ایدز چیست و چگونه بوجود می آید ؟ شناخت ویروس ایدز
ایدز یا نشانگان اکتسابی کمبود ایمنی بدن یکی از بیماری های مربوط به نقص سیستم ایمنی بدن انسان است که در اثر نوعی ویروس با نام HIV به وجود می آید. در بیشتر مواقع ایدز و HIV به جای یکدیگر به کار می روند ولی تفاوت مهمی میان این دو وجود دارد. HIV یک ویروس است که می تواند سالها در بدن انسان زندگی کند و با وجود ناقل بودن شخص به آن هیچ علائم خاصی از خود نشان ندهد ولی ایدز آخرین و بیشترین درجه از پیشرفت این ویروس است که به شکل یک بیماری مهلک در شخص نمایان می شود.ویروس HIV به گروهی از گلبول های سفید خون با نام سلول های CD4 حمله می کند و باعث نابودی آنها می گردد و بدین ترتیب قدرت سیستم ایمنی بدن به صفر می رسد.
مراحل بیماری ایدز
مراحل بیماری ایدز در سه مرحله ی زیر رخ می دهند.
- مرحله ی 1 که با یک عفونت حاد همراه است و فرد چند هفته پس از انتقال ویروس برای مدت کوتاه با شرایطی شبیه به آنفلوآنزا مواجه می شود.
- مرحله ی 2 که دوران نهفتگی بیماری آغاز می گردد و برای سالیان طولانی هیچ اثری از بیماری و علائم آن دیده نمی شود.
- مرحله ی 3 که ایدز در شخص به وجود آمده و شمارگان سلول های CD4 او به 200 سلول در هر میکرولیتر خون می رسد. در افراد عادی این عدد بین 500 تا 1500 سلول می باشد.
ایدز در ایران
مدتی وجود این بیماری در ایران انکار می شد ولی اولین مورد رسمی ابتلا به آن در سال 1366 در یک کودک مبتلا به هموفیلی توسط انجمن ایدز ایران تایید شد که فراورده ی خونی آلوده دریافت کرده بود. به طور کلی آمار دقیق مبتلایان به ایدز در ایران مشخص نیست ولی بر اساس الگوی روابط اجتماعی و با توجه به اوضاع کلی جامعه، مرکز ملی پیشگیری از ایدز ایران تخمین می زند که آمار ایدز در ایران بین 70000 الی 100000 نفر را نشان دهد. مراکز آزمایش ایدز رایگان در ایران وجود دارند که به صورت محرمانه تست تشخیص آن را انجام می دهند.
در بیشتر مواقع ایدز و HIV به جای یکدیگر به کار می روند ولی تفاوت مهمی میان این دو وجود دارد. HIV یک ویروس است که می تواند سالها در بدن انسان زندگی کند و با وجود ناقل بودن شخص به آن هیچ علائم خاصی از خود نشان ندهد ولی ایدز آخرین و بیشترین درجه از پیشرفت این ویروس است که به شکل یک بیماری مهلک در شخص نمایان می شود.
نشانه ها و علائم ایدز
ایدز و علائم آن به شرح زیر است.
- تب
- گلودرد ایدز که بسیار شایع و آزار دهنده است.
- سردرد
- درد عضلانی
- تورم و التهاب گره های لنفاوی
- اسهال
- حالت تهوع و استفراغ
- تعریق شبانگاهی
- سرفه خشک
- جوش و حساسیت های پوستی
- کاهش وزن
- عفونت های قارچی
- سردرگمی و عدم تمرکز
- زخم های تناسلی
- زخم دهان
- خستگی
علائم اولیه ایدز
علائم اولیه ی ایدز مشابه بیماری آنفلوآنزا می باشد.
- تب و لرز
- گلودرد
- تورم غدد لنفاوی
- درد کلی بدن
- سردرد
- ناراحتی معده
- حالت تهوع
علائم ایدز در روزهای اول
در اولین روزهای ابتلا به ایدز در سیستم ایمنی بدن شما تغییراتی رخ می دهد که بسیار شبیه به یک آنفلوآنزا می باشد. این عفونت حاد برای مدتی در حدود 2 هفته ادامه دارد و در بسیاری از موارد علت آن به درستی تشخیص داده نمی شود. علائم و نشانه های آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
علائم اولیه ی ایدز چه قدر طول می کشد؟
ایدز به مدت زمان زیادی نیاز دارد تا به طور کامل خود را نشان دهد. اولین علائم و نشانه های آن پس از انتقال ویروس HIV به بدن در حدود 2 الی 4 هفته طول می کشد تا خود را به شکل یک آنفلوآنزا نشان دهند.
