آلوده، به ویژه پس از بلایای طبیعی مانند طوفان یا سیل خودداری کنید.
• اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید، از انجام فعالیت های باغبانی که شما را در گرد و غبار و خاک قرار می دهد، خودداری کنید. استفاده از کفش مناسب، دستکش، شلوار بلند و لباس آستین بلند می تواند از پوست محافظت کنید. 
• اگر مبتلا به  قارچ سیاه هستید، حتما داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید.