گاموفوبیا یا ترس از ازدواج {در پسران و دختران} + درمان

 گاموفوبیا یک شرایط روانشناختی است که منجر به ترس شدید و مداوم از تعهد یا ازدواج می شود. اغلب افراد گاهی در مورد روابط طولانی مدت مضطرب می شوند که طبیعی است، اما ترس از ازدواج فراتر از یک نگرانی عادی است. این فوبیا می‌ تواند روابط شخصی را به طور قابل توجهی مختل کند، مانع از صمیمیت عاطفی شود و منجر به اجتناب از موقعیت هایی شود که نشان دهنده پایداری و ثبات هستند. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با ترس از ازدواج یا گاموفوبیا و روش های درمان آن آشنا شوید.

گاموفوبیا چیست؟

گاموفوبیا (به انگلیسی gamophobia) یا ترس از ازدواج از کلمه یونانی گاموس به معنی ازدواج و فوبوس به معنی ترس گرفته شده است. افراد مبتلا به این فوبیا زمانی که با احتمال تعهد طولانی مدت، نامزدی یا ازدواج مواجه می شوند، اضطراب شدیدی را تجربه می‌ کنند. این ترس معمولا محدود به روابط عاشقانه نمی شود و می‌ تواند سایر زمینه های زندگی که شامل ثبات هستند، مانند تصمیمات شغلی یا تعهدات مالی بزرگ را نیز تحت تاثیر قرار دهد. گاموفوبیا اغلب منجر به رفتارهای اجتنابی می‌ شود و می تواند در زندگی شخصی و اجتماعی افراد به شدت اختلال ایجاد کند.

علائم گاموفوبیا

علائم ترس از ازدواج از نظر شدت در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد، اما این علائم معمولا شامل پاسخ‌ های عاطفی، جسمی و رفتاری به موقعیت‌ های مرتبط با تعهد می‌ شود. در ادامه به بررسی بیشتر این علائم می پردازیم.

علائم عاطفی

علائم عاطفی گاموفوبیا شامل:

• احساس ترس و نگرانی مداوم در زمان فکر کردن به روابط طولانی مدت یا ازدواج.
• ترس از دست دادن استقلال یا آزادی شخصی در یک رابطه پایدار.
• باورهای منفی و غیرمنطقی در مورد روابط طولانی مدت و ازدواج.
• توجیه کردن افکار خود در مورد اجتناب از روابط پایدار.

علائم جسمی

علائم جسمی ترس از ازدواج عبارتند از:

• افزایش ضربان قلب، تعریق، لرزش یا تنگی نفس هنگام صحبت از تعهد.
• حالت تهوع، سرگیجه یا ناراحتی دستگاه گوارش در اثر بحث در مورد رابطه.
• حملات پانیک در مواردی که فکر ازدواج بیش از حد به فرد فشار وارد می کند.

علائم رفتاری

علائم رفتاری گاموفوبیا شامل موارد زیر است:

• اجتناب از روابط جدی یا قطع ارتباط در مواردی که از نظر احساسی به فرد مقابل نزدیک می‌ شوند.
• کوتاه نگه داشتن روابط برای جلوگیری از متعهد شدن.
• انجام رفتارهای خود تخریبی برای پایان دادن به روابط قبل از جدی شدن آنها.

علت ترس از ازدواج یا گاموفوبیا

گاموفوبیا در اغلب موارد در اثر یک علت ایجاد نمی شود، بلکه ترکیبی از عوامل روانشناختی، محیطی و تجربی منجر به بروز آن می شوند. در ادامه به بررسی بیشتر علت گاموفوبیا می پردازیم.

تجربیات منفی گذشته

یکی از عوامل موثر در بروز گاموفوبیا تجربیات آسیب زای گذشته است. برای مثال افرادی که طلاق والدین یا خیانت در یک رابطه را تجربه کرده اند معمولا تصور می کنند که این اتفاقات در اثر تعهد رخ داده اند و به همین دلیل از موقعیت های مشابه اجتناب می کنند. 

به نقل قول از clevelandclinic:

Children who witness their parents’ contentious divorce or relationship may grow up fearful of making a commitment that leads to the same conflicts.

