نارسایی کبد ، بیماری سرسخت پایگاه سم زدایی بدن

کبد دارای عملکردهای حیاتی بسیاری مثل از بین بردن سموم بدن می باشد. نارسایی کبد باعث می شود که میزان سموم در بدن افزایش یافته و باعث اختلال در مغز و سایر اعضاء بدن شود. در نارسایی حاد کبدی، کبد ممکن است به طور ناگهانی از کار بیفتد اما در نارسایی مزمن کبدی، ممکن است چند ماه یا چند سال طول بکشد تا کبد از کار بیفتد. نارسایی حاد کبدی ممکن است بر اثر یک بیماری مثل ابتلاء به هپاتیت ویروسی ایجاد شود و یا اینکه بر اثر مصرف بعضی از داروها کبد صدمه ببیند. نارسایی مزمن کبدی معمولا بر اثر یک بیماری زمینه ای مثل بیماری کبدی به خاطر خوردن مشروبات الکلی و هپاتیت مزمن ایجاد می شود. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با نارسایی کبد، علائم، علت و روشهای درمان آن آشنا شوید.

نارسایی کبد چیست؟

نارسایی کبد به از دست دادن عملکرد کبد در فرد مبتلا به بیماری کبد گفته می شود. نارسایی کبد می تواند به صورت حاد (ناگهانی) یا مزمن (در طول زمان) رخ دهد. کبد برای متابولیسم و سم زدایی حیاتی است، بنابراین نارسایی آن می تواند به شدت بر سلامت کلی بدن تأثیر بگذارد. دو نوع نارسایی کبدی وجود دارد:

• نارسایی حاد کبدی: این نوع از نارسایی کبد به طور ناگهانی رخ می دهد و به سرعت پیشرفت می کند. نارسایی حاد کبد معمولاً در اثر عفونت‌های ویروسی، آسیب‌ های ناشی از دارو (به ویژه در اثر مصرف بیش از حد استامینوفن) یا سایر سموم ایجاد می‌شود.
• نارسایی مزمن کبد: این نوع از نارسایی کبد طی ماه ها یا سال ها ایجاد می شود و معمولاً به دلیل بیماری های طولانی مدت کبد مانند سیروز، هپاتیت B یا C یا سوء مصرف مزمن الکل ایجاد می شود.

علائم نارسایی کبد

علائم و مشکلات نارسایی حاد کبد می تواند در عرض چند ساعت یا چند روز خود را نشان بدهد که به خاطر اثر سموم بدن بر روی مغز ایجاد می شود. علائم از کار افتادن کبد عبارتند از:

• ضعف حافظه
• گیجی و بی قراری
• خواب آلودگی

اکثر افرادی که به نارسایی شدید کبدی دچار هستند برای زنده ماندن نیاز به انجام عمل جراحی پیوند کبد دارند. از هر ده نفری که به نارسایی حاد کبدی دچار می شوند تنها یک نفر ممکن است بدون عمل جراحی پیوند کبد زنده بماند.

همچنان که نارسایی حاد کبدی پیشرفت می کند، سایر اعضاء مهم بدن مثل کلیه ها و ریه ها نیز ممکن است به تدریج شروع به از کار افتادن نمایند. این وضعیت ممکن است در نهایت منجر به کما (اغماء) و مرگ شود.

نارسایی مزمن کبدی ممکن است به مدت چند ماه و یا چند سال هیچ علامتی از خود نشان ندهد. هنگامی که علائم نارسایی مزمن کبدی شروع به ظاهر شدن می کنند معمولا به تدریج ظاهر می گردند. این علائم شامل موارد زیر می باشند:

• زرد شدن پوست بدن و زرد شدن سفیدی چشم ها
• خارش پوست
• کبود شدن پوست و خونریزی آسان
• ورم کردن شکم
• غیر طبیعی شدن شکل ناخن های انگشتان دست
• ایجاد تعداد زیادی رگهای نازک خونی کوچک بر روی پوست که به شکل عنکبوت هستند و به آنها اصطلاحا خال های عنکبوتی یا Spider naevi گفته می شود.
• قرمز شدن کف دست ها
• ضخیم شدن بافت کف دست ها
• بزرگ شدن پستان ها در مردها و نیز کوچک شدن بیضه هایشان
• خونریزی از دستگاه گوارش ممکن است بر اثر بزرگ شدن رگهای خونی که در دیواره مری قرار دارند رخ دهد. گاهی اوقات، نارسایی مزمن کبدی در سیر پیشرفت خود به طور ناگهانی بدتر می شود و باعث ایجاد علائم نارسایی حاد کبدی می گردد.

به نقل قول از clevelandclinic:

Liver failure can affect your sex hormones, leading to an imbalance of estrogen and testosterone. This may cause different symptoms in females or males. Menstrual cycles may become irregular or stop. Testicles may shrink and breast tissue may enlarge in males.

ترجمه: نارسایی کبد می تواند بر هورمون های جنسی شما تأثیر بگذارد و منجر به عدم تعادل استروژن و تستوسترون شود. این امر ممکن است علائم مختلفی را در زنان یا مردان ایجاد کند. سیکل های قاعدگی ممکن است نامنظم شوند یا متوقف شوند. ممکن است بیضه ها کوچک شده و بافت سینه در مردان بزرگ شود.

