انواع بیماری بیضه و روش های درمان آنها
بیماری های بیضه مجموعه ای از بیماری ها هستند که سیستم تولید مثل مردان را به ویژه بیضه ها را تحت تاثیر قرار می دهند. انواع بیماری های بیضه می توانند منجر به درد، تورم، ناراحتی و علائم دیگری شوند که می تواند نشان دهنده یک مشکل جدی باشد. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا با انواع بیماری های بیضه، علائم و روش های درمان آنها بیشتر آشنا شوید.
انواع بیماری های بیضه
بیماریهای بیضه به انواع مختلف شرایطی اطلاق می‌شود که بیضه های مردانه را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بیضه ها مسئول تولید اسپرم و هورمون تستوسترون هستند. این بیماری ها می‌توانند از شرایط بی ضرر مانند کیست های بیضه تا مشکلات جدی مانند سرطان بیضه متغیر باشند. برخی از شایع ترین بیماری های بیضه شامل پیچ خوردگی بیضه، اپیدیدیمیت، اسپرماتوسل، آتروفی بیضه، التهاب بیضه، هیدروسل، واریکوسل و سرطان بیضه می باشند. در ادامه به بررسی انواع بیماری های بیضه میپردازیم.
پیچ خوردگی بیضه
پیچ خوردگی بیضه زمانی رخ میدهد که طناب اسپرماتیک که خون را برای بیضه تأمین می کند، دچار چرخش می شود. این امر باعث کاهش جریان خون و در نهایت تورم، درد و آسیب به بیضه می‌شود. علائم پیچ خوردگی بیضه عبارتند از:
- درد شدید و ناگهانی در بیضه
- تورم در کیسه بیضه
- تهوع و استفراغ
- درد شکمی
پیچ خوردگی بیضه یک مشکل اورژانسی بوده و برای باز کردن پیچ و برگرداندن جریان خون به حالت طبیعی نیاز به جراحی فوری می باشد.
اپیدیدیمیت
اپیدیدیمیت التهاب اپیدیدیم می باشد. اپیدیدیم یک لوله پیچ خورده در پشت بیضه است که اسپرم را ذخیره می کند. این بیماری معمولاً به علت عفونت باکتریایی و در اغلب موارد از عفونت های مقاربتی (مانند کلامیدیا یا گنوره) یا از عفونت های ادراری ایجاد می‌شود. علائم اپیدیدیمیت عبارتند از:
بسته به علت عفونت درمان با آنتی بیوتیک ها یا ضد ویروس ها انجام می شود.
اورکیت یا التهاب بیضه
اورکیت نیز به التهاب بیضه اشاره دارد که معمولاً به وسیله عفونت ویروسی مانند اوریون ایجاد می‌شود. این بیماری همچنین می‌تواند به وسیله عفونت باکتریایی ایجاد شود. علائم اورکیت عبارتند از:
- درد و تورم در بیضه
- تب و لرز
- تهوع و استفراغ
- درد هنگام ادرار یا انزال
درمان اورکیت نیز با توجه به علت ایجاد آن با استفاده از ضد ویروس ها یا آنتی بیوتیک ها انجام می شود.
هیدروسل
هیدروسل یک کیسه پر از مایع است که در اطراف بیضه تشکیل می‌شود و باعث تورم در کیسه بیضه می‌شود. هیدروسل معمولاً بی خطر است . علائم هیدروسل عبارتند از:
- تورم در یک یا هر دو بیضه
- احساس سنگینی در کیسه بیضه
- تورم بدون درد
در اغلب موارد هیدروسل خود به خود برطرف می شود اما در موارد شدید که ادامه پیدا می کند و منجر به ناراحتی می شود ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
سرطان بیضه
سرطان بیضه یک بیماری نادر اما جدی است که بیضه ها را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری معمولاً مردان جوان بین 15 تا 35 سال را درگیر می کند. سرطان بیضه ممکن است به صورت یک توده بدون درد در یکی از بیضه ها ظاهر شود، اگرچه درد نیز ممکن است رخ دهد. برخی از علائم شایع سرطان بیضه شامل:
- توده بدون درد یا تورم در بیضه
- احساس سنگینی یا ناراحتی در کیسه بیضه
- درد در ناحیه پایین شکم یا کشاله ران
- بزرگ شدن یا حساس شدن سینه ها (در موارد نادر)
درمان سرطان بیضه شامل جراحی برای برداشتن بیضه مبتلا است که ممکن است با شیمی درمانی یا پرتودرمانی همراه باشد.
واریکوسل
واریکوسل به گشاد شدن رگ های داخل کیسه بیضه گفته می‌شود که مشابه به واریس در پاها است. این وضعیت می تواند منجر به ناباروری در برخی مردان شود، اما در اغلب موارد مردان مبتلا به واریکوسل هیچ علائمی ندارند. واریکوسل بیشتر در بیضه سمت چپ مشاهده می شود. علائم واریکوسل عبارتند از:
- درد یا ناراحتی در کیسه بیضه
- تورم در کیسه بیضه
- رگ‌های قابل مشاهده یا قابل لمس در کیسه بیضه
- مشکلات ناباروری (در برخی موارد)
گزینه های درمانی واریکوسل شامل جراحی یا آمبولیزاسیون برای کاهش رگ های گشاد شده است.
