علائم گرمازدگی در تابستان را جدی بگیرید! معرفی راهکار درمان گرمازدگی
گرمازدگی چیست ؟
گرمازدگی یا هیپوترمی ( Hyperthermia) زمانی اتفاق می افتد که بدن توانایی دفع گرما را از دست داده و دمای درون بدن تا حدود 40 درجه سانتی گراد افزایش پیدا می کند. این وضعیت به شدت سلامتی را تهدید می کند. همچنین گرمازدگی به چندین شرایط اشاره دارد و زمانی اتفاق بیفتند که سیستم تنظیم حرارت بدن نمی تواند، دمای بدن را متناسب با محیط تنظیم نماید.
اگر درجه حرارت بدن به بیش از 104 درجه فارنهایت (40 درجه سانتیگراد) برسد، فرد دچار گرمازدگی شدید شده است. در صورتی که دمای بدن به 95 درجه فارنهایت (35 درجه سانتیگراد) یا پایین تر از آن برسد، وضعیت گرمازدگی در نظر گرفته می شود. متوسط درجه حرارت بدن در حالت طبیعی 98.6 درجه فارنهایت (37 درجه سانتیگراد) است.
اگر تحمل ساعت های طولانی حضور در گرما زیاد باعث ناراحتی های فیزیکی و استرس روانی شما می شود، ممکن است با خستگی گرما مواجه باشید.
مراحل گرمازدگی
گرمازدگی مراحل مختلفی را شامل می شود. خستگی گرما شایع ترین وضعیت گرمازدگی است. در صورتی که سکته گرمایی کمتر اتفاق می افتد. هیپوترمی با سایر شرایط بدن مانند مانند عفونت، مصرف بیش از حد داروها، مشکلات تنظیم گرما که موجب افزایش دمای بدن می شود، متفاوت است. در ادامه به بررسی لیستی از شرایط هیپرترمی یا گرما زدگی و سایر بیماری های مرتبط با گرما می پردازیم :
استرس گرما
اگر درجه حرارت بدن شروع به صعود کند و بدن نتواند از طریق عرق کردن خود را خنک نگه دارد، وضعیت استرس گرما ایجاد شده است. استرس گرمایی می تواند به عوارض جدی تر مانند خستگی گرما و سکته گرمایی منجر شود. در این حالت ممکن است فرد علاوه بر گرما علائم دیگری به این شرح را نیز تجربه نماید.
در صورتی که حس می کنید، در شرایط استرس گرمایی هستید، در محیطی با دمای کمتر قرار گرفته و استراحت نمایید. همچنین مقدار زیادی آب و سایر مایعات را بنوشید تا بدن به وضعیت هیدراتاسیون بازگردد. مصرف الکترولیت هایی مانند کلسیم، سدیم و پتاسیم علاوه بر کمک به هیدراته نگه داشتن بدن، به تنظیم ضربان قلب، عملکرد سیستم عصبی و سلامت عضلانی نیز کمک می کند. اگر در این وضعیت نشانه های شما شدت گرفتند، لازم است به پزشک مراجعه نمایید.
خستگی گرما
اگر تحمل ساعت های طولانی حضور در گرما زیاد باعث ناراحتی های فیزیکی و استرس روانی شما می شود، ممکن است با خستگی گرما مواجه باشید. افرادی که در آب و هوای بسیار گرم یا شرایط گرم کار می کنند، در برابر خستگی گرما آسیب پذیر هستند. علاوه بر این احساس گرما، تشنگی و خستگی، می تواند تمرکز شما را با مشکل مواجه کند. در صورت که متوجه چنین وضعیتی شدید، مایعات مصرف نمایید. با آرامش کار کردن یا استراحت در محیط های خنک از خستگی گرما در آینده جلوگیری می کند.
