علائم بیماری ام اس و ام اس خفیف، درمان این بیماری و شناخت علت ابتلا به آن

• احساس سوزن سوزن شدن در دست ها یا پاها
• گزگز یا خواب رفتگی اندام ها
• ابتلا به عارضه اپتیک نورایتیس ( نوعی اختلال بینایی است که فرد پس از بیدار شدن محیط را غبار آلود میبیند.)
• احساس ضعف در اندام مختلف بدن

نشانه های مخچه ای:

• اختلال در تعادل و صحبت کردن
• لرزش دست
• سرگیجه های شدید و مزمن
• ناتوانی در گرفتن اشیاء

نشانه های ساقه مغزی

• سرگیجه
• دوبینی
• اختلال در بلع ( به ندرت)
• اختلال یا عارضه (INO) : در این عارضه زمانیکه فرد به راست نگاه میکند چشم چپش به داخل نمی آید و چشم راست حرکت جبرانی دارد.

همچنین علائم دیگری از جمله

• جاری شدن آب دهان
• احساس درد یا گرفتگی صورت یا درد های خنجری در صورت

علائم اولیه ام اس

مهمترین علائم اولیه بیماری ام اس بدین شرح است:

• کاهش حافظه و ناتوانی در تمرکز
• سرگیجه : در واقع می توان گفت در حفظ تعادل خود در زمان راه رفتن مشکل دارد
• دو بینی: اختلالات بینایی به سبب حمله این بیماری به اعصاب ناحیه چشم رخ میدهد.
• مورمور شدن و بی حسی انگشت: بی حسی و مورمور شدن اعصاب صورت، دست و پاها را تحت تاثیر قرار خواهد داد این امر به سبب تخریب سلول های عصبی در مغز و نخاع روی میدهد.
• ضعف و گرفتگی عضلات: این اسپاسم ها معمولا دردناک هستند و قسمت های مثل دست ها و پاها ایجاد می شوند.
• اختلال در کنترل ادرار و مدفوع: حدود 80 درصد افراد مبتلا به این بیماری از دفع مکرر و بی اختیار ادرار و اسهال مداوم شکایت دارند.
• بی حالی و افسردگی

ام اس یا تصلب بافت چندگانه یک بیماری التهابی و خود ایمن است که در آن غلاف های میلین سلول های عصبی در مغز و نخاع آسیب می‌بینند که می توانند در بخش هایی از سیستم عصبی اختلال ایجاد نماید.سیستم عصبی مرکزی شامل مغز، نخاع و اعصاب بینایی است، سیستم ایمنی بدن به طور معمول عوامل خارجی مانند باکتری ها و ویروس ها را مورد هدف قرار میدهد ولی در بیماری های خودایمنی به اشتباه بافت های نرمال از بین میروند.

از مهمترین عواملی که منجر به ایجاد مریضی ام اس در فرد می گردد می توانیم به استرس زیاد، کمبود ویتامین D و دوری از نور خورشید، تروما عفونت های ویروسی اشاره کنیم.

حملات ام اس چگونه است؟

حمله یا عود ام اس به بدتر شدن وضعیت بیمار و افزایش نشانه های بیماری گفته می شود که معمولا بین یک تا دو روز پیشرفت میکند، این نشانه ها میتواند مشابه علائم قبلی و یا علائم جدید تر باشند. این حملات از مناطق کانونی التهاب شدید نشات می گیرد بنابراین می توان با شناخت به موقع التهاب از بروز این حملات جلوگیری نمود.

انواع بیماری ام اس

به طور کلی می توان گفت چهار نوع رایج از این بیماری وجود دارد که بسته به نوع خفیف تا شدید علائم مختلفی را خواهد داشت. انواع ام اس بدین شرح است:

• ام اس پیشرونده مقدماتی : در این نوع از بیماری ام اس به طور مداوم علائم این بیماری سیر صعود دارند ،زمان حمله مشخص نبوده و هیچ بهبودی حاصل نمی گردد. درصد کمی از بیماران، این مدل از ام اس را تجربه می کنند. همچنین این مدل از ام اس دیر تر تشخیص داد می شود و معمولا در افرادی که از سن 40 سالگی عبور کرده اند روی میدهد.