ترجمه: کودکانی که شاهد طلاق یا رابطه‌ ی پر از کشمکش والدین خود هستند، ممکن است با ترس از پذیرفتن تعهدی که منجر به همان درگیری‌ ها می‌ شود، بزرگ شوند.

منبع: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22570-gamophobia-fear-of-commitment

تجربیات دوران کودکی

نحوه شکل گیری و حفظ روابط افراد در بزرگسالی به شدت تحت تاثیر تعاملات اولیه کودکی آنها است. معمولا زمانی که کودکان با عشق، حمایت و امنیت بزرگ می شوند، در بزرگسالی نیز روابط عاطفی بهتری برقرار می کنند. در مقابل کودکانی که با غفلت یا عدم دسترسی عاطفی بزرگ می‌ شوند، معمولا در بزرگسالی در برقرار کردن روابط پایدار دچار مشکل می شوند.

ترس از آسیب پذیری

ترس از آسیب‌ پذیری یکی از محرک‌ های اصلی گاموفوبیا است. تعهد نیازمند، به اشتراک گذاشتن احساسات، نقص‌ ها و ترس‌ های خود با یک فرد دیگر است. بسیاری از افراد پس از تجربیات گذشته ای که در آن اعتماد از بین رفته و منجر به آسیب عاطفی شده است، این ترس را در خود پرورش می دهند. همچنین برخی از افراد در محیط‌ هایی بزرگ می شوند که در آنها ابراز احساسات باعث انتقاد از سمت دیگران می شود. این موارد باعث تقویت این باور می شوند که نزدیکی به دیگران منجر به آسیب می‌ شود.

تاثیرات جامعه و فرهنگ

انتظارات جامعه و فرهنگ از افراد در مورد ازدواج و تعهد بلندمدت، به طور قابل توجهی در گاموفوبیا نقش دارد. در برخی فرهنگ‌ ها، ازدواج یک امر بسیار مهم است که اغلب با فشار خانواده، دوستان یا جامعه همراه است. این فشار می‌ تواند برای کسانی که از برآورده نشدن انتظارات یا از دست دادن آزادی شخصی خود می‌ ترسند، اضطراب ایجاد کند.

ترس از ازدواج در پسران

گاموفوبیا در مردان اغلب به شکل ترس عمیق از تعهد عاطفی یا ازدواج بروز می‌ کند. بسیاری از مردان با فرهنگی بزرگ می‌ شوند که استقلال را با قدرت برابر می‌ دانند و همین امر باعث می شود که در بزرگسالی رابطه متعهدانه را عامل از دست دادن آزادی یا هویت بداند. همچنین برخی از مردان شاهد روابط ناموفق، مانند طلاق والدین یا خیانت در روابط گذشته خود بوده اند که این باور را در آنها تقویت می کند که متعهد شدن فقط اثرات منفی دارد. 

گاموفوبیا می تواند به صورت حفظ روابط کوتاه مدت، پایان دادن به روابط قبل از جدی شدن آنها یا ایجاد فاصله عاطفی حتی در روابط طولانی مدت ظاهر شود.

ترس از ازدواج در دختران

گاموفوبیا در زنان نیز می‌ تواند ناشی از ترس های مشابه از تعهد باشد که در مردان دیده می‌ شود. بسیاری از زنان انتظارات متناقضی را تجربه می‌ کنند و معمولا احساس می کنند که باید بین جاه‌ طلبی‌ های شغلی، استقلال و فشار اجتماعی برای ازدواج یا تشکیل خانواده تعادل ایجاد کنند. همچنین زنانی که در گذشته خیانت یا روابط توهین‌ آمیز را تجربه کرده اند یا شاهد ازدواج‌ های ناموفق بوده‌ اند، ممکن است تعهد را با درد عاطفی یا از دست دادن استقلال مرتبط بدانند.

زنان مبتلا به گاموفوبیا ممکن است پارتنرهایی را انتخاب کنند که از نظر احساسی در دسترس نیستند یا هنگام بحث در مورد برنامه‌ های آینده مانند ازدواج یا بچه دار شدن، اضطراب شدیدی را تجربه کنند. 