سکته گرمازدگی
سکته گرمایی، ناشی از خستگی گرمایی ایجاد می شود. و زمانی اتفاق می افتد كه فشار خون بیمار كاهش می یابد و جریان خون ورودی به مغز به طور موقت قطع می شود. در این حین فرد علائم دیگری از جمله افزایش ضربان قلب، کاهش تعریق، برافروختگی پوست، تنفس تند، گیجی و منگی و در نهایت بیهوشی و مرگ را تجربه می نماید. اگر در این حین از داروهای کاهش ضربان قلب استفاده نمایید، ریسک سکته گرمازدگی را افزایش می دهید. برای این وضعیت لازم است به پزشک مراجعه شود. در این وضعیت باید دمای بدن بیمار به آهستگی کاهش یابد و قرار دادن پاها و یا بدن در آب خنک می تواند به بهبود این وضعیت کمک نماید. مصرف آب و مایعات نیز نباید فراموش شود.
التهاب گرما
گرمازدگی شدید و یا ورزش در گرما موجب التهاب گرما می شود. این وضعیت معمولاً در نتیجه عدم تعادل الکترولیتی ایجاد شده و به طور معمول در عضلات شکم، پاها و بازوها احساس می شود. برای بهبود گرمازدگی در یک مکان خنک قرار گیرید و مطمئن باشید که مایعات و الکترولیت هایی که از دست داده اید، جایگزین شوند.
تورم حرارتی
تورم حرارتی زمانی رخ میدهد، که فرد مدت زمان طولانی در گرما ایستاده یا نشسته باشد. این وضعیت باعث می شود، دست ها، پاها و مچ ها و … متورم شوند. این تورم ناشی از تجمع مایعات در اندام ایجاد شده است. معمولاً تورم حرارتی به طور خود به خودی و پس از رهایی از محیط گرم بهبود می یابد، ولی خنک کردن بدن و قرار دادن پا در آب خنک نیز به درمان گرمازدگی کمک خواهد کرد، همچنین مصرف آب و الکترولیت کافی به درمان گرمازدگی کمک خواهد نمود.
راش گرمایی
گاهی اوقات قرار گرفتن در معرض گرما برای مدت زمان طولانی می تواند موجب بروز جوش های قرمز روی پوست شود. این وضعیت معمولاً ناشی از خیس شدن لباس ها با عرق بدن ایجاد می شود. پس از خنک شدن بدن یا تعویض لباس ها، بثورات گرمائی از بین می روند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟
جدی ترین مرحله گرمازدگی، سکته گرمایی است. این مرحله می تواند مرگبار باشد. همچنین سایر بیماری های مرتبط با گرما می توانند منجر به سکته گرمایی شوند، اگر به طور موثر و سریع درمان نشوند. هنگامی که درجه حرارت بدن به بیش از 104 درجه فارنهایت (40 درجه سانتیگراد) می رسد، گرمازدگی رخ میدهد. غش کردن اولین نشانه گرمازدگی است. علائم و نشانه های دیگر عبارتند از:
- تحریک پذیری
- گیجی
- سرخ شدن پوست
- کاهش تعریق
- ضربان ضعیف یا سریع
هنگامی که این علائم شروع به ظهور می کنند، باید:
- سعی کنید به یک محل خنک، ترجیحا با تهویه مطبوع بروید.
- مقدار زیادی آب و نوشیدنی مصرف نمایید.
- حمام یا دوش خنک به بهبودی سریع تر کمک می کند.
- می توانید تکه های یخ را زیر بغل و اطراف ناحیه کشاله ران خود قرار دهید.
اگر علائم شما با این روشها بهبود نیافت و یا علائم سکته گرمایی ایجاد شد، لازم است برای درمان گرمازدگی با یک پزشک مشورت نمایید.
چه کسانی در معرض ابتلا به گرمازدگی قرار دارند؟
افرادی که در محیط های بسیار گرم کار می کنند یا در معرض گرمای زیاد هستند، در معرض خطر بالای گرمازدگی قرار دارند. افرادی مانند کارگران ساختمانی، کشاورزان و دیگر افرادی که در مدت زمان طولانی در محیط های خارجی و در معرض گرما قرار می گیرند، باید اقدامات احتیاطی علیه گرمازدگی را انجام دهند. همچنین این خطر برای آتش نشانان، افرادی که در اطراف کوره های بزرگ کار می کنند و یا در فضاهای سرپوشیده با کمبود اکسیژن مواجه هستند، نیز وجود دارد.
