علت درد بیضه چپ و راست چیست؟ معرفی روش های درمان بیضه درد
نقش بیضه در بدن مردان چیست ؟
بیضه غده ای جنسی است که در زیر آلت مردانه قرار دارد و وظیفه ی ترشح هورمون های مردانه به نام آندروژن را داشته که مهمترین آنها تستوسترون است به علاوه بیضه وظیفه تولید اسپرم (گامت نر) را نیز بر عهده دارد، این عضو بدن مردانه سرشار از لوله هایی پیچ خورده می باشد، که لوله های اسپرم ساز نام دارد زیرا که اسپرم ها در آنجا تولید و به لوله دیگری درون بیضه که اپیدیدیم نام دارند منتقل و در آنجا ذخیره می‌شوند.دمای بیضه ها تقریباً 3 درجه از دمای بدن انسان پایین تر است، بر روی کیسه بیضه ها ماهیچه هایی قرار دارند که بصورت غیر ارادی عمل می کنند، این ماهیچه وظیفه کنترل دمای بیضه ها را برعهده دارند در صورتی که دمای بیضه ها از حدی معین کمتر شده این ماهیچه ها منقبض شده و به شکم نزدیک می شوند تا گرم تر شوند و در حالتی که دما از حدی بالاتر رود، ماهیچه ها منبسط شده و بیضه ها از شکم فاصله می گیرند تا خنک تر شوند. در این حالت شرایط برای اسپرم سازی مهیا می گردد.
علت درد بیضه ها چیست؟
علت درد بیضه می تواند از عوامل مختلفی نشات گیرد، که در ادامه به تشریح هر یک از این علل می پردازیم :
تورم یا اورکیت بیضه ها
تورم بیضه که شامل احساس درد، قرمزی و تورم آنها می باشد، می تواند یکی یا هر دوی بیضه ها را درگیر نماید همچنین این درد و تورم می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در این حالت بیضه ها معمولاً گرم و متورم هستند.
علت درد بیضه ها ناشی از تورم، می تواند بر اثر عفونت و یا همراه با اپیدیدیمیت باشد، بخصوص اگر اپیدیدیمیت را بدون درمان رها کرده باشید. مهمترین ویروسی که می تواند این عفونت را ایجاد کند ویروس اوریون است اما سایر ویروس ها نیز در ایجاد آن نقش خواهند داشت.
اپیدیدیمیت
اپیدیدیم،مجاری یا لوله هایی پرپیخ خم است که در پشت بیضه قرار داشته و اسپرم از طریق آنها به مجاری ادراری راه پیدا می کند و باعث خروج منی در زمان انزال می گردد. التهاب این مجرای اپیدیدیمیت نامیده می شود که عامل اصلی درد بیضه در مردان بالای 18 سال است و معمولاً ناشی از عفونت روی می دهد.
این عفونت ممکن است در هر سنی ایجاد شود ولی دلایل مختلفی دارد به طور مثال در پسرانی که هنوز به بلوغ نرسیده اند و سالمندان ناشی از بی نظمی در سیستم تناسلی و بزرگ شدن غده پروستات ایجاد شده ولی این بیماری در مردان از نظر جنسی فعال (20-35 سالگی ) معمولاً در اثر عفونت های ناشی از بیماری های مقاربتی به علت برقراری رابطه های جنسی کنترل نشده ایجاد می گردد، این عفونت از طریق مجرای ادرار در زمان برقراری رابطه جنسی به لوله های اپیدیدیم منتقل می گردد. دو عفونت شایعی که موجب اپیدیدیمیت می شود سوزاک و کلامیدیا نام دارد. در این حالت فرد علاوه بر درد شدید بیضه ها، خروج عفونت را نیز مشاهده می کند و بیضه ها شدیداً گرم و متورم می شوند.
اولین احتمالی که مورد بررسی قرار میگیرد بررسی علائم پیچش بیضه می باشد زیرا در صورت بروز این مشکل تنها 6 ساعت زمان دارید تا بافت احیاء شود و در غیر این صورت بیضه از بین خواهد رفت. به یاد داشته باشید درد ناشی از پیچش به طور ناگهانی ظاهر می شود.
تورشن یا پیچ خوردگی بیضه ها
علت درد بیضه می تواند پیچ خوردگی آنها باشد، این مشکل معمولاً پسران قبل از رسیدن به سن بلوغ را درگیر نموده و نیازمند درمان فوری است.
بیضه ها در حالت معمول متحرک بوده و اتصال آنها به پوست بیضه موجب می شود، حرکت آنها به حداقل کاهش پیدا نماید.گاهی اوقات بیضه ها در اثر فشار شدید دچار پیچ خوردگی شده و انتقال خون به آنها با مشکل مواجه می شود در نتیجه بیضه ها متورم شده و فرد درد شدیدی را تجربه خواهد نمود. تورم ایجاد شده ممکن است به بازگشت پیچ خوردگی کمک نماید اما در صورتی که پیچ خوردگی دائمی شود، بافت مورد نظر تنها 6 ساعت زمان برای احیا دارد در غیر این صورت یک یا هر دو بیضه ها از بین رفته و باید برداشته شوند.پیچ خوردگی می تواند ناشی از عوامل زیر ایجاد گردد.
