درمان فیبروم رحم، انواع روشها میزان موفقیت و عوارض
روش های پزشکی درمان فیبروم رحم
همان طور که ذکر شد فیبروم علامت و یا نشانه خاصی را ایجاد نمیکند از همین روی هم به صورت ناگهانی و طی معاینات دوره ای تشخیص داده می شود. از طرفی تمامی فیبروم ها نیاز به درمان جراحی، دارو و … ندارند. بلکه در این مورد تنها لازم است هر 6 ماه برای سونوگرافی و کنترل مراجعه شود.
این توده زمانی نیازمند درمان است که مشکلی را برای بیمار ایجاد نماید، بطور مثال بیمار دچار خونریزی های شدید عادت ماهیانه، درد لگنی، فشار به مثانه،تکرر ادرار و … شود، حتی در مواردی ممکن است فیبروم بزرگتر از یک رحم باردار 20 هفته ای شود که در این صورت به کلیه ها فشار وارد نموده و باعث ایجاد اختلال در عملکرد آنها می شود. پزشک معالج با توجه به موقعیت بیمار و در نظر گرفتن موارد زیر، یکی از روش های درمان فیبروم رحم را معرفی خواهد نمود:
- بیماری تصمیم به بارداری دارد؟
- چند سال تا سن یائسگی فاصله دارد؟
- اندازه فیبروم ها چقدر است؟
- محل قرارگیری فیبروم کجاست؟
در این مواقع لازم است یکی از راهکار های درمان فیبروم رحم را که در ادامه به آن می پردازیم با توجه به نظر پزشک در پیش گیرید :
درمان دارویی
در صورتی که فیبروم ها بزرگ شده و یا دچار خونریزی شوند، می توان با مصرف دارو، خونریزی و رشد فیبروم را متوقف نمود. داروهایی که برای این منظور تجویز می شوند، حاوی هورمون های زنانه استروژن و پروژسترون هستند،این هورمون ها با قطع قاعدگی موجب یائسگی دارویی شده و به کوچک شدن فیبروم ها کمک می کنند. اما نمی توان از این دارو ها به مدت طولانی استفاده نمود زیرا مصرف این دارو ها بدون عوارض نیست و ایجاد یائسگی همراه با مشکلاتی از جمله گرگرفتگی و پوکی استخوان همراه است از طرفی با قطع مصرف این دارو ها فیبروم ها سریعاً ( طی 4 الی 6 ماه) به حالت اولیه خود باز می گردند و حتی ممکن است از حالت اولیه خود نیز بزرگتر شوند. در ضمن مصرف این دارو ها باعث می شود زمانی که فیبروم به مرحله ی جراحی می رسد، انجام عمل سخت تر شود.
برخی دیگر از داروها هستند که تاثیری در تغییر سایز فیبروم ندارند اما درد و خونریزی را کنترل خواهند نمود، این داروها عبارتند از :
- قرص ضدبارداری
- داروهای آرام بخش مانند ایبوپروفن
- وسیله داخلی رحمی یا IUD که هورمون پروژستین تولید می کند.( پروژستین نوعی پروژسترون ساختگی است.)
این بیماری هیچ علامت و یا نشانه خاصی را ایجاد نمی کند از همین روی اغلب به صورت تصادفی تشخیص داده می شوند. در مورد این توده های باید بگوییم امکان سرطانی شدن ندارند و زندگی فرد را تهدید نخواهند کرد اما می تواند مسبب سایر مشکلات از جمله خونریزی های شدید، درد لگنی و .. شود و یا نازایی را به همراه آورد، پس نیاز به درمان دارد.
میومکتومی
این نوع جراحی شامل ایجاد برشی بر روی شکم و خارج نمودن فیبروم است. در این حالت آسیبی به رحم وارد نمی شود. این جراحی در صورتی که تعداد فیبروم ها و سایز آنها کم باشد، می تواند از طریق لاپاراسکوپی انجام گیرد.برای انجام این روش برش های کوچک بر روی شکم زده می شود و از این طریق ابزار وارد شکم شده و در صورتی که فیبروم ها بزرگ باشد، به قطعاتی کوچک تقسیم می شود و از طریق همان برش از شکم خارج می گردد. پزشک به وسیله دوربین متصل به این ابزار داخل شکم را در مانیتور می بیند ، این روش نسبت به سایرین نیاز به دقت، انعطاف پذیری و مهارت بیشتری دارد.
