اختلال دو قطبی چیست(تست تشخیص و راه های درمان)
اختلال دو قطبی یک وضعیت سلامت روان است که منجر به نوسانات خلقی شدید می شود که در آن فرد بالا و پایین شدن احساسات را تجربه می کند. به این معنا که فرد در یکی از دو حالت شیدایی یا افسردگی به سر می برد.
در اختلال دو قطبی زمانی که فرد در دوره افسردگی به سر میبرد احساس غمگین بودن، ناامید بودن و از دست دادن علاقه و لذت نسبت به اغلب فعالیت ها را تجربه می کند. زمانی که حالت فرد به شیدایی تغییر پیدا می کند، فرد سرخوشی، تحریک پذیری و پر انرژی بودن را تجربه می کند. این تغییرات خلقی بر خواب، سطح انرژی، فعالیت، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر صحیح فرد تاثیر می گذارند.
تغییرات خلقی ممکن است به ندرت یا چندین بار در سال رخ دهند. اکثر مردم علائم عاطفی را در این دوره ها تجربه می کنند، اما ممکن است برخی هیچ یک از علائم عاطفی را تجربه نکنند.
اگرچه اختلال دو قطبی یک شرایط مادام العمر است، اما می توان نوسانات خلقی و سایر علائم را با با دنبال کردن یک برنامه ریزی درمان مدیریت کرد. در بیشتر موارد، افرادی که اختلال دو قطبی دارند تحت درمان با دارو و مشاوره های روانشناسی قرار می گیرند.
علائم و انواع اختلال دو قطبی
انواع مختلفی از اختلالات دو قطبی وجود دارد که ممکن است شامل تجربه کردن شیدایی یا نیمه شیدایی و افسردگی باشند. علائم می توانند منجر به تغییرات غیرقابل پیش بینی در خلق و خو و رفتار فرد شوند که در نهایت باعث پریشانی و سختی های قابل توجه در زندگی فرد می شوند. انواع اختلال دو قطبی و علائم آن شامل:
- اختلال دو قطبی نوع یک : فرد حداقل یک دوره شیدایی را تجربه کرده است که قبل یا بعد از آن یک دوره نیمه شیدایی یا افسردگی را تجربه کرده است. در برخی موارد، شیدایی ممکن است منجر به روان پریشی شود.
- اختلال دو قطبی نوع دو : فرد حداقل یک دوره افسردگی شدید و نیمه شیدایی را تجربه کرده است، اما هیچ گاه دوره شیدایی نداشته است.
- اختلال خلق ادواری : فرد در دوره کودکی یا نوجوانی برای یک یا دو سال دوره های زیادی از نیمه شیدایی و افسردگی را تجربه کرده است.
اختلال دو قطبی نوع دو از نوع یک خفیف تر نیست، اما تفاوت هایی بین آنها وجود دارد برای مثال در حالی که دوره های شیدایی اختلال دو قطبی نوع یک می تواند شدید و خطرناک باشد، افرادی که اختلال دو قطبی نوع دو دارند می توانند برای مدت طولانی تری دوره افسردگی را تجربه کنند.
اگرچه اختلال دو قطبی ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، معمولا در نوجوانی یا اوایل بیست سالگی تشخیص داده می شود. علائم از فردی به فرد دیگر و در طول زمان می توانند متفاوت باشند.
دوره شیدایی و نیمه شیدایی
شیدایی و نیمه شیدایی دو دوره مجزا و متفاوت از یکدیگر هستند، اما علائم یکسانی دارند. شیدایی از نیمه شیدایی شدیدتر است و باعث به وجود آمدن مشکلات محسوس تری در محل کار، مدرسه و فعالیت های اجتماعی و همچنین در روابط می شود. شیدایی ممکن است منجر به روان پریشی و نیاز به بستری شدن فرد در بیمارستان شود.
دوره های شیدایی و نیمه شیدایی هردو می توانند شامل سه مورد یا بیشتر از علائم زیر باشند:
- شادی و بی قراری غیرعادی
- افزایش فعالیت، انرژی و تحریک پذیری
- احساس خوشبختی و اعتماد بنفس اغراق آمیز (سرخوشی)
- کاهش نیاز به خواب
- پرحرفی غیرمعمول
- افکار مشوش
- حواس پرتی
- تصمیم گیری ضعیف. برای مثال ولخرجی زیاد، ریسک های جنسی و یا سرمایه گذاری های احمقانه
دوره افسردگی عمده
دوره های افسردگی عمده شامل علائم شدیدی است که می تواند باعث ایجاد مشکلات قابل توجه در فعالیت های روزانه فرد مانند محل کار، مدرسه، روابط اجتماعی و فردی شود. یک دوره افسردگی عمده شامل پنج مورد یا بیشتر از علائم زیر است:
- حالت افسردگی، مانند احساس غمگین بودن،پوچی، ناامیدی و احساس نیاز به گریه کردن
- احساس از دست دادن علاقه یا لذت بردن از اغلب فعالیت ها
- کاهش وزن قابل توجه در حالی که فرد رژیم نگرفته است یا افزایش وزن (کاهش یا افزایش اشتها)
- بی خوابی یا زیاد خوابیدن
- بی قراری یا کندی در رفتار
- خستگی یا از دست دادن انرژی
- احساس بی ارزش بودن داشتن یا احساس گناه بیش از حد
- کاهش توانایی فکر کردن یا تمرکز و بلاتکلیفی
- فکر کردن، برنامه ریزی یا تلاش برای خودکشی کردن
برای آشنایی با اختلال هراس یا حمله پانیک کلیک کنید
علائم اختلال دو قطبی در نوجوانان و کودکان
تشخیص علائم اختلال دو قطبی در کودکان و نوجوانان می تواند سخت باشد. تشخیص اینکه آیا این فراز و نشیب ها طبیعی و از نتایج استرس هستند یا نشانه هایی از یک مشکل سلامت روان مانند اختلال دو قطبی هستند دشوار است.