- دوچرخه سواری
- اسب سواری
- ضربه و …
تروما یا ضربه
رایج ترین علت درد بیضه ها وارد آمدن ضربه به آنها می باشد که ناشی از علل مختلفی روی می دهد، درد ناشی از ضربه معمولاً موقتی بوده و پس از طی مدتی کوتاه از بین خواهد رفت. این ضربه ممکن است به تورم و کبودی بیضه ها بیانجامد و بسته به شدت آسیب درمان های مختلفی دارد و تنها در موارد شدید نیازمند جراحی خواهد بود. برخی از ضربه هایی که ممکن است به درد بیضه ها بیانجامد به این شرح است:
- ضربه حین انجام ورزش
- لگد
- تصادفات رانندگی و …
سنگ کلیه
از موارد نادر علت درد بیضه ها ایجاد سنگ در کلیه می باشد که می تواند منجر به درد شکم گردد و درد آن نیز به بیضه ها گسترش یابد، همچنین در هنگام دفع سنگ کلیه دردی در شکم ایجاد می گردد که به بیضه ها نیز کشیده میشود. در این مورد ممکن است در کنار درد شاهد خون در ادرار نیز باشید. معمولاً زمانی که پزشک هیچ گونه اختلالی در بیضه ها پیدا کرد احتمال سنگ کلیه می رود.
تحریک جنسی
علت ایجاد این درد در بیضه ها عدم تکامل فعالیت جنسی است، در صورتی که مرد در حالت نعوظ (برانگیختگی شدید جنسی) قرار گیرد اما انزال صورت نگیرد این درد ایجاد میشود و این امر به این علت است که مایعی در اطراف پروستات و بیضه ها جمع می شود و عامل این درد می گردد. این نوع درد معمولاً تا زمانی که انزال صورت نگیرد ادامه دارد اما گاهی خود به خود بعد از طی چندین ساعت از بین خواهد رفت.به طور کلی گفته می شود عدم خروج منی هنگام انزال دردسر ساز خواهد بود.
هیدروسل یا آب آوردن بیضه ها
هیدروسل به معنی تجمع آب در کیسه های بیضه و در اطراف آنها می باشد، هیدروسل بسته به میزان تجمع آب در بیضه ها درمان های متفاوتی دارد.
این مشکل معمولاً از بدو تولد و به علت اختلالات در شکل‌گیری کیسه‌های اطراف بیضه‌ها صورت می گیرد. ولی هیدروسل در برخی موارد ناشی از علل دیگری ایجاد می شود که از جمله آنها می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- تومور بیضه ها
- عفونت
- ضربه بیضه ها
- عوارض ثانویه عمل واریکوسل
واریکوسل
واریکوسل به معنی واریسی شدن رگ های بیضه می باشد و به این معنی است که ورید های اطراف بیضه ( مانند ورید های پا) دچار تورم می شوند و علایمی از جمله احساس گرمی در نوک بیضه ها، حساس شدن در هنگام لمس را بر همراه دارد. واریکوسل در حدود 15 درصد از مردان را درگیر می نماید.
فتق عضلات کشاله ران
فتق زمانی ایجاد می گردد که بخشی از عضلات شکم تضعیف شده و قسمتی از روده بیرون بزند و باعث ایجاد توده ای روی پوست گردد. به همین ترتیب فتق عضلات کشاله ران موجب میشود قسمتی از روده به داخل بیضه ها راه پیدا کرده و باعث ایجاد درد بیضه ها شود .در این حالت بیضه ها بزرگتر از حالت معمول هستند و درد آنها با عطسه و سرفه شدت می یابد.
تومور بیضه
تومور یا سرطان بیضه به بزرگ شدن و سفت شدن بیضه ها گفته می شود. این بیماری خطرناکترین علت درد بیضه ها می باشد که به سرعت به دیگر نواحی بدن گسترش می یابد از همین روی باید خود فرد مرتباً بیضه ها از نظر تغییر در اندازه و میزان سفت بودن مورد بررسی قرار دهد و در صورت مشاهده تغییرات خود به خود به پزشک مراجعه نماید. تومور معمولاً منجر به درد نمی گردد و بیشتر با تورم بیضه ها نمایان می شود. این سرطان شایع بیشتر در بین مردان جوان است و معمولاً در سنین 15 الی 35 سالگی ایجاد می گردد.
علت درد بیضه چپ چیست ؟
درد بیضه ممکن است شامل درد بیضه راست،درد بیضه چپ، هر دو بیضه ها و یا تنها در قسمتی خاص از بیضه باشد، ولی این درد بیشتر از نواحی دیگر بیضه سمت چپ را درگیر می کند و این امر به علت تفاوت های ساختاری این دو بیضه می باشد، بیضه چپ به علت دارا بودن برخی تفاوت های ساختاری و محل قرار گیری آسیب پذیر از بیضه راست است . بطور مثال بیضه چپ احتمال بیشتری برای ابتلا به چرخش، واریکوسل، ضربه و … دارد. این بیضه بیشتر به واریکوسل دچار می شود زیرا که عروق این بیضه پایین تراست و این امر باعث می شد انتقال خون از آنها به سختی انجام گیرد و دچار التهاب و تورم شوند.
