تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن مو چیست؟ {درمان + عوارض}

تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن مو، یک بیماری مزمن روانی است که منجر به میل مقاومت‌ ناپذیر به کندن موهای خود می شود. این رفتار غیر ارادی می‌ تواند شامل کندن موی سر، ابروها، مژه‌ ها و سایر نواحی بدن باشد و اغلب منجر به ریزش موی قابل توجه در افراد مبتلا به این اختلال می شود. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با تریکوتیلومانیا، عوارض و روش های درمان آن آشنا شوید.

تریکوتیلومانیا چیست؟

تریکوتیلومانیا یک اختلال روانی است که در دسته اختلالات وسواس فکری-عملی (OCD) قرار می گیرد. این اختلال شامل کندن مکرر مو به صورت اجباری است. ممکن است مو از پوست سر، ابروها، مژه‌ ها یا سایر نواحی مانند بازوها، پاها و ناحیه تناسلی کنده شود. برای برخی، این رفتار آگاهانه و عمدی است و برای برخی دیگر، به طور خودکار و بدون آگاهی کامل رخ می‌ دهد.

علائم اختلال تریکوتیلومانیا

نشانه اصلی اختلال تریکوتیلومانیا، کندن مکرر مو است. سایر علائم مرتبط با این اختلال عبارتند از:

• تنش یا اضطراب قبل از کندن مو یا هنگام مقاومت در برابر میل به انجام این کار.
• احساس لذت یا تسکین پس از کندن مو.
• سوزش یا عفونت پوست ناشی از کشیدن مکرر مو.

تریکوتیلومانیا یک عادت نیست، بلکه یک اختلال رفتاری پیچیده است که اغلب با مشکلات تنظیم هیجانی و اختلال کنترل تکانه مرتبط است.

به نقل قول از www.nhs.uk:

People with trich feel an intense urge to pull their hair out and they experience growing tension until they do. After pulling their hair out, they feel a sense of relief.

ترجمه: افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا، میل شدیدی به کندن موهای خود دارند و تا زمانی که این کار را انجام دهند، تنش فزاینده‌ ای را تجربه می‌ کنند. سپس، پس از کندن موهای خود، احساس آرامش می‌ کنند.

منبع: https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/trichotillomania

علت اختلال کندن مو

علت دقیق تریکوتیلومانیا هنوز مشخص نیست، اما تحقیقات ترکیبی از عوامل ژنتیکی، روانی و محیطی را در ایجاد این اختلال موثر می دانند. برخی از عوامل اصلی موثر در ایجاد اختلال تریکوتیلومانیا شامل:

• ژنتیک: افرادی که سابقه خانوادگی اختلال وسواس فکری-عملی یا اختلالات مرتبط دارند، بیشتر در معرض ابتلا به تریکوتیلومانیا قرار دارند.
• شیمی مغز: عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین، دوپامین و گلوتامات ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد.
• تنظیم هیجانی: بسیاری از افراد در واکنش به استرس، ملالت، اضطراب، ناامیدی یا غم، موهای خود را می کنند. همچنین کندن مو می‌ تواند به عنوان یک مکانیسم دفاعی برای آرام کردن خود انجام شود.
• محرک های رفتاری: محیط‌ ها، افکار یا احساسات خاص می‌ توانند میل به کندن مو را تحریک کنند. همچنین برخی افراد در حین انجام فعالیت‌ هایی که به تحرک نیاز ندارند مانند تماشای تلویزیون یا مطالعه، به طور خودکار درگیر کندن مو می‌ شوند.
• سایر اختلالات سلامت روان: تریکوتیلومانیا اغلب به همراه سایر اختلالات روانی از جمله اختلال اضطراب فراگیر، افسردگی، اختلال وسواس فکری عملی و اختلال رفتارهای تکراری متمرکز بدن (BFRB) رخ می دهد.

تریکوتیلومانیا می‌ تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما برخی افراد بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند از جمله کودکان و نوجوانان (معمولا شروع این اختلال بین 10 تا 13 سالگی است)، زنان و افرادی که سطح اضطراب یا افسردگی بالایی دارند.