آتروفی بیضه
آتروفی بیضه به کوچک شدن یا از دست دادن عملکرد یک یا هر دو بیضه گفته می‌شود. این وضعیت می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عدم تعادل هورمونی، عفونت‌ها، آسیب‌ها یا برخی داروها باشد. آتروفی بیضه ممکن است منجر به ناباروری یا کاهش سطح تستوسترون شود. علائم آتروفی بیضه شامل:
- بیضه های کوچکتر از حد معمول
- کاهش باروری
- کاهش میل جنسی
- اختلال در نعوظ
در اغلب موارد میتوان عوامل ایجاد کننده آتروفی بیضه را درمان کرد اما برگرداندن اندازه بیضه به حالت قبل دشوار است. تشخیص و درمان به موقع آتروفی بیضه می تواند در بازگشت اندازه طبیعی بیضه ها موثر باشد. با توجه به علل ایجاد آتروفی بیضه از آنتی بیوتیک ها، داروهای شیمی درمانی یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای درمان آن استفاده می شود.
اسپرماتوسل
اسپرماتوسل یک کیست است که در اپیدیدیم تشکیل می شود و معمولاً پر از اسپرم است. در اغلب موارد اسپرماتوسل بدون درد و بی خطر است، اما گاهی اوقات اگر بزرگ شود می تواند منجر به ناراحتی شود. علائم اسپرماتوسل عبارتند از:
- توده بدون درد در کیسه بیضه
- تورم به همراه درد در کیسه بیضه
اسپرماتوسل معمولاً نیازی به درمان ندارد مگر اینکه باعث درد یا ناراحتی شود که در این صورت ممکن است نیاز به جراحی باشد.
علل بیماریهای بیضه
با توجه به نوع بیماری علت بروز آن می تواند متفاوت باشد اما معمولا علت بروز بیماری های مربوط به بیضه یکی از موارد زیر است:
عفونت ها: عفونت های باکتریایی یا ویروسی مانند عفونت‌های مقاربتی، عفونت‌های ادراری یا ویروس اوریون می توانند منجر به التهاب بیضه ها و سایر مشکلات شوند.
آسیب: آسیب جسمی به بیضه ها می‌تواند باعث شرایطی مانند پیچ خوردگی بیضه، هماتوم یا واریکوسل شود.
عدم تعادل هورمونی: سطح پایین تستوسترون و همچنین مشکلات هورمونی دیگر می‌توانند منجر به شرایطی مانند آتروفی بیضه شوند.
عوامل ژنتیکی: برخی بیماریهای بیضه مانند سرطان بیضه ممکن است به ارث برده شوند.
سن: برخی از بیماری‌ها مانند سرطان بیضه و واریکوسل بیشتر در مردان جوان رخ می دهند، در حالی که بیماری هایی مانند آتروفی بیضه بیشتر با افزایش سن دیده می‌شوند.
عوامل سبک زندگی: مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر می تواند خطر بیماری های بیضه را افزایش دهد.
تشخیص بیماری های بیضه
اگر علائم بیماری های بیضه را تجربه کردید مهم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک معمولا برای تشخیص بیماری های بیضه یکی از روش های زیر را انتخاب می کند:
معاینه فیزیکی: پزشک کیسه بیضه، بیضه ها و نواحی اطراف را برای مشاهده علائم تورم، توده‌ها یا حساسیت بررسی می کند.
سونوگرافی: سونوگرافی کیسه بیضه ممکن است برای مشاهده هرگونه مشکل مانند تومورها، کیست ها یا تورم استفاده شود.
آزمایش خون: آزمایش‌های خون ممکن است برای بررسی عفونت مورد استفاده قرار بگیرد.
آزمایش ادرار: در موارد عفونت آزمایش ادرار می تواند علت را شناسایی کند.
به نقل قول از webmd:
Hernias are sometimes mistaken for testicular disease. When a lower part of the abdominal wall muscles are weak, part of the intestine can bulge through it. When the intestine pushes into the scrotum, it’s called an inguinal hernia, although the scrotum swells, and it can appear to be a testicular problem. The solution is surgery to fix the weak part of the abdominal wall
ترجمه: گاهی اوقات فتق با بیماری بیضه اشتباه گرفته می شود. هنگامی که قسمت پایینی عضلات دیواره شکم ضعیف باشد، بخشی از روده می تواند از طریق آن منجر به برآمدگی شود. هنگامی که روده به داخل کیسه بیضه فشار می آورد، به آن فتق کشاله ران می گویند، اگرچه کیسه بیضه متورم می شود و ممکن است به نظر مشکل از بیضه باشد. راه حل، جراحی برای اصلاح قسمت ضعیف دیواره شکم است.
پیشگیری از بیماری های بیضه
پیشگیری از تمامی بیماری های مربوط به بیضه ممکن نیست اما رعایت برخی از موارد می تواند احتمال ابتلا به این بیماری ها را کاهش دهد. اقدامتی که می توان برای پیشگیری از بیماری های بیضه انجام داد عبارتند از:
- داشتن رابطه جنسی ایمن مانند استفاده از کاندوم برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی که می توانند منجر به عفونت بیضه ها شوند.
- معاینه منظم بیضه ها برای شناسایی هرگونه توده یا تورم به موقع در بیضه ها.
- استفاده از وسایل حفاظتی در هنگام ورزش یا فعالیت هایی که احتمال آسیب به بیضه ها در آن وجود دارد.
- حفظ سبک زندگی سالم با داشتن رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و پرهیز از سیگار کشیدن و مصرف الکل.