سایر علائم درد بیضه ها
معمولاً بیمارانی که به علت درد بیضه مراجعه می کنند، غیر از این مورد علائم دیگری را تجربه می کنند که از جمله ی آنها می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- حالت تهوع و استفراغ
- تب
- تورم، التهاب و یا قرمزی بیضه ها
- درد در دفع ادرار ،در زمان رابطه جنسی و یا هنگام انزال
- ترشح از آلت مردانه
- وجود خون در ادرار
- وجود خون در مایع منی
تشخیص علت درد بیضه
تشخیص علت درد بیضه ها اهمیت فراوانی دارد،زمانی که برای تشخیص این درد به پزشک مراجعه می کنید اولین احتمالی که مورد بررسی قرار میگیرد بررسی علائم پیچش بیضه می باشد زیرا در صورت بروز این مشکل تنها 6 ساعت زمان دارید تا بافت احیاء شود و در غیر این صورت بیضه از بین خواهد رفت. به یاد داشته باشید درد ناشی از پیچش به طور ناگهانی ظاهر می شود. در حالت کلی پزشک برای تشخیص علت درد بیضه ها انجام روشهای زیر را تجویز خواهد نمود.
معاینه و آزمایش
جهت تشخیص علت درد بیضه ها در ابتدا پزشک به بررسی و معاینه فرد می پردازد و نواحی مختلف از جمله آلت تناسلی، بیضه ها، شکم و کشاله ران و کیسه های بیضه را مورد آزمایش و بررسی قرار میدهد.در اولین مرحله ممکن است پزشک انجام آزمایشات خون و ادرار را توصیه نماید و یا اقدام به عکس برداری نماید تا بتواند پیچش بیضه را تشخیص دهد.
سونوگرافی از بیضه ها
در این روش از امواج صوتی انعکاسی برای دریافت تصویر از بیضه ها استفاده می شود، این روش می تواند به خوبی نواحی مختلف بیضه از جمله اپیدیدیم (مجرای تنگ و مارپیچی پشت بیضه ها) را نمایان کند و تجمع خون، مایعات و یا عفونت در بیضه ها را نشان دهد. به علاوه سونوگرافی ایجاد توده های احتمالی در بیضه ها و آسیب های وارد شده به این ناحیه را به خوبی نمایان می کند.
اسکن هسته ای
در طی اسکن بیضه ها موادی با عنوان ردیاب در سیاهرگ بازو تزریق می شود، این ماده از طریق گردش خون بدن، به بیضه ها فرستاده می شود و ممکن است در مناطقی از بیضه ها تجمع غیر عادی یابد که این موضوع نشان دهنده ی وجود تومور های سرطانی، عفونت و یا تجمع مایعات در این ناحیه می باشد.
از مزیت های اسکن هسته ای می توانیم به این مورد اشاره کنیم که برای تشخیص های سریع موثر است و برای ارزیابی علت تورم ناگهانی و دردناک بیضه ها ناشی از پیچش بیضه ها موثر می باشد همچنین اسکن هسته ای می تواند بیضه ها را از نظر میزان جراحت و خونرسانی مورد ارزیابی قرار دهد.
مراحل درمان بیضه درد
درمان بیضه درد بسته به عامل ایجاد کننده آن به اشکال متفاوتی انجام می گیرد، برای درمان بیضه درد در صورتی که این اختلال به علت تورم و اپیدیدیمیت باشد، پزشک ممکن است با توجه به سن و پیشینه جنسی شما داروهایی نظیر آنتی بیوتیک یا ضد التهاب را تجویز نماید، ولی برای درمان بیضه درد ناشی از پیچش و یا تومور، واریکوسل، فتق ران و … احتمالاً انجام عمل جراحی توصیه می شود. در مواردی مانند تروما نیاز به انجام روش های پزشکی نمی باشد و درد بیضه ها تنها با استراحت برطرف خواهد شد. همچنین اگر علت درد بیضه، سنگ کلیه باشد نیاز به درمان های خاص این بیماری است.برخی از راهکار هایی که می تواند در درمان بیضه درد موثر باشد، به این شرح است:
- استفاده از کیسه یخ
- استراحت
- پوشیدن بیضه بند
- استفاده از داروهای مسکن و ضد درد
برای درمان به کدام پزشک و چه متخصصی مراجعه کنیم ؟
همه مردان باید درد بیضه با هر میزان را جدی تلقی کرده و بدون فوت وقت برای درمان به پزشک مراجعه نمایند.در اولین مرحله در صورت عدم دسترسی به پزشک متخصص می توانید به پزشک عمومی یا فوریت های پزشکی مراجعه کرده و مشکل خود را با او درمیان بگذارید اما بنا به دلایلی که لازمه شناخت علت واقعی این درد است، لازم است به پزشک متخصص مثل اورولوژیست (متخصص بیماری‌های دستگاه ادراری)،انکولوژیست (سرطان‌شناس) و جراح عمومی مراجعه نمایید.