اختلال موکنی در dsm 5

DSM-5 یا راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، راهنمای رسمی مورد استفاده متخصصان سلامت روان برای تشخیص بیماری‌ های روانی است. این راهنما به عنوان سیستم طبقه‌ بندی استاندارد برای اختلالات روانی در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. یک متخصص سلامت روان، مانند روانشناس یا روانپزشک، می‌ تواند اختلال تریکوتیلومانیا را با استفاده از معیارهای DSM-5 تشخیص دهد، که شامل موارد زیر است:

• کندن مکرر مو که منجر به ریزش مو شود.
• تلاش‌ مکرر برای متوقف کردن این رفتار.
• پریشانی یا اختلال در عملکرد روزانه در اثر کندن مو.
• این رفتار ناشی از یک بیماری پزشکی (مثلاً آلوپسی) یا اختلال روانی دیگری نباشد.

درمان تریکوتیلومانیا

تریکوتیلومانیا یک اختلال مزمن است، اما گزینه‌ های درمانی موثری برای کمک به افراد در مدیریت علائم و کاهش کندن مو وجود دارد. در ادامه به بررسی بیشتر روش های درمان اختلال موکنی از جمله روان‌ درمانی و مصرف داروها می پردازیم.

درمان شناختی رفتاری برای اختلال تریکوتیلومانیا 

درمان های شناختی رفتاری، به ویژه تکنیک آموزش وارونگی عادت (HRT) در درمان اختلال کندن مو موثر هستند. درمان شناختی رفتاری به افراد کمک می کند تا محرک‌ ها و افکار خودکار را شناسایی کنند و کندن مو را با رفتارهای دیگر جایگزین کنند (مثلاً فشار دادن توپ استرس). این روش درمان ممکن است به صورت فردی یا گروهی انجام شود.

درمان دارویی تریکوتیلومانیا

در حال حاضر هیچ دارویی به طور خاص برای درمان کندن مو تایید نشده است، اما استفاده از برخی داروها به کنترل این اختلال کمک کرده است، از جمله:

• استیل سیستئین: استیل سیستئین برای درمان مسمومیت با استامینوفن و جلوگیری از آسیب کبدی مورد استفاده قرار می گیرد، اما مطالعات نشان می دهند که این دارو می تواند به کاهش اختلال کندن مو، به ویژه در بزرگسالان کمک کند.
• مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین: مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین مانند فلوکستین (پروزاک)، سرترالین و فلووکسامین، به ویژه هنگامی که تریکوتیلومانیا با افسردگی یا اضطراب همراه است، مورد استفاده قرار می گیرند. 
• الانزاپین: الانزاپین در مواردی که این اختلال با استفاده از سایر روش ها درمان نمیشود مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو ممکن است تکانشگری و میل به کندن مو را کاهش دهد، اما خطر عوارض جانبی متابولیک را به همراه دارند.

درمان کندن مو در خانه

علاوه بر مراجعه به یک  متخصصان سلامت روان و استفاده از داروها، برخی از راهکارهای خانگی ممکن است به مدیریت علائم این اختلال کمک کنند، از جمله: 

• از یک دفتر برای پیدا کردن زمان ها و موقعیت هایی که کندن مو را تحریک می کنند استفاده کنید.
• از وسایلی مانند فیجت اسپینر برای درگیر نگه داشتن دستان در مواقعی که تحریک می شوید استفاده کنید.
• برای تنظیم احساسات و کاهش میل به کندن موها از یوگا، مدیتیشن یا تمرینات تنفسی استفاده کنید.
• از وسایلی که مانع از کندن مو می شوند مانند دستکش، بانداژ یا کلاه استفاده کنید.

عوارض تریکوتیلومانیا

اگر تریکوتیلومانیا بدون درمان رها شود می‌ تواند منجر به عوارض جانبی متعددی شود، از جمله: 

• ایجاد جای زخم یا ریزش موی دائمی (آلوپسی کششی).
• عفونت‌ ناشی از فولیکول‌ های آسیب‌ دیده مو.
• قرمزی و التهاب ناشی از کشیدن مکرر مو.
• احساس گناه، شرم و عزت نفس پایین.
• افزایش خطر افسردگی یا افکار خودکشی در موارد شدید.

تشخیص و مداخله زودهنگام برای جلوگیری از عوارض طولانی مدت اختلال کندن مو بسیار مهم است.

سوالات متداول در مورد اختلال تریکوتیلومانیا