ترش کردن یا رفلاکس معده چیست؟ {علائم، علت، درمان و جلوگیری}
ترش کردن احتمالاً شایعترین علت حملات سوء هاضمه در افراد می باشد. این وضعیت به علت بالا آمدن مایع اسیدی معده به داخل مری ایجاد می شود. لایه پوشاننده مری قدرت محافظت در مقابل اثرات مضر اسید معده را ندارد و در نتیجه دچار التهاب و درد سوزشی می شود که اصطلاحاً به آن سوزش سر معده گفته می شود. حملات رفلاکس معده معمولاً مختصر بوده، مدت زمان کمی طول می کشند و نسبتاً خفیف می باشند اما اگر این ترش کردن ها دائمی شوند لایه پوشاننده مری ممکن است دچار صدمات دائمی شود. در بعضی موارد، رفلاکس معده می تواند باعث خونریزی از دستگاه گوارش نیز بشود. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با رفلاکس معده و روشهای درمان آن آشنا شوید.
رفلاکس معده چیست؟
رفلاکس معده زمانی اتفاق می افتد که اسید معده به مری برگردد. اسفنکتر تحتانی مری معمولاً به عنوان یک دریچه عمل می کند تا از برگشت محتویات معده، از جمله شیره های گوارشی اسیدی، به مری جلوگیری کند. هنگامی که این عضله به درستی عمل نمی کند، به اسید معده اجازه می دهد تا پوشش مری را تحریک کند و منجر به علائم رفلاکس اسید شود.
علت رفلاکس معده
عوامل متعددی وجود دارند که می توانند در ایجاد رفلاکس معده نقش داشته باشند. برخی از این عوامل به سبک زندگی مرتبط هستند، در حالی که برخی دیگر به دلیل بیماری های زمینه ای رخ می دهند:
- ضعف عضلات اسفنکتر (دریچه تحتانی مری)
- افزایش فشار شکمی بخاطر حاملگی
- چاقی
- ضعف در سوراخ دیافراگام (هیاتوس)
- فتق هیاتال
- برخی از نوشیدنی ها و غذاها مانند غذاهای تند، مرکبات، شکلات، قهوه، الکل و غذاهای چرب یا سرخ شده
- سیگار کشیدن
- برخی از داروها از جمله مسکن ها، داروهای فشار خون و آرام بخش ها
به نقل قول از clevelandclinic:
Fatty foods increase stomach acid and take longer to digest.
ترجمه: غذاهای چرب اسید معده را افزایش می دهند و زمان بیشتری برای هضم نیاز دارند.
منبع: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17019-acid-reflux-gerd
مطالعه بیشتر : بهترین قرص برای اعصاب معده
علائم رفلاکس معده
بعضی از علائم ترش کردن در صورتی که فرد حجم زیادی غذا بخورد و یا اینکه خم یا دولا شود بلافاصله خود را نشان میدهند. علائم اصلی رفلاکس معده عبارتند از:
- درد سوزشی یا احساس ناراحتی در قفسه سینه که اغلب اغلب بعد از غذا خوردن، هنگام دراز کشیدن یا خم شدن تشدید می شود.
- احساس مزه ترشی در دهان که بخاطر بالا آمدن مایع اسیدی معده به گلو و دهان ایجاد می شود.
- سرفه های مداوم
- نفخ و آروغ زدن
- وجود خون در استفراغ یا مدفوع
- مشکل در بلع و احساس گیرکردن غذا در گلو
- گرفتگی صدا یا گلودرد
تشخیص رفلاکس معده
برای تشخیص رفلاکس معده پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و علائم را بررسی می کند. سپس ممکن است از آزمایش ها برای تایید تشخیص استفاده کند. برخی از روشهای تشخیص رفلاکس معده عبارتند از:
- آندوسکوپی
- مانیتورینگ pH
- مانومتری مری
- بلع باریم
درمان رفلاکس معده
درمان رفلاکس معده به روش های متفاوتی انجام می شود. در اغلب موارد برای درمان آن تغییر در سبک زندگی، مصرف داروها، و در موارد شدید، مداخلات جراحی توصیه می شود. در ادامه به بررسی روشهای درمان رفلاکس معده می پردازیم.
