نارسایی کبد ، بیماری سرسخت پایگاه سم زدایی بدن
نارسایی حاد کبدی ممکن است بر اثر یک بیماری مثل ابتلاء به هپاتیت ویروسی ایجاد شود و یا اینکه بر اثر مصرف بعضی از داروها کبد صدمه ببیند ( مثلا بر اثر خوردن بیش از حد استامینوفن ) نارسایی مزمن کبدی معمولا بر اثر یک بیماری زمینه ای مثل بیماری کبدی به خاطر خوردن مشروبات الکلی و هپاتیت مزمن ایجاد می شود.
علائم نارسایی کبد
علائم و مشکلات نارسایی حاد کبد می تواند در عرض چند ساعت یا چند روز خود را نشان بدهد که به خاطر اثر سموم بدن بر روی مغز ایجاد می شود. این علائم عبارنتد از :
- ضعف حافظه
- گیجی و بی قراری
- خواب آلودگی
اکثر افرادی که به نارسایی شدید کبدی دچار هستند برای زنده ماندن نیاز به انجام عمل جراحی پیوند کبد دارند. از هر ده نفری که به نارسایی حاد کبدی دچار می شوند تنها یک نفر ممکن است بدون عمل جراحی پیوند کبد زنده بماند.
همچنان که نارسایی حاد کبدی پیشرفت می کند، سایر اعضاء مهم بدن مثل کلیه ها و ریه ها نیز ممکن است به تدریج شروع به از کار افتادن نمایند. این وضعیت ممکن است در نهایت منجر به کما ( اغماء ) و مرگ شود.
نارسایی مزمن کبدی ممکن است به مدت چند ماه و یا چند سال هیچ علامتی از خود نشان ندهد. هنگامی که علائم نارسایی مزمن کبدی شروع به ظاهر شدن می کنند معمولا به تدریج ظاهر می گردند.
این علائم شامل موارد زیر می باشند:
- زرد شدن پوست بدن و زرد شدن سفیدی چشم ها
- خارش پوست
- کبود شدن پوست و خونریزی آسان
- ورم کردن شکم
- غیر طبیعی شدن شکل ناخن های انگشتان دست
- ایجاد تعداد زیادی رگهای نازک خونی کوچک بر روی پوست که به شکل عنکبوت هستند و به آنها اصطلاحا خال های عنکبوتی یا Spider naevi گفته می شود.
- قرمز شدن کف دست ها
- ضخیم شدن بافت کف دست ها
- بزرگ شدن پستان ها در مردها و نیز کوچک شدن بیضه هایشان
- خونریزی از دستگاه گوارش ممکن است بر اثر بزرگ شدن رگهای خونی که در دیواره مری قرار دارند رخ دهد. گاهی اوقات، نارسایی مزمن کبدی در سیر پیشرفت خود به طور ناگهانی بدتر می شود و باعث ایجاد علائم نارسایی حاد کبدی می گردد.
علت نارسایی کبد
نارسایی حاد کبد زمانی رخ می دهد که سلول های کبدی آسیب جدی ببینند و دیگر قادر به عملکرد نباشند. در برخی از موارد علت نارسایی کبد مشخص نیست. رایج ترین علل نارسایی کبد عبارتند از:
- مصرف بیش از حد استامینوفن
- هپاتیت A، B و E خطر
- ویروس هایی مانند ویروس اپشتین بار، سیتومگالوویروس و ویروس هرپس سیمپلکس
- داروهای تجویزی از جمله آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای ضد تشنج
- مکمل ها و داروهای گیاهی از جمله کاوا، افدرا، اسکال کپ و پنی رویال
- سموم مانند قارچ کلاهک مرگ و کربن تتراکلرید
- بیماری خود ایمنی
- بیماریهای عروقی مانند سندرم بود کیاری
- بیماری های متابولیک نادر مانند بیماری ویلسون و کبد چرب در بارداری
- سرطان کبد
درمان نارسایی کبد
نارسایی حاد کبدی و نیز نارسایی مزمن کبدی که به طور ناگهانی بدتر شده است نیاز به مراقبت فوری و بستری شدن در بیمارستان دارند( اغلب در بخش مراقبت های ویژه آی سی یو ICU ) . به این بیماران ممکن است آنتی بیوتیک داده شود تا از تعداد باکتری های روده بزرگ کاسته شود. این باکتری ها تولید سمومی می کنند که در خون تجمع یافته و اثر بدی بر روی مغز و سایر اعضاء بدن می گذارند.
اگر شما دچار نارسایی مزمن کبدی هستید، پزشک برایتان درخواست آزمایش خون خواهد نمود تا میزان صدمات وارده به کبد مشخص گردد. شما ممکن است نیاز به یک رژیم غذایی کم پروتئین داشته باشید تا کار کبدتان را کم نموده و از فشار وارد به آن بکاهد. پزشکتان ممکن است توصیه نماید که کمتر از نمک استفاده نمایید و همچنین داروهای ادرارآور برایتان تجویز نماید تا از ورم شکمتان کاسته شود. بیماران مبتلا به نارسایی کبد باید از نوشیدن مشروبات الکلی پرهیز نمایند. هیچ درمانی وجود ندارد که باعث ترمیم صدماتی که به کبد وارد شده است بشود.
اکثر افرادی که به نارسایی شدید کبدی دچار هستند برای زنده ماندن نیاز به انجام عمل جراحی پیوند کبد دارند. از هر ده نفری که به نارسایی حاد کبدی دچار می شوند تنها یک نفر ممکن است بدون عمل جراحی پیوند کبد زنده بماند. چنین افرادی که از نارسایی حاد کبدی زنده می مانند به شرطی که قبلا کبدشان صدمه ای ندیده باشد بعد از مدتی به طور کامل کبدشان بهبود می یابد. در نارسایی مزمن کبدی ، عاقبت بیماران بستگی زیادی به علت زمینه ای ایجاد نارسایی کبد دارد. بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کبدی به مدت چندین سال بدون هیچ مشکلی زندگی می کنند.
عوارض نارسایی کبد
کبد وظایف بسیار مهمی در بدن برعهده دارد و زمانی که این وظایف در اثر نارسایی کبد دچار اختلال شوند، تأثیرات آن در سراسر بدن قابل مشاهده خواهد بود. عوارض جانبی نارسایی کبد عبارتند از:
نارسایی کلیه: نارسایی کلیه اغلب پس از نارسایی کبد رخ میدهد، بهویژه در موارد مصرف بیش از حد استامینوفن که هم به کبد و هم به کلیهها آسیب میزند.
مشکلات لخته شدن خون: کبد نقش مهمی در کمک به لخته شدن خون دارد. وقتی کبد نتواند این کار را انجام دهد، بدن در معرض خونریزی بیش از حد قرار می گیرد.
ادم مغذی: تجمع مایع مشکلی است که در نارسایی کبد ایجاد میشود. علاوه بر شکم، مایع میتواند در مغز نیز جمع شود و باعث افزایش فشار خون در مغز شود. تجمع زیاد مایع باعث فشار در مغز میشود که میتواند منجر به گیجی، سردرگمی ذهنی شدید و تشنج شود.
افزایش احتمال ابتلا به عفونتها: افرادی که نارسایی حاد کبد دارند، بیشتر احتمال دارد که دچار عفونت ها از جمله ذات الریه و عفونت های مجاری ادراری شوند.
طول عمر بعد از کار افتادن کبد در نارسایی حاد کبد می تواند در چند روز، هفته یا ماه کشنده باشد. در نارسایی مزمن کبد می تواند ماه ها تا سال ها ادامه داشته باشد.