منبع: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17819-liver-failure

علت نارسایی کبد

نارسایی حاد کبد زمانی رخ می دهد که سلول های کبدی آسیب جدی ببینند و دیگر قادر به عملکرد نباشند. در برخی از موارد علت نارسایی کبد مشخص نیست. رایج ترین علل نارسایی کبد عبارتند از:

• مصرف بیش از حد استامینوفن
• هپاتیت A ،B و  E خطر
• ویروس هایی مانند ویروس اپشتین بار، سیتومگالوویروس و ویروس هرپس سیمپلکس
• داروهای تجویزی از جمله آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای ضد تشنج
• مکمل ها و داروهای گیاهی از جمله کاوا، افدرا، اسکال کپ و پنی رویال
• سموم مانند قارچ کلاهک مرگ و کربن تتراکلرید
• بیماری خود ایمنی
•  بیماری‌های عروقی مانند سندرم بود کیاری
• بیماری های متابولیک نادر مانند بیماری ویلسون و کبد چرب در بارداری
• سرطان کبد
• سیروز

مطالعه بیشتر: بهترین و بدترین خوراکی ها برای کبد

تشخیص نارسایی کبد

تشخیص نارسایی کبد شامل چندین مرحله و آزمایش برای تعیین علت اصلی اختلال عملکرد کبد و میزان آسیب است. تست های تشخیصی رایج نارسایی کبد عبارتند از:

• آزمایش خون
• سونوگرافی
• بیوپسی کبد
• آندوسکوپی

مطالعه بیشتر: روش های سم زدایی کبد

درمان نارسایی کبد

نارسایی حاد کبدی و نیز نارسایی مزمن کبدی که به طور ناگهانی بدتر شده است نیاز به مراقبت فوری و بستری شدن در بیمارستان دارند (اغلب در بخش مراقبت های ویژه آی سی یو ICU). به این بیماران ممکن است آنتی بیوتیک داده شود تا از تعداد باکتری های روده بزرگ کاسته شود. این باکتری ها تولید سمومی می کنند که در خون تجمع یافته و اثر بدی بر روی مغز و سایر اعضاء بدن می گذارند.

اگر شما دچار نارسایی مزمن کبدی هستید، پزشک برایتان درخواست آزمایش خون خواهد نمود تا میزان صدمات وارده به کبد مشخص گردد. شما ممکن است نیاز به یک رژیم غذایی کم پروتئین داشته باشید تا کار کبدتان را کم نموده و از فشار وارد به آن بکاهد. پزشکتان ممکن است توصیه نماید که کمتر از نمک استفاده نمایید و همچنین داروهای ادرارآور برایتان تجویز نماید تا از ورم شکمتان کاسته شود. بیماران مبتلا به نارسایی کبد باید از نوشیدن مشروبات الکلی پرهیز نمایند. هیچ درمانی وجود ندارد که باعث ترمیم صدماتی که به کبد وارد شده است بشود.

اکثر افرادی که به نارسایی شدید کبدی دچار هستند برای زنده ماندن نیاز به انجام عمل جراحی پیوند کبد دارند. از هر ده نفری که به نارسایی حاد کبدی دچار می شوند تنها یک نفر ممکن است بدون عمل جراحی پیوند کبد زنده بماند. چنین افرادی که از نارسایی حاد کبدی زنده می مانند به شرطی که قبلا کبدشان صدمه ای ندیده باشد بعد از مدتی به طور کامل کبدشان بهبود می یابد. در نارسایی مزمن کبدی، عاقبت بیماران بستگی زیادی به علت زمینه ای ایجاد نارسایی کبد دارد. بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کبدی به مدت چندین سال بدون هیچ مشکلی زندگی می کنند.

عوارض نارسایی کبد

کبد وظایف بسیار مهمی در بدن برعهده دارد و زمانی که این وظایف در اثر نارسایی کبد دچار اختلال شوند، تأثیرات آن در سراسر بدن قابل مشاهده خواهد بود. عوارض جانبی نارسایی کبد عبارتند از:

نارسایی کلیه: نارسایی کلیه اغلب پس از نارسایی کبد رخ می‌دهد، به‌ویژه در موارد مصرف بیش از حد استامینوفن که هم به کبد و هم به کلیه‌ها آسیب می‌زند.

مشکلات لخته شدن خون: کبد نقش مهمی در کمک به لخته شدن خون دارد. وقتی کبد نتواند این کار را انجام دهد، بدن در معرض خونریزی بیش از حد قرار می گیرد.

ادم مغذی:  تجمع مایع مشکلی است که در نارسایی کبد ایجاد می‌شود. علاوه بر شکم، مایع می‌تواند در مغز نیز جمع شود و باعث افزایش فشار خون در مغز شود. تجمع زیاد مایع باعث فشار در مغز می‌شود که می‌تواند منجر به گیجی، سردرگمی ذهنی شدید و تشنج شود.

افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌ها: افرادی که نارسایی حاد کبد دارند، بیشتر احتمال دارد که دچار عفونت ها از جمله ذات الریه و عفونت های مجاری ادراری شوند.

طول عمر بعد از کار افتادن کبد در نارسایی حاد کبد می تواند در چند روز، هفته یا ماه کشنده باشد. در نارسایی مزمن کبد می تواند ماه ها تا سال ها ادامه داشته باشد.