ویروس ابولا چیست + علائم + واکسن و درمان
ابولا بیماری است که توسط گروهی از ویروس ها (ویروس های ارتوبولا) ایجاد می شود. بیماری ابولا یک بیماری نادر است که اگر به موقع شناسایی و درمان نشود می تواند منجر به مرگ شود. ابولا می تواند از طریق بریدگی در پوست یا هنگام لمس چشم، بینی یا دهان وارد بدن شود. علائم اولیه ابولا شامل تب، خستگی و سردرد می باشد. برخی از انواع ابولا با دریافت واکسن قابل پیشگیری هستند و یا می توان آنها را با مصرف دارو درمان کرد. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با بیماری ابولا و روشهای درمان آن آشنا شوید.
ویروس ابولا چیست
ابولا توسط ویروس ارتوبولا ایجاد می شود که بخشی از خانواده ویروس های فیلوویریده است. این ویروس در چندین گونه متفاوت وجود دارد. چهار نوع ویروس ارتوبولا وجود دارد که باعث ایجاد بیماری در انسان ها می شود:
- ویروس ابولا
- ویروس سودان
- ویروس تای فارست
- ویروس بوندی بوگیو
برخی از ویروس های ارتوبولا باعث ایجاد بیماری در انسان ها نمی شوند و منجر به بیماری سایر پستانداران و خوک ها می شوند. یک نوع از این ویروس در خفاش ها شناسایی شده است اما دانشمندان هنوز نمی دانند که منجر به بیماری انسان ها و یا سایر حیوانات می شود یا خیر.
علائم ابولا
از زمانی که فرد مبتلا می شود تا زمانی که نشانه های بیماری ظاهر می شوند اغلب بین 2 تا 21 روز زمان می برد. علائم اولیه ابولا عبارتند از:
خونریزی یکی از علائم مراحل بعدی عفونت ابولا است که در برخی از بیماران می تواند منجر به خونریزی از چشم، بینی و لثه شود. تا زمانی که ویروس ابولا در بدن وجود دارد پخش می شود حتی اگر فرد فوت کرده باشد.
مطالعه بیشتر: آیا آبله میمون کشنده است
راه های انتقال ابولا
راه اصلی انتقال بیماری ابولا از انسان به انسان از طریق تماس نزدیک با فرد آلوده در مرحله علامتی بیماری است. راه های انتقال ویروس ابولا عبارتند از:
- بریدگی در پوست
- هنگام لمس چشم، بینی یا دهان
- خون یا مایعات بدن فردی که مبتلا به ابولا است یا به علت ابتلا به این بیماری فوت کرده است. مایعات بدن شامل بزاق، عرق، شیر مادر، ادرار، مدفوع و استفراغ.
- از طریق اشیا آلوده به مایعات بدن شخص مبتلا به ابولا یا شخصی که بر اثر ابولا فوت کرده است مانند لباس، ملافه، سوزن و وسایل پزشکی.
- از طریق حیوانات آلوده مثل لمس کردن، خوردن و مراقبت کردن از آنها.
- از طریق منی شخص مبتلا.
اعتقاد بر این است که علاوه بر انتقال انسان به انسان، گونه های خاصی از خفاش های میوه میزبان طبیعی این ویروس هستند و می توانند ویروس ابولا را به حیوانات دیگر از جمله نخستی ها و خوک ها منتقل کنند که به نوبه خود می توانند انسان ها را آلوده کنند.
مطالعه بیشتر : برای آبله مرغان چه بخوریم ؟
واکسن ابولا
دو واکسن برای درمان ابولا تایید شده اند. در سال 2019 واکسن اروبو توسط کشورهای اروپایی و آمریکا تایید شد. از این واکسن برای درمان نوع زئیر ویروس ابولا تولید شده است. در سال 2020 نیز یک واکسن جدید برای درمان ابولا معرفی شد که در دو دوز دریافت می شود و برای کودکان یک سال به بالا نیز قابل استفاده است. دوز دوم این واکس باید بعد از گذشت 8 هفته دریافت شود. از آنجایی که بین دریافت دوز اول و دوم یک فاصله دو هفته ای وجود دارد این واکسن برای زمانی که ابولا شیوع پیدا می کند مناسب نیست.
