ویپ، که به آن استفاده از سیگار الکترونیکی نیز گفته می‌شود، روشی است که در آن فرد از دستگاه‌های الکترونیکی برای تولید بخار استفاده می‌کند که سپس استنشاق می‌شود. این دستگاه‌ها مایعی به نام «جویس ویپ» یا «آب میوه الکترونیکی» را که معمولاً حاوی نیکوتین، طعم‌دهنده‌ها و سایر مواد شیمیایی است، گرم می‌کنند تا ایروسل تولید کنند.
ویپ چیست؟
ویپ نوعی روش استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی است که برای گرم کردن مایعی خاص، معروف به «مایع ویپ» یا «جوهر ویپ»، طراحی شده‌اند. این فرآیند باعث تولید بخار یا ایروسل می‌شود که سپس توسط کاربران استنشاق می‌گردد. این کار را معمولاً با اصطلاح «ویپ کردن» می‌شناسند.
برخی افراد برای ترک سیگار یا به عنوان جایگزینی امن‌تر برای سیگار، ویپ کردن را امتحان می‌کنند. در حالی که دستگاه‌های ویپ حاوی مواد سرطان‌زا به اندازه سیگار نیستند، اما همچنان با تعدادی از خطرات جدی بهداشتی مرتبط هستند. علاوه بر این، استفاده از ویپ توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به عنوان روش موثری برای ترک سیگار تایید نشده است.
انواع مختلفی از دستگاه‌های ویپ وجود دارد. برخی از آنها شبیه سیگارهای معمولی با باتری هستند، در حالی که برخی دیگر شکل و شمایلی مانند اشیای روزمره مثل درایوهای USB دارند. بعضی از این دستگاه‌ها برای استفاده تک باره طراحی شده‌اند و بعد از استفاده دور انداخته می‌شوند، اما برخی دیگر مانند پادهای ویپ، که می‌توانند حاوی مقدار نیکوتینی به مراتب بیشتر از یک سیگار معمولی باشند، قابل شارژ و پر کردن مجدد هستند.
در اکثر دستگاه‌های ویپ نیکوتین وجود دارد و این دستگاه‌ها توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در دسته محصولات دخانی قرار می‌گیرند. همچنین، برخی از ای-سیگارت‌ها برای مصرف ماریجوانا نیز استفاده می‌شوند. علاوه بر نیکوتین، این دستگاه‌ها معمولاً حاوی طعم‌دهنده‌ها و مواد شیمیایی مختلف دیگری نیز هستند.
ایروسل چیست؟
ایروسل به ذرات ریز و معلقی اشاره دارد که هنگام استفاده از ویپ یا سیگارهای الکترونیکی تولید می‌شود. این ایروسل از تبخیر “مایع ویپ” یا “ای-مایع” در دستگاه ویپ به وجود می‌آید. این مایع معمولاً شامل موادی چون نیکوتین، طعم‌دهنده‌ها و دیگر مواد شیمیایی است. وقتی این مایع گرم شده و تبخیر می‌شود، بخاری ایجاد می‌کند که در واقع یک ایروسل است و توسط کاربر استنشاق می‌شود.
به عبارت دیگر، ایروسل نوعی بخار ریز دانه است که از تبخیر مایع در دستگاه‌های ویپ به دست می‌آید و حاوی مواد شیمیایی مختلفی است که می‌توانند بر سلامتی تأثیر بگذارند.
مقایسه ویپ و سیگار
مانند سیگار کشیدن، ویپ معمولاً شامل استنشاق نیکوتین و مخلوطی از سایر مواد شیمیایی است. بسیاری از افراد بر این باورند که ویپ جایگزین امن‌تری برای سیگار کشیدن است زیرا دستگاه‌های ویپ حاوی مواد شیمیایی سمی بسیار کمتری نسبت به مخلوط ۷۰۰۰ ماده موجود در سیگارها هستند. با این حال، این بدان معنا نیست که خود ویپ امن است. اما، ایروسل ای-سیگارت می‌تواند شامل مواد مضری مانند نیکوتین، فلزات سنگین مانند سرب، ترکیبات ارگانیک فرار و عوامل ایجاد کننده سرطان باشد.