• ام اس عود کننده – فروکش کننده : این نوع از ام اس شایعترین نوع آن می باشد که در اکثر مواقع رخ میدهد، به طور معمول اولین نشانه این بیماری پس از سن 20 سالگی بروز می نماید و پس از آن در مراحل مختلفی بیماری عود می کند ( در بین این دوره ها بیماری بهبودی نسبی دارد) اما مبتلایان به این نوع از بیماری ام اس پس از طی مدتی وارد مرحله پیشرونده ثانویه می شوند.

• ام اس پیشرونده ثانویه : در این نوع از ام اس علائم همچنان وجود دارد و در واقع می توان گفت در حالات بیمار هیچ تغییری مثل عود و یا بهبود حاصل نمی شود. این نوع از ام اس معمولا 10 تا 20 سال پس از شروع بیماری ایجاد می گردد و در نهایت منجر به از کار افتادگی بیمار میگردد.

• پیشرونده عود کننده : این مدل از ام اس بسیار نادر است که در طی آن به صورت مداوم نشانه های بیماری عود کرده و از یک حمله تا حمله بعد، نشانه های بیماری شدیدتر می شوند. تنها 5 درصد از افراد به این نوع بیماری مبتلا می شوند.

عوارض ام اس

این بیماری در دراز مدت می تواند تاثیرات منفی بر روی روان و جسم فرد مبتلا بگذارد از مهمترین عوارض این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• اختلالات جنسی : در مراحل پیشرفته این بیماری ممکن است موجب اختلال در برانگیختگی جنسی گردد.
• کاهش حجم موثر سلول های مغزی
• اختلال حافظه
• اضطراب، نگرانی
• اختلالات اسفنکتر : این عارضه موجب اختلال در دفع مدفوع می گردد.
• مشکلات روده و مثانه
• افسردگی

بسیاری از افراد تصور می کنند عمر بیماران ام اس بسیار کوتاه است درحالی که این یک تصور غلط است بیماران ام اس اگر روش زندگی صحیحی را برای خود انتخاب کنند و از بیماری خود آگاهی لازم داشته باشند می توانند آن را کنترل نمایند.

در حال حاضر میتوان گفت هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد زیرا که هنوز دلیل مشخصی برای ایجاد این بیماری ذکر نشده است اما به طور کلی می توان گفت عوامل ژنتیکی، ایمنی، عفونت ها و عوامل محیطی از جمله عوامل موثر در ایجاد این بیماری است. اما درمان ام اس در ایران شامل داروی جایگزین جهت کنترل حملات ام اس و علائم این بیماری می باشد.

درمان ام اس با سلول های بنیادی

روش های درمانی ام اس با دارو سعی در سرکوب سیستم ایمنی بدن دارند. اما این روش جدید که با استفاده از سلول های بنیادی انجام می پذیرد سعی در ترمیم سلول های عصبی دارد. در این روش امکان عود بیماری نسبت به درمانی های دارویی کمتر است. مراحل این روش بدین شرح می باشد:

• ابتدا شیمی درمانی به منظور از بین بردن سیستم ایمنی معیوب انجام می شود.( این مرحله سخت ترین مرحله ی طی کردن بیماری است.)
• در این مرحله سلول های بنیادی که از مغز و استخوان شخص گرفته اند به تدریج تزریق می کنند. سلول های بنیادی حاوی سلول های سالمی هستند که پس از طی این مرحله بهبودی نسبی حاصل می شود.

درمان ام اس با اکسیژن تراپی

اکسیژن و اوزون قادر هستند با تولید اشعه گاما از طریق تحریک سلول های تخریبی، به ترمیم بافت و ارتقا سیستم ایمنی بدن در بهبود بیماری کمک شایانی می نماید.