هیسترکتومی
در صورتی که روش اول جراحی پاسخگوی درمان نباشد از این روش استفاده می شود، در این حالت رحم به طور کامل از بدن خارج شده فرد امکان بارداری نخواهد داشت ولی این روش تنها راهکار دائمی درمان فیبروم رحم است که جراحی وسیعی می باشد. اگر همراه با برداشت رحم، تخمدان ها نیز برداشته شود، یائسگی نیز ایجاد خواهد شد.
بیماران اغلب بعد از انجام هیسترکتومی دچار بیماری های قلب و عروق و عوارض متابولیک می شوند،به خصوص اگر این عمل را قبل از سن 35 سالگی انجام دهند.
آمبولیزاسیون رحمی یا UFE
در این حالت رگ های متصل و خون رسان به بافت فیبری قطع می شود، و این امر مانع از رشد بافت می گردد.در طی این روش پزشک لوله (کاتتر) منعطف و نازکی را از بالای ران وارد بدن کرده و آن را به سمت شریان های رحمی می برد، سپس با استفاده از کاتتر محلولی را به شریان رحم تزریق می کند.
این روش می تواند علائم ناشی از این بیماری را درمان کند اما دارای عوارضی است که منجر به از بین رفتن قدرت باروری در آینده ، عفونت و یا بروز یائسگی زودرس خواهد شد.استفاده از این روش در صورت دارا بودن برخی از شرایط توصیه می شود:
- بهتر است خانم هایی که قصد بارداری دارند از این روش استفاده نکنند، زیرا بعد از این امکان بارداری وجود دارد اما خطرات ناشی از آن بر روی بارداری مشخص نیست.
- درد بیمار به نحوی باشد که بر کیفیت زندگی او تاثیر گذار باشد.
- با وجود مصرف داروهای ضدبارداری و داروهای ضد التهاب غیر کورتونی همچنان خونریزی ناشی از آنمی وجود داشته باشد.
- بیمار در اثر فیبروم درگیر مشکلات ادراری و یا تاثیر بر روی روده باشد.
- بیماری تمایلی به انجام سایر روش ها مانند هیسترکتومی و یا میومکتومی نداشته باشد.
- فرد بیماری داشته باشد که بیهوشی و یا جراحی برای او مشکل ایجاد نماید.
جراحی اولتراسوند اضطراری (FUS)
این روش گزینه های غیر تهاجمی برای درمان فیبروم رحم است که با استفاده از اسکنر ام آر آی مجهز به مبدل اولتراسوند (مبدل سونوگرافی) صورت گرفته و به پزشک اجازه می دهد داخل رحم را مشاهده نماید. سپس با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا توده های ایجاد شده از بین می روند.این درمان بی خطر است و علائم آزار دهنده ی فیبروم مثل درد لگن، خونریزی های سنگین را درمان می کند. یکی از مزیت های این روش انجام آن در کلینیک به صورت سرپایی است که از انجام عمل در مطب دکتر شما را بی نیاز خواهد نمود.انجام این روش در صورت دارا بودن شرایط زیر توصیه نمیشود:
- بهینه سازی شانس بارداری در آینده
- وجود چندین فیبروئید یا فیبروم بزرگ
- وجود اسکار در ناحیه ی زیر شکم، به گونه ای که اسکار ها در مسیر مبدل و فیبروئید قرار داشته باشد.
از خطرات انجام این روش می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- احتمال سوزش پوست شکم
- آسیب به بافت های نزدیک فیبروم
- تحریک عصبی که موجب درد موقت پا می گردد.
- احتمال بروز لخته خون در پا
میولیز
روش فریز فیبروم رحم، با کاهش خونرسانی به فیبروئیدها موجب از بین رفتن آنها می شود.این روش می تواند از طریق انجماد، حرارت دادن، و یا رادیو فرکانس صورت گیرد. این روش برای درمان فیبروم های کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. میولیز ممکن است موجب زخم رحم و یا عفونت در رحم شود که می تواند باروری شما را تحت تاثیر قرار دهد، بنابراین اگر قصد بارداری دارید، حتما این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
اندومتریال ابلیشن
در این روش نیاز به استفاده از برش نیست و شامل قرار دادن ابزاری خاص در رحم است. که پوشش داخلی رحم با استفاده از حرارت، جریان الکتریکی، آب گرم و یا مایکروویو از بین می رود. خطرات و اثرات این روش به طور کامل مشخص نیست. این روش بیشتر برای کنترل خونریزی های قاعدگی بکار می رود ولی در صورتی که بیمار مبتلا به فیبرومی باشد که به داخل رحم برجسته شده است، نیاز به استفاده از هیستروسکوپ نیز می باشد در این حالت با استفاده از یک حلقه و گوی، می توان لایه داخلی رحم را از بین ببرد. انجام این عمل برای زنانی با شرایط زیر توصیه نمیشود :
- خانم های یائسه
- کسانی که قصد بارداری در آینده را دارند.