در میان نوجوانان آمریکایی، ویپ حتی از سیگار کشیدن محبوب‌تر است. این ممکن است به دلیل دسترسی گسترده‌تر و تنوع طعم‌ها باشد. بسیاری از نوجوانان به باوری که ویپ امن‌تر از سیگار کشیدن است، اعتقاد دارند. ویپ همچنین نسبت به سیگار کشیدن به راحتی از والدین و معلمان پنهان می‌شود زیرا همان بوی سیگار را ایجاد نمی‌کند.
برخی از مردم معتقدند که استفاده از ویپ می‌تواند راهی برای ترک سیگار باشد. اما هنوز مشخص نیست که آیا ویپ به طور واقعی می‌تواند در ترک سیگار موثر باشد یا خیر. در حقیقت، برخی از کسانی که ویپ می‌کنند، همزمان همچنان سیگار نیز می‌کشند. این روش، که به آن «استفاده همزمان از سیگار و ویپ» گفته می‌شود، می‌تواند خطرات مرتبط با بیماری‌های قلبی و دیگر مشکلات بهداشتی را افزایش دهد. بنابراین، کسانی که قصد ترک سیگار را دارند باید به این نکته توجه کنند که استفاده از ویپ به تنهایی نمی‌تواند راه حل کاملی باشد و باید سایر روش‌های ترک سیگار را نیز در نظر بگیرند.
ضرر ویپ یا سیگار الکترونیکی
عوارض استفاده از ویپ شامل مسائل جسمی، روانی، اعتیاد، اختلالات سلامت روان، بیماری های ریه و سرطان همراه است.
اعتیاد
دستگاه‌های ویپ، به دلیل داشتن نیکوتین و ترکیبات آلی فرار (VOCs) که مواد شیمیایی زیان‌آور و همچنین موجود در سیگارها هستند، می‌توانند علائم و خطرات سلامتی مشابه با سایر شکل‌های مصرف نیکوتین ایجاد کنند. این علائم و خطرات عبارتند از:
- تحریک چشم، بینی، ریه، مجاری تنفسی و گلو
- سردرد
- تهوع
- افزایش فشار خون
- افزایش ضربان قلب
- وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس هنگام استفاده در دوران بارداری
- تشنج در دوزهای بسیار بالا
نیکوتین موجود در ویپ بسیار اعتیادآور است و می‌تواند منجر به وابستگی جسمی شود. هنگامی که فرد سعی در قطع استفاده از نیکوتین دارد، ممکن است با علائم خاصی مواجه شود که شامل موارد زیر می‌تواند باشد:
علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که ویپ می‌تواند خطر ابتلا به سایر اعتیادها را افزایش دهد. این موضوع به ویژه برای نوجوانان و جوانان صادق است.
اختلالات سلامت روان
تحقیقات گسترده‌ای نشان داده‌اند که استفاده از ویپ می‌تواند به طور قابل توجهی احتمال بروز علائم مرتبط با اختلالات سلامت روان را افزایش دهد. این علائم عبارتند از:
- افسردگی
- اختلالات خلقی
- اضطراب
- اندیشه‌های خودکشی
- نقص عملکرد جنسی
پژوهش‌های علمی متعدد نشان داده‌اند که مصرف دستگاه‌های سیگار الکترونیکی (ای-سیگارت‌ها) می‌تواند به افزایش خطر اختلالات عملکرد جنسی و تناسلی منجر شود. این مسائل شامل اختلال نعوظ (Erectile Dysfunction یا ED)، کاهش تعداد اسپرم و تغییرات در سطوح برخی از هورمون‌های کلیدی در فرایند باروری می‌شوند. یکی از دلایل احتمالی این مشکلات می‌تواند به خاصیت التهاب‌زایی مواد موجود در ویپ نسبت داده شود که بر سیستم تولیدمثلی تاثیر می‌گذارد. این اطلاعات تاکید می‌کند بر اهمیت ارزیابی‌های دقیق‌تر در مورد تاثیرات بلندمدت مصرف ای-سیگارت‌ها بر سلامت جنسی و تناسلی افراد.
بیماری‌های ریوی
چون در روش ویپ، ذرات ریز تولید شده توسط دستگاه‌های ویپ به عمق ریه‌ها استنشاق می‌شوند، این فرآیند می‌تواند با یک دامنه وسیعی از بیماری‌های ریوی خطرناک و گاه کشنده ارتباط داشته باشد. این بیماری‌ها عبارتند از:
- برونشیت مزمن
- ذات الریه
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- آسم
- امفیزم
در چند سال اخیر، مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) و انجمن ریه آمریکا (ALA) نسبت به افزایش موارد آسیب ریوی که با استفاده از دستگاه‌های ویپ یا سیگارهای الکترونیکی (معروف به EVALI) در ارتباط است، هشدار داده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهند که برخی از مواد افزودنی مورد استفاده در دستگاه‌های ویپ، مثل استات ویتامین E، ممکن است عامل اصلی این آسیب‌ها باشند. این موضوع توجه به خطرات احتمالی ناشی از مواد تشکیل‌دهنده در ویپ را می‌طلبد.