ولی پس از آن علائم به طور کامل از بین می روند و بیماری وارد دوران نهفتگی خود می شود که ممکن است در برخی موارد 20 سال طول بکشد.
به طور متوسط برای دوران نهفتگی ایدز 8 سال زمان در نظر می گیرند و پس از آن نشانه های بیماری ایدز آغاز می شود.
علائم ایدز در مردان
علائم ایدز در مردان تفاوت چندانی با زنان ندارد و از نشانه های بیماری ایدز تبعیت می کند ولی در کنار نشانه های ایدز در مردان گونه هایی از عفونت های STI( آمیزشی ) زیر در میان آنان بیشتر دیده می شود.
علائم ایدز در زنان
علائم اولیه ی ایدز در زنان تفاوت چندانی با مردان ندارد و از علائم اصلی ایدز تبعیت می کند فقط برخی از علائم زیر در آنان بیشتر مشاهده می شود:
- عفونت های STI (آمیزشی)
- عفونت مکرر واژن
- زگیل های تناسلی و عفونت های HPV
- بیماری التهابی لگن
- تغییرات چرخه قاعدگی
علائم پوستی ایدز
علائم زیر از مشخص ترین و شایع ترین علائم پوستی ایدز شناخته می شوند.
- خارش
- زخم شدن
- وجود جوش های چرکی
- حساسیت های پوستی شدید
- دانه های قرمز و برآمده ی پوستی
- ضایعه های پوستی
علائم ایدز در دهان
- آفت
- بیماری های قارچی دهان
- تبخال های مکرر
- خونریزی لثه ها بدون دلیل
- ایجاد زخم های باز و عفونی در دهان
- برفک دهان
علائم ایدز بعد از چند روز مشخص می شود؟
بیماری ایدز در اولین مرحله که ویروس وارد بدن انسان می شود در حدود 2 الی 4 هفته ی بعد علائمی شبیه به آنفلوآنزا از خود نشان می دهد و پس از آن بیمار به شرایط عادی باز می گردد و برای سالهای طولانی ( 3 الی 20 سال ) این ویروس در خاموشی سپری می کند. این دوران در افراد مختلف متفاوت است و نمی توان به طور دقیق میزان آن را مشخص کرد ولی متوسط آن 8 سال است.
پس از آن ایدز صورت رسمی خود را نشان می دهد و معمولا عمر بیماران مبتلا به ایدز کوتاه است ولی با کمک داروها می توان زمان آن را افزایش داد.
احتمال انتقال ایدز در اولین رابطه ی جنسی با فرد آلوده وجود دارد.
راه های انتقال ایدز
انتقال ایدز صرفا از طریق راه های زیر امکان پذیر است و هر راه دیگری جز این موارد باعث انتقال آن نمی شود. توجه کنید تنها راه انتقال ایدز و انتقال این ویروس در اثر تماس مستقیم خون و بافت های خونی با خون آلوده رخ می دهد. امکان ابتلا به ایدز از راه دهان بسیار ضعیف و ناچیز است.همچنین میزان احتمال انتقال ایدز از زن به مرد و از مرد به زن تقریبا مساوی است.
- استفاده از سرنگ آلوده
- رابطه ی جنسی ( احتمال ابتلا به ایدز بدون انزال وجود دارد.)
- استفاده از فرآورده های خونی آلوده
- انتقال از طریق مادر به نوزاد در دوران بارداری، زایمان و شیردهی
امکان احتمال انتقال ایدز با کاندوم تا 90 درصد کاهش می یابد.
درمان ایدز
بیان سختی دارد ولی برای پاسخ این سوال که آیا ایدز درمان دارد؟ باید بگوییم که در حال حاضر هیچ دارو و روش درمان قطعی برای بیماران مبتلا به ایدز وجود ندارد و فعلا درمان قطعی ایدز شناخته نشده است و طبیعی است که درمان قطعی ایدز در ایران هم مانند سراسر دنیا وجود ندارد.برای درمان بیماری ایدز فقط دسته ای از داروهای ضد ویروسی وجود دارند که می توانند دوران نهفتگی این بیماری را افزایش دهند.
همچنین داروهایی وجود دارند که می توانند از تکثیر ویروس HIV و مرگ سلول های CD4 جلوگیری کند.
این داروها تا حد زیادی می توانند در میزان طول عمر بیماران مبتلا به ایدز موثر باشند.