نحوه تشخیص گاموفوبیا

گاموفوبیا به طور رسمی به عنوان یک اختلال سلامت روان مجزا در DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) طبقه‌ بندی نشده است و برای تشخیص آن معمولا از روش های زیر استفاده می شود:

• مصاحبه بالینی: یک متخصص سلامت روان علائم، محرک‌ ها و میزان رفتارهای اجتنابی را ارزیابی می‌ کند.
• ارزیابی روانشناختی: ممکن است از پرسشنامه‌ ها یا تست های اضطراب برای اندازه‌ گیری شدت استفاده شود.
• تشخیص افتراقی: افتراق گاموفوبیا از اضطراب عمومی، دوسوگرایی در رابطه یا سایر فوبیا ها ضروری است.

درمان گاموفوبیا

برای درمان گاموفوبیا، چندین گزینه درمانی موثر در دسترس است که با هدف کاهش اضطراب، به چالش کشیدن باورهای غیرمنطقی و ایجاد مکانیسم‌ های مقابله‌ ای سالم انجام می‌ شوند. در ادامه به بررسی بیشتر راه درمان گاموفوبیا می پردازیم.

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی روان‌ درمانی است که در آن فرد مبتلا به گاموفوبیا یاد می‌ گیرد افکار منفی خود در مورد روابط پایدار را با افکار مثبت تر جایگزین کند. همچنین درمان شناختی رفتاری می تواند به این افراد مهارت‌ های مقابله‌ ای جدیدی را آموزش دهد تا بتوانند روابط سالم و با ترس کمتر از تعهد ایجاد کنند. 

مواجهه درمانی

مواجهه درمانی به این افراد کمک می کند تا با قرار دادن تدریجی خود در معرض منبع ترس، با روابط و تعهدات راحت‌ تر کنار بیایند. این روش به صورت تدریجی انجام می شود و در آن از تکنیک‌ های آرامش‌ بخش مانند تنفس عمیق و آرامش پیشرونده عضلات نیز استفاده می شود. 

حساسیت‌ زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد (EMDR)

حساسیت‌ زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد (EMDR) نوعی درمان است که شامل تمرکز بر تروما در حین انجام حرکات دو طرفه چشم می‌ شود. تحقیقات نشان می دهند که این روش در کاهش شدت خاطرات آسیب‌ زا مؤثر است و می‌ تواند در درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و همچنین علائم وحشت و فوبیا مفید باشد. این روش ممکن است در مواردی که گاموفوبیا در اثر تجربیات آسیب‌ زای گذشته ایجاد شده است، مؤثر باشد.

دارو درمانی

معمولا برای درمان گاموفوبیا از دارو استفاده نمی شود و در بیشتر موارد داروها در کنار نوعی روان درمانی استفاده می شوند. این داروها برای کمک به برخی از علائم اضطراب تجویز می شوند. همچنین در صورت وجود سایر شرایط روانی مانند اضطراب یا افسردگی همزمان، ممکن است داروهای دیگری نیز تجویز شوند

عوارض گاموفوبیا چیست؟

دور کردن مداوم افرادی که دوست دارید یا فرار از روابط می‌ تواند بر سلامت جسمی و روانی تأثیر منفی بگذارد. برخی از عوارض جانبی ترس از ازدواج شامل:

• افسردگی
•  افکار خودکشی
• اختلال نعوظ
• اضطراب
•  اختلال هراس
• اختلال مصرف مواد

گاموفوبیا یک وضعیت روانی پیچیده است که ریشه در اضطراب، تجربیات گذشته و ترس از آسیب‌ پذیری دارد. درک علائم، علل و روش ها درمان‌ آن برای کسانی که ترس از ازدواج را تجربه می‌ کنند ضروری است. از طریق انتخاب روش درمان درست، افراد مبتلا به گاموفوبیا می‌ توانند بر ترس‌ های خود غلبه کنند و روابط سالم‌ تر و رضایت‌ بخش‌تری را ایجاد کنند.

سوالات متداول در مورد ترس از ازدواج