درمان ام اس با عسل

زهر یا گرده زنبور عسل جهت درمان علائم ام اس به کار میرود، این ماده مایعی روشن است که بر خلاف بسیاری از گیاهان و مکمل های دیگر که برای درمان MS و علائم آن استفاده می شود، زهر زنبور عسل به طور خاص برای اثرات آن بر MS در چندین آزمایش بالینی مورد مطالعه قرار گرفته است.

درمان قطعی ام اس

هنوز هیچ درمان قطعی برای بیماری ام اس کشف نشده است زیرا که این بیماری می تواند ناشی از علائم گوناگونی باشد ولی با استفاده از روش هایی همانند گفتگو، پرهیز از خستگی و کار زیاد همچنین دوری از گرما فرد می تواند به زندگی عادی خود بازگردد.
همچنین از نگاهی دیگر می توان گفت ام اس درمان دارد، زیرا که می توان با انتخاب یک سبک زندگی صحیح نشانه های آن را خاموش نگه داشت.
بسیاری از افراد تصور می کنند عمر بیماران ام اس بسیار کوتاه است درحالی که این یک تصور غلط است بیماران ام اس اگر روش زندگی صحیحی را برای خود انتخاب کنند و از بیماری خود آگاهی لازم داشته باشند می توانند آن را کنترل نمایند.
بیمارانی که در مراحل پیشرفته قرار دارند نباید امیدواری خود را از دست بدهند و باید با بیماری خود کنار بیایند ولی افرادی که بیماری ام اس آنها وارد مراحل پیشرفته تر خود نشده است می توانند بر بیماری خود غلبه کنند و با انتخاب درمان های مناسب و رسیدگی های مداوم بیماری را در حالت ساکت و خاموش نگاه دارند. بیماری ام اس کشنده نیست اما محدود کننده است.

جدیدترین درمان ام اس

یکی از جدید ترین داروهایی که برای درمان بیماری ام اس کشف شده است ocrelizumab نام دارد، به گزارش خبرگزاری ایرنا این دارو قادر است نوع پیشرفته یا ثانویه بیماری ام اس را درمان نماید. این دارو سلول های B را مورد هدف قرار می دهد، این سلول ها که در اعماق مغز قرار دارند، نقش کلیدی در بیماری ام اس را اجرا می کنند و موجب التهاب سلول های عصبی در بیماران می شوند.
مطالعات جدید نشانه داده داروی ocrelizumab که با نام تجاری Ocrevus شناخته می شود، قادر است نرخ عود سالانه ی ام اس نوع عود کننده-فروکش کننده را 47 درصد کاهش داده و ناتوانی بیمار و جراحات مغزی را به ترتیب 43 و 95 درصد کاهش می‌دهد همچنین این دارو در درمان ام اس پیشرونده مقدماتی نیز بسیار موثر است.

شایعترین سن ابتلا به بیماری ام اس بین 20 تا 40 سالگی می باشد همچنین میزان شیوع بیماری ام اس در زنان 2 تا 3 برابر بیشتر از مردان است.

داروی ام اس

همان طور که ذکر کردیم جهت درمان این بیماری خود ایمن هیچ روش قطعی وجود ندارد، اما داروهایی هستند که میتوانند حمله های احتمالی و علائم بیماری را کنترل نمایند. اما به یاد داشته باشید این داروها در اغلب موارد عوارض جانبی بسیاری دارند پس باید حتما تحت نظر پزشک مورد استفاده قرار بگیرند.

کورتیکواستروئیدها ( کورتون ها ) در دسته داروهای ام اس هستند که علاوه بر کاهش التهاب بدن، روی عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد. این دارو اغلب جهت کنترل حملات بیماری ام اس مصرف می شود اما مصرف آن عوارض جانبی بسیاری را از جمله پوکی استخوان، چاقی، تورمريال قرمز پوست و …در پی خواهد داشت.