کودکان و نوجوانان می توانند دوره های شیدایی و افسردگی مجزا را تجربه کنند، اما الگو ها می توانند نسبت به اختلال دو قطبی بزرگسالان متفاوت باشند. خلق و خوی کودکان می تواند در طول دوره ها مدام تغییر کند و یا اصلا در طول هر دوره تغییرات خلق و خویی را تجربه نکنند.
برجسته ترین نشانه اختلال دو قطبی در بین کودکان و نوجوانان نوسانات خلقی شدید است که با تغییرات خلق و خوی معمول آنها متفاوت است.
علل وقوع اختلال دو قطبی
علت قطعی بروز اختلال دو قطبی ناشناخته است، اما عوامل متعددی در وقوع آن می توانند دخیل باشند، از جمله:
تفاوت های بیولوژیکی : به نظر می رسد افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تغییرات فیزیکی در مغز خود دارند. اهمیت این تغییرات هنوز نامشخص است، اما ممکن است در نهایت به شناسایی دقیق علل کمک کند.
ژنتیک : اختلال دو قطبی در بین افرادی که یکی از بستگان درجه یک شان این اختلال را دارد شایع تر است، مانند پدر و مادر یا خواهر و برادر. محققان در تلاش برای یافتن ژن هایی هستند که ممکن است در ایجاد اختلال دوقطبی نقش داشته باشند.
عوامل خطرزا
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به اختلال دوقطبی را افزایش دهند یا به عنوان محرک برای اولین دوره عمل کنند عبارتند از:
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
- تجربه دوره هایی با استرس بالا، مانند مرگ یکی از عزیزان یا یک رویداد آسیب زا دیگر
- مبتلا بودن یکی از بستگان درجه یک به اختلال دو قطبی
عوارض اختلال دو قطبی
در صورت عدم درمان، اختلال دو قطبی می تواند باعث به وجود آمدن مشکلات جدی شود و بر همه جوانب زندگی فرد تاثیر گذارباشد:
- ایجاد مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر و الکل
- خودکشی یا تلاش برای خودکشی
- ایجاد مشکلات حقوقی یا مالی
- آسیب به روابط فرد
- عملکرد ضعیف در کار یا مدرسه
داشتن اختلال دو قطبی می تواند باعث به وجود آمدن شرایط دیگری شود که نیاز به درمان دارند. برخی از این شرایط می توانند علائم اختلال دوقطبی را بدتر کنند یا باعث کاهش اثرگذاری درمان شوند. این شرایط شامل:
- اختلال اضطراب
- اختلال خوردن
- اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD)
- مشکلات مربوط به سلامت جسمانی، مانند بیماری های قلبی، مشکلات تیروئید، سردرد یا چاقی
پیشگیری از اختلال دو قطبی
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از اختلال دوقطبی وجود ندارد. با این حال، دریافت درمان در زمان وقوع اولین نشانه های یک اختلال سلامت روان می تواند به جلوگیری از وقوع اختلال دو قطبی کمک کند.
در صورت تشخیص اختلال دو قطبی برخی از استراتژی ها می توانند به جلوگیری از تبدیل شدن علائم جزئی به دوره های کامل شیدایی یا افسردگی کمک کنند:
توجه به علائم هشدار دهنده. درمان زودهنگام علائم می تواند از بدتر شدن دوره ها جلوگیری کند. ممکن است فرد الگو یا عواملی که دوره اختلال دو قطبی را تحریک می کند تشخیص دهد و در این صورت اگر احساس می کند که یک دوره شیدایی یا افسردگی درحال شروع است باید با پزشک خود تماس بگیرد. همچنین فرد می تواند از دوستان یا اعضای خانواده خود بخواهد که در توجه به این علائم مشارکت کنند.
از مصرف الکل و مواد مخدر خودداری کنید. استفاده از الکل یا مواد مخدر می تواند علائم شما را بدتر کرده و احتمال بازگشت آنها را افزایش دهد.
داروهای خود را دقیقا طبق دستور مصرف کنید. ممکن است فرد وسوسه شود که مصرف داروها را متوقف کند. قطع مصرف دارو ها یا کاهش دوز ها بدون توصیه پزشک می تواند باعث بدتر شدن یا بازگشت علائم شود.
سوالات پرتکرار در مورد اختلال دو قطبی
با آرامش احساسات خود را با آنها در میان بگذارید، به جای بیان اظهارات کلی در مورد اعمالشان، توضیح دهید که آنها چه احساسی در شما ایجاد می کنند و از قضاوت و انتقاد خودداری کنید.
اختلال دوقطبی می تواند در هر سنی رخ دهد، اگرچه اغلب بین 15 تا 19 سالگی ایجاد می شود و به ندرت بعد از 40 سالگی ایجاد می شود.
این بیماری معمولا با افسردگی شروع می شود تا شیدایی.
برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دچار اختلالاتی در حافظه می شوند، اگرچه این برای همه صادق نیست.
علائم اختلال دوقطبی در 25% بیماران می تواند از الگوی فصلی پیروی کند. ممکن است در زمستان حالتهای افسردگی بیشتر باشد و در تابستان و بهار بیشتر در معرض خطر ابتلا به شیدایی باشید.