درمان خانگی رفلاکس معده
برخی اقدامات ساده وجود دارند که خود فرد می تواند برای تسکین بسیاری از علائم سوزش سر معده انجام دهد و این اقدامات بسیار موثر هستند. برخی از روشهای درمان خانگی رفلاکس معده عبارتند از:
- خوردن آنتی اسید مثلا آلومینیوم ام جی یا شیر منیزی می توانند به خنثی کردن اسید معده کمک نمایند.
- از خوردن غذاهای ادویه دار، ترش و حاوی گوجه فرنگی پرهیز نمایید. همچنین از خوردن خوراکی های پر چرب مثل شکلات و خامه خودداری نمایید.
- از نوشیدن الکل، نوشابه های گازدار و قهوه پرهیز کنید.
- استعمال دخانیات را متوقف نمایید.
- وزن اضافی خود را کاهش دهید.
- در هر وعده غذایی، حجم غذایتان را کم نمایید تا از پر شدن معده تان جلوگیری کنید. هیچگاه در آخر شب غذا نخورید.
- هیچگاه بعد از غذا خوردن، تمرینات ورزشی انجام ندهید و دراز نکشید چون هر دوی این کارها باعث برگشت محتویات معده به مری می شوند.
- در هنگام خواب زیر سر خود را بالا بیاورید (با گذاشتن بالش های اضافی).
مطالعه بیشتر: برای کاهش اسید معده چه بخوریم
داروی رفلاکس معده
پزشک ممکن است برای کاهش تولید اسید معده یا افزایش سرعت تخلیه معده داروهایی را تجویز کند. برخی از داروهای موثر برای درمان رفلاکس معده عبارتند از:
- آلومینیوم ام جی
- قرص جویدنی تامز اولترا استرنت
- رانیتیدین
- سایمتیدین
- امپرازول
- متوکلوپرامید
- سیزاپراید
- دومپریدون
جراحی رفلاکس معده
در اکثر موارد، علائم رفلاکس معده با تغییر در سبک زندگی و مصرف داروها از بین می روند. اگر با انجام این درمان ها علائم بهبود نیافتند ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشید تا معده به حالت طبیعی برگردانده شود و دریچه پایینی مری نیز تنگ شود. این عمل را می توان از طریق آندوسکوپی نیز انجام داد.
عوارض رفلاکس معده
اگر رفلاکس معده به مدت چندین سال باقی بماند و درمان نشود می تواند منجر به عوارض جدی و خطرناکی شود. برخی از عوارض رفلاکس معده عبارتند از:
- ازوفاژیت یا التهاب مری که می تواند منجر به خونریزی یا زخم شود.
- تنگی مری که می توند مری را باریک کرده و بلع را دشوار کند.
- مری بارت که پوشش داخلی مری را تغییر می دهد و می تواند خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش دهد.
- مشکلات تنفسی مانند سرفه مزمن، آسم و ذات الریه .
جلوگیری از رفلاکس معده
چندین استراتژی وجود دارد که می توان برای جلوگیری از وقوع اسید معده به کار برد. برخی از روشهای جلوگیری از رفلاکس معده عبارتند از:
- خوردن وعده های غذایی کوچکتر و مکرر
- خودداری از خوردن غذاها و نوشیدنی های محرک
- اجتناب از غذا خوردن قبل از خواب
- حفظ وزن سالم
- خودداری از پوشیدن لباس های تنگ
- ترک سیگار
- کاهش استرس
- جوییدن کامل غذا
- هیدراته ماندن و مصرف آب به اندازه کافی
پرسش و پاسخ رفلاکس معده
بله، رفلاکس معده مزمن (طولانی مدت) به طور مستقیم با سرطان مری در ارتباط است. همچنین سرطان حنجره نیز ممکن است با رفلاکس معده مرتبط باشد.
رفلاکس معده معمولا خطرناک نیست، اما اگر برای مدت طولانی بدون درمان رها شود می تواند منجر به بروز عوارض خطرناکی مانند آسیب به مری و سرطان مری شود.
موارد خفیف رفلاکس معده ممکن است با تغییر شیوه زندگی بهبود یابند، اما رفلاکس معده مزمن یا شدید معمولاً برای جلوگیری از بروز عوارض نیاز به درمان دارد.