بعضی شرایط بهداشتی نیز می تواند شما را در معرض خطر بالای گرمازدگی قرار دهد، مصرف بعضی از داروهای قلب و فشار خون مانند دیورتیک ها، توانایی بدن برای خنک کردن و عرق را کاهش می دهند. همچنین اگر فرد از رژیم غذایی کم سدیم برای کمک به مدیریت فشار خون بالا استفاده می کند، در معرض این شرایط قرار دارد.
کودکان و افراد مسن نیز در معرض خطر این شرایط قرار دارند. بسیاری از بچه ها در خارج از منزل و در معرض گرما بازی می کنند. بزرگسالان سالمند تمایل کمتری نسبت به تغییرات درجه حرارت دارند. بزرگسالان سالمند که در خانه بدون حضور اطرافیان و یا تهویه مطبوع زندگی می کنند، نیز ممکن است در هوای بسیار گرم دچار هیپرترمی شوند.
تفاوت بین هیپرترمی و تب
دمای بدن شما توسط بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس تنظیم می شود. به طور معمول بدن درجه حرارت خود را با تغییرات جزئی در طول روز و شب در حدود 98.6 درجه فارنهایت (37 درجه سانتیگراد) نگه می دارد.اگر بدن عفونت ویروسی یا باکتریایی را حس کند، هیپوتالاموس ممکن است “ترموستات” بدن شما را تنظیم کند تا بدن شما را داغ تر کرده و مهمان نوازی کمتری برای عوامل عفونی داشته باشد. در این مورد، تب به عنوان بخشی از واکنش سیستم ایمنی بدن رخ می دهد. همانطور که عفونت ناپدید می شود، هیپوتالاموس درجه حرارت خود را به حالت نرمال باز میگرداند.
با این وجود، هیپرترمی یا سکته گرمایی زمانی رخ میدهد که بدن به تغییراتی در محیط اطراف پاسخ می دهد. مکانیسم های طبیعی خنک کننده بدن، مانند عرق کردن، برای غلبه بر گرمای محیط کافی نبوده در نتیجه درجه حرارت افزایش پیدا کرده است و باعث می شود تا برخی از علائمی که قبلا شرح داده شد را تجربه کنید.
برخی از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول) می توانند به کاهش تب کمک کنند. با این حال مصرف این داروها، در درمان گرمازدگی، بی اثر خواهند بود. بلکه تغيير در دمای محيط، مصرف آب، و خنکسازي هاي خارجي (مانند آب سرد يا يخ بر روي پوست) مي تواند باعث بهبودی این وضعیت شود.
درمان گرمازدگی
درمان گرمازدگی به این شرح است :
- خنک کردن بدن با یک نوشیدن خنک یا آب سرد و نوشیدنی های الکترولیتی
- استفاده از یک فن برای خنک کردن پوست ( این روشها برای درمان گرمازدگی خفیف تا متوسط هستند مفید خواهد بود.)
- تغییر محیط و رفتن به محیطی سرپوشیده و خنک
- کاهش تعداد لباس ها
- استراحت
- حمام با آب خنک
- قرار دادن یک پارچه خنک و مرطوب بر روی پیشانی
- قرار دادن یخ زیر بغل یا کشاله ران برای درمان گرمازدگی
- مراجعه به پزشک در مدت زمانی کوتاه
در موارد اضطراری گرمازدگی با علائم شدید یا پیچیده سکته مغزی، لازم است از سایر درمان های پزشکی استفاده نماید. موارد شدید هیپرترمی اغلب به چندین روز بستری و نظارت نیاز دارند تا فرد به طور کامل بهبود یابد.
جلوگیری از گرمازدگی
اولین گام در جلوگیری از گرمازدگی قرار نگرفتن در معرض گرما برای مدت زمان طولانی است. از دیگر راهکارهای جلوگیری از گرمازدگی می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
- اگر نیازی به خارج شدن از خانه نیست در گرمای شدید در منزل بمانید.
- هر 15 تا 20 دقیقه که در معرض گرما هستید، از آب و نوشیدنی های حاوی الکترولیت استفاده نمایید.
- در خارج از منزل لباس های سبک و رنگی استفاده نمایید.
- برای منزل خود تهویه ای مطبوع در نظر بگیرید.