در حال حاضر 10 داروی تایید شده جهت تغییر و تعدیل بیماری وجود دارد:

اینترفرون ها برای مولتیپل اسکلروزیس عود کننده:

•  اینترفرون بتا – 1B (بتاسرون و اکستاویا)
• اینترفرون بتا – 1a (ربیف)
• اینترفرون بتا – 1a (آوونکس)

این دارو ها با نام آمپول ام اس شناخته می شوند که تعداد دفعات و نحوه تزریق آنها متفاوت خواهد بود.

سایر دارو های تایید شده برای کاهش دادن علائم بیماری مولتیپل اسکلروز یا ام اس بدین شرح است :

• گالتیرامراستات (کوباکسون)
• ناتالیزومب (تیسابری)
• میتوکسانترون (نووانترون)
• فینگولیمود (جیانیا)
• تری فیلومید (اباجیو)
• دی متیل فومارات (تکفیدرا)

بیمارانی که دچار ام اس خفیف می شوند به طور معمول خستگی و ضعف شدید دارند و معمولا دلیل خاصی برای ایجاد بیماری آنها شناسایی نشده است ولی مهمترین نشانه این بیماری که در 80 درصد موارد مورد بررسی قرار گرفته است ضعف شدید می باشد.

علائم ام اس خفیف

مهمترین علائم ام اس خفیف بدین شرح است:

• مشکل بینایی
• احساس سوزش و کرختی
• درد و گرفتگی عضلانی
• ضعف و خستگی
• ایجاد مشکل در حفظ تعادل یا سرگیجه
• مشکلات مربوط به مثانه
• اختلال عملکرد جنسی

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی جهت تشخیص بیماری ام اس راه ها و آزمایش های متعددی وجود دارد از جمله مهمترین آنها میتوانیم به این موارد اشاره کنیم :

• معاینه عصبی : پزشک به بررسی اختلالات عصبی در فرد می پردازد.
• معاینه چشمی : جهت بررسی بیماری های چشمی و اختلالات در اعصاب چشم یکسری بررسی های پزشکی انجام میگیرد.
• تصویر برداری با تشدید مغناطیسی ( MRI) : روشی است که از یک میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر مقطعی از مغز و اعصاب استفاده می کنند.
• کشیدن مایع نخاعی : در این آزمایش جهت نمونه برداری از آب نخاع از سوزنی بزرگ استفاده می کنند.

اما تمام این روش های معرفی شده جهت بررسی سیستم عصبی مرکزی انجام می شود. همچنین امکان تشخیص اشتباه این بیماری وجود دارد. تحقیقات نشان داده 75 درصد از متخصصان بیماری ام اس در طی مدت یکسال حداقل سه بیمار داشتند که ام اس برای آنها به اشتباه تشخیص داده شده بود.

به طور معمول می توان گفت زود رنجی و طبع سرد از عواملی هستند که در ایجاد این بیماری نقش دارند . از راه های پیشگیری از ابتلا به این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• حفظ خونسردی و آرامش در مواجه با مشکلات
• حفظ تعادل در مصرف غذاهایی با طبع سرد ( غذاهایی با PH اسیدی) و گرم
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید به سبب دریافت ویتامین D
• اگر یکی از اعضاء خانواده شما مبتلا به این بیماری بوده اند لازم است جهت بررسی های بیشتر به پزشک مراجعه نمایید.
• رعایت سبک زندگی سالم و به دور از استرس

انجمن ام اس ایران موسسه خیریه ای است که به منظور حمایت از بیماران ام اسی تشکیل شده است. این نهاد مردمی که با تلاش پزشکان متخصص، خیرین، بیماران و خانواده آنان تاسیس گردیده است، هزینه های خود را از طریق خیرین و مشارکت داوطلبانه مردم تامین می نماید.