به نقل قول از سایت مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری:
The U.S. Food and Drug Administration has approved ERVEBO for the prevention of Ebola disease (species Orthoebolavirus zairense only). Vaccination is recommended for U.S. adults 18 years and older who are at potential risk of exposure to the Ebola virus
ترجمه: سازمان غذا و داروی ایالات متحده واکسن ERVEBO را برای پیشگیری از بیماری ابولا (فقط گونه زئیر ) تأیید کرده است. واکسیناسیون برای بزرگسالان ایالات متحده 18 سال و بالاتر که در معرض خطر احتمالی قرار گرفتن در معرض ویروس ابولا هستند توصیه می شود.
تشخیص ابولا
تشخیص ابولا به دلیل شباهت به سایر بیماری های عفونی مثل مالاریا، تب حصبه و مننژیت می تواند مشکل ساز باشد. حتی خیلی از علائم این بیماری شبیه به بارداری است. تایید اینکه علائم ناشی از ویروس ابولا هستند با استفاده از روش های زیر انجام می شود:
- تست الایزا که با گرفتن نمونه خون انجام می شود
- تست سرولوژی یا آنتی بادی که با گرفتن نمونه خون انجام می شود
- آزمایش RT-PCR
- میکروسکوپی الکترونی
- جداسازی ویروس با کشت سلولی
درمان ابولا
افرادی که علائم ابولا را دارند باید سریعاً تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرند. تشخیص زود هنگام ابولا شانس درمان و زنده ماندن را افزایش می دهد. مراقبت از افراد مبتلا در خانه خطرناک است زیرا ممکن است بیماری به سایر اعضای خانواده انتقال پیدا کند. همچنین در خانه نمی توان مراقبت هایی را ارائه داد که در بیمارستان توسط متخصصین ارائه می شوند. برای انواع ابولا درمانهایی وجود دارد که می توانند جان فرد مبتلا را نجات دهند:
- مصرف مایعات و الکترولیت ها (نمک های بدن) از طریق دهان یا تزریق به رگ ها.
- استفاده از داروهایی که برای فشار خون، کاهش استفراغ و اسهال، کنترل تب و درد استفاده می شوند.
عوارض ابولا
برخی از افراد عوارض ابولا را تا دو سال یا بیشتر بعد از بهبود نیز تجربه می کنند. برخی از عوارض بیماری ابولا شامل موارد زیر است:
- احساس خستگی
- سردرد
- درد عضلات و مفاصل
- درد چشم و مشکلات بینایی
- افزایش وزن
- درد شکم و از دست دادن اشتها
- ریزش مو و مشکلات پوستی
- مشکلات خواب
- از دست دادن حافظه
- از دست دادن شنوایی
- افسردگی و اضطراب
پیشگیری از ابتلا به ابولا
با استفاده از این روش ها می توان از ابتلا به ابولا جلوگیری کرد:
- شستن دست ها
- پرهیز از لمس مایعات بدن یا بدن اشخاص مبتلا به ابولا
- لمس نکردن جنازه افرادی که بر اثر ابولا فوت شده اند
- دریافت واکسن های موجود
- لمس نکردن وسایل متعلق به فرد مبتلا
- نخوردن گوشت خام پستانداران
سوالات متداول درباره ابولا ویروس
خیر. این بیماری در بین حیوانات به ویژه پستانداران مثل میمون ها نیز وجود دارد به همین دلیل باید در ارتباط با این حیوانات بسیار مراقب بود.
ارائه دهندگان مراقبت های پزشکی مانند پرستاران و پزشکان و همچنین خانواده های افراد مبتلا به دلیل ارتباط با این افراد نسبت به سایرین بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض خطر مرگ ناشی از ابولا هستند. از هر 10 نفر مبتلا به ابولا 1 نفر زیر 5 سال سن دارد.
ابولا ویروسی است که باعث التهاب شدید و آسیب بافتی در سراسر بدن می شود.
خیر. کشنده ترین ویروس، ویروس ماربورگ است که علائم آن نیز شبیه ابولا است. اما بعد از این ویروس، ابولا دومین ویروس کشنده در جهان است.