سرطان
ارتباطات بالقوه بین ویپ و سرطان هنوز در حال بررسی است. با این حال، هیچ شکی نیست که کاربران ویپ در معرض مواد شیمیایی سمی متفاوتی، از جمله کارسینوژن‌ها، قرار می‌گیرند. علاوه بر فرمالدئید، چندین فلز سنگین (شامل نیکل، کرومیوم و کادمیوم) می‌توانند در دستگاه‌های ویپ یافت شوند.
چگونه ویپ را ترک کنیم؟
ترک ویپ می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما شما تنها نیستید. در اینجا چند نکته در مورد چگونگی ترک ویپ و کنترل سلامتی خود آورده شده است:
- انگیزه پیدا کنید: در ترک ویپ، یافتن دلیل «چرا» شما می‌تواند همه چیزی باشد که برای شروع نیاز دارید. به زندگی‌ای که دوست دارید داشته باشید فکر کنید و ببینید چگونه عاری از ویپ بودن می‌تواند به شما کمک کند تا به آن برسید.
- تاریخ تعیین کنید: انتخاب یک «تاریخ ترک» می‌تواند به شما کمک کند تا مسئولیت‌پذیر باشید، به خصوص اگر برنامه خود را به دیگران اطلاع دهید. به خودتان کمی زمان و فضا برای آماده‌سازی بدهید. با این حال، سعی کنید آن را بیش از حد به تعویق نیندازید زیرا ممکن است از هدف خود دور شوید.
- یک برنامه بسازید: بر اساس سبک زندگی و نیازهای شخصی خود، برنامه‌ای برای ترک ویپ تهیه کنید. در نظر بگیرید که چگونه قصد دارید با میل شدید به استفاده، اجتناب از عوامل تحریک‌کننده و حفظ انگیزه خود در طول مسیر کنار بیایید.
- از دیگران کمک بگیرید: ترک اعتیاد به تنهایی می‌تواند فرایندی بسیار دشوار باشد. ایجاد یک شبکه حمایتی متشکل از دوستان، خانواده و افرادی که می‌توانند حمایت عاطفی ارائه دهند، بسیار مهم است. همچنین، مشاوران تخصصی در زمینه ترک دخانیات و سایر متخصصان بهداشتی می‌توانند بخشی از این تیم حمایتی باشند تا در مواقع نیاز به شما کمک کنند.
چه زمانی به یک متخصص درمانی مراجعه کنید؟
اگر شما در روند ترک ویپ با مشکلاتی روبرو هستید و به تنهایی نمی‌توانید با آنها مقابله کنید، این ممکن است نشانه‌ای باشد که زمان مراجعه به یک متخصص درمانی فرا رسیده است.
در صورتی که استفاده از ویپ تاثیرات منفی بر سلامتی شما داشته باشد، مشورت با پزشک، مشاور یا دیگر متخصصان بهداشتی می‌تواند مفید باشد. این تاثیرات منفی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- افکار و احساسات شما
- سلامت جسمی، روانی و/یا عاطفی شما
- وضعیت مالی
- روابط
- زندگی اجتماعی
- تمرکز
- عزت نفس
- عملکرد در محل کار یا مدرسه
- حس کنترل بر زندگی خود
یک بررسی سریع
ویپ، که شامل استنشاق ایروسل طعم‌دار با استفاده از ای-سیگارت‌ها و دستگاه‌های الکترونیکی مشابه است، گاهی اوقات به عنوان روشی امن‌تر برای شبیه‌سازی سیگار کشیدن مطرح می‌شود.
با این حال، ویپ با تعدادی از خطرات جدی و حتی مرگبار بهداشتی مرتبط است. برخی از خطرات بهداشتی مرتبط با ویپ شامل اعتیاد، اختلالات سلامت روان، نقص عملکرد جنسی، بی‌خوابی، بیماری‌های مرتبط با ریه و سرطان می‌شوند.