- اخیراً باردار بودند.
- سرطان رحم دارند.
- از انقباضات شدید دوران قاعدگی رنج می برند.
روش های خانگی درمان فیبروم رحم
استفاده از درمان های خانگی در برخی از مواقع می تواند به کنترل رشد، رفع علائم بیماری و یا از بین بردن فیبروئید ها کمک نماید. برخی از روش های موثر درمان فیبروم رحم به این شرح است:
تغییر سبک زندگی
رعایت برخی از نکات میتواند در درمان فیبروم رحمی موثر باشد:
- ورزش : بی شک ورزش می تواند در درمان همه بیماری از جمله فیبروم موثر باشد و به کوچک شدن سایز آن کمک نماید.
- کاهش وزن : کاهش وزن یا همان کاهش توده بدنی BMI به درمان فیبروم رحم کمک می کند.
- تغییر رژیم غذایی : برای این درمان پیشنهاد می شود مصرف خوراکی های فراوری شده مانند سوسیس و کالباس و یا گوشت قرمز محدود کنید و بجای آن میوه و سبزیجات ( کلم بروکلی و اسفناج) و لبنیات ( کم چرب) را جایگزین کنید.
- مصرف ویتامین D و غذاهایی دریایی : این خوراکی در کاهش سایز توده ایجاد شده موثر است.
- مصرف فیبر : با مصرف خوراکی های دارای فیبر سموم بدن دفع شده و میزان هورمون ها به تعادل میرسد از جمله خوراکی های دارای این ماده مغذی می توانیم به برنج سبوس دار اشاره کنیم .
چای سبز
چای سبز دارای ترکیباتی ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که رشد فیبروئید ها را متوقف می نماید، به علاوه مصرف این چای می تواند علائم ناشی از فیبروم رحم را نیز کاهش دهد. برای انجام این روش درمانی لازم است روزانه 2 یا 3 فنجان از چای سبز را میل کنید و یا 400 میلی گرم کپسول این گیاه را مصرف کنید.
شیر
مصرف شیر می تواند به توقف و یا کاهش تعداد فیبروئید ها کمک نماید، زیرا کلسیم موجود در شیر در کاهش تکثیر سلولی موثر است.بهتر است حتماً شیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید. و یا اینکه آن را با ملاس مخلوط کرده و میل کنید.
قاصدک
قاصدک با سم زدایی کبد و حذف استروژن بیشتر از حد بدن به حذف هورمون های اضافی و درمان فیبروئید ها کمک می کند.برای مصرف قاصدک می توانید چای آن را تهیه کنید برای این کار کافی است سه قاشق غذاخوری ریشه قاصدک را در سه و نیم فنجان آب به مدت 15 دقیقه بجوشانید و سپس مصرف کنید.
روغن کرچک
این روغن دارای اسید ریکینولیک با خواص ضد التهابی است که در کاهش فیروئید ها و کاهش درد موثر است. برای انجام این روش درمانی لازم است پارچه ای نخی را آغشته به این روغن کرده و روی شکم قرار دهید و سپس شکم را با پوشش پلاستیکی بپوشانید، پد گرمایی همراه با حوله تهیه کرده و بر روی این پوشش قرار دهید.و یک ساعت صبر کنید و سپس آن را بردارید . این روش درمانی را باید 3 الی 4 مرتبه در هفته تکرار کنید.
تذکر : این روش را نباید در طول دوران قاعدگی انجام دهید.
سیر
سیر دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که با کاهش رشد تومور ها به درمان فیبروئید کمک می کند. برای این روش می توانید روزانه چند حبه سیر بخورید و برای از بین بردن بوی آن شیر بخورید که این خود باعث درمان فیبروم رحم خواهد شد.
سرکه سیب
مصرف سرکه سیب برای فیبروئید ها مفید است. برای مصرف سرکه سیب می توانید آن را همراه با سالاد میل کنید و یا اینکه سرکه را آب رقیق نموده و میل کنید، همچنین می توانید کمی ملاس را به آن بیافزاید و هر روز به صورت منظم مصرف کنید. بهتر است هر روز به دوز مصرفی سرکه اضافه کنید.