زایمان طبیعی در خانه ، در آب و با استفاده از گاز انتونوکس ، بررسی مزایای این روش ها
در برخی موارد در طول زایمان طبیعی ، مادران تصمیم می گیرند که از هیچ دارویی برای کنترل درد خود استفاده نکنند و به جای آن از روش های طبیعی کنترل درد مانند تمدد اعصاب و کنترل تنفس استفاده کنند .
زایمان طبیعی، بدون دخالت هیچ عامل دیگری و با پایین ترین حد تکنولوژی و صرفا مبتنی بر سیستم طبیعی بدن انسان صورت می گیرد . در این روش نوزاد از طریق دهانه ی رحم از بدن مادر خارج می شود و به دنبال آن خروج جفت صورت می گیرد.
زایمان طبیعی در خانه
شاید تعجب کنید ولی با وجود تمام پیشرفت هایی که در علم پزشکی رخ داده است هنوز هم این روش برای تولد نوزادان ادامه دارد و بسیاری از مادران در اروپا و آمریکا این نوع زایمان را انتخاب می کنند .
در این روش تمامی مراحل زایمان در منزل صورت می گیرد ولی به طرزی بهتر و ایمن تر نسبت به گذشته . تیم مراقبت های پزشکی به همراه تجهیزات کامل در خانه و در کنار مادر حضور دارند .
اگر تمایل به انجام این نوع زایمان دارید باید از ابتدایی ترین ماه های بارداری تمایل خود را مبنی بر انجام زایمان در خانه ، به ماما و یا پزشکی که شما را تحت نظر دارد اعلام نمایید . در طی مراقبت های دوران بارداری تمامی عواملی که در امنیت انجام زایمان طبیعی در خانه نقش دارند توسط پزشک یا مامای شما بررسی می شود .
در کل برای مادرانی که این روش را برای زایمان خود انتخاب می کنند تمامی عوامل خطر آفرین احتمالی از اولین ماه های بارداری کنترل می شود و اگر کوچکترین احتمال خطری بود پزشک اجازه ی انجام زایمان طبیعی در خانه را به مادر نخواهد داد .
مزایای زایمان طبیعی در خانه
- محیط آرامش بخش خانه و زایمان در کنار اعضای خانواده
- تمایل مادر به پوشیدن لباس های راحتی خودش و استراحت در منزل
- تمایل به زایمان طبیعی بدون مداخلات پزشکی
- باورها و فرهنگ های مذهبی
- هزینه ی پایین
- جلوگیری از ابتلا به عفونت های بیمارستانی
برای مادرانی که شرایط زیر را دارند زایمان طبیعی در خانه توصیه نمی شود .
- مادرانی که به دیابت بارداری ، فشار خون بالا و یا تشنج مبتلا هستند .
- مادرانی که دوقلو یا چندقلو باردار هستند .
- مادرانی که نوزاد خود را در ماهه های پایین یا بالا به دنیا می آورند . کمتر از 37 هفته و بیشتر از 41 هفته .
- مادرانی که به اپی زیاتومی و بخیه احتیاج دارند .
- مادرانی که نوزاد آنها در شرایط مساعدی برای زایمان طبیعی قرار ندارد .
- مادرانی که در هنگام زایمان سن آنها بالای 36 سال است .
در طی مراحل زایمان طبیعی در خانه تیم مراقب پزشکی که در منزل حضور دارند عناصر حیاتی بدن مادر و نوزاد را مانند نبض ، فشار خون ، ضربان قلب و دمای بدن را به طور مرتب اندازه گیری می کنند و اگر مشکل خاصی بود سریعا به بیمارستان منتقل می کنند .
به طور کلی زایمان طبیعی در تمامی اشکال آن شامل مراحل زیر است :
- شروع دردهای انقباضی رحم تا مرحله ی باز شدن کامل دهانه ی رحم. این مرحله یکی از علائم نزدیک شدن زایمان هم هست.
- خروج نوزاد
- خروح جفت
زایمان طبیعی در آب
به دلیل فواید فراوان زایمان طبیعی و میزان تاثیر مثبتی که بر سلامتی مادر و نوزاد دارند پزشکان به دنبال راه حلی بودند تا روند تولد نوزاد برای مادران با درد و استرس کمتری همراه باشد و در نتیجه روش زایمان طبیعی در آب به عنوان روشی ایمن و بدون درد در سرتاسر جهان شناخته شد و امروزه در ایران هم در بسیاری از مراکز درمانی این روش در دسترس مادران است.
در این روش مادر در آب گرم به آرامی دراز می کشد و با شروع دردهای انقباضی رحمی مراحل زایمان شروع خواهد شد . تمامی مراحل این نوع زایمان مانند زایمان طبیعی است فقط با این تفاوت که مادر در شرایطی بهتری قرار دارد و با درد کمتری روبرو خواهد بود . قرار گرفتن مادر در آب گرم باعث می شود که مادر کنترل بهتری بر درد خود داشته باشد .
علی رغم تمام پیشرفت هایی که در زمینه ی پزشکی رخ داده است زایمان طبیعی همچنان به عنوان بهترین و کم عارضه ترین نوع زایمان در جهان مطرح است و هنوز هم مادران زیادی تمایل دارند که نوزاد خود را از طریق این روش به دنیا بیاورند .
مزایای زایمان طبیعی در آب
- احساس درد کمتر
- آب گرم به عنوان یک تسکین دهنده ی طبیعی است.
- به علت غوطه ور بودن مادر در آب ، جنین در موقعیت های بهتری برای خروج قرار میگیرد .
- در پایان زایمان مادر انرژی بیشتری دارد .
- نوع انقباضات رحمی در آب گرم برای خروج نوزاد کارآمد تر هستند .
- بهبود گردش و فشار خون مادر در آب گرم
- امکان حضور همسر و اطرافیان مادر در طی فرایند زایمان
- آب گرم به طور طبیعی باعث می شود که عضلات کف لگن شل تر و نرم تر شوند و در هنگام خروج جنین نیاز کمتری به اپی زیاتومی و بخیه باشد .
- آب باعث می شود که حریم خصوصی مادر در هنگام زایمان حفظ شود .
- آب استرس مادر را کم می کند و در نتیجه میزان ترشح اندروفین که یک مهار کننده ی طبیعی درد است در خون مادر افزایش می یابد .
همان طور که دیدید زایمان طبیعی در آب یکی از روش های بدون درد زایمان است که مادر با کمترین میزان درد روبروست و در راحت ترین حالت و بدون هیچ گونه خطری نوزاد خود را به دنیا می آورد . این روش با محدودیت خاصی روبرو نیست و تمامی مادرانی که کلاس های آموزشی گذرانده اند و وضعیت بدنی آنها در حالت نرمال قرار دارد با صلاح دید ماما یا پزشک خود می توانند این روش را برای تولد نوزاد خود انتخاب کنند . ولی باید گفت در برخی موارد مادر یا نوزاد در شرایط مناسبی برای زایمان طبیعی قرار ندارند و به همین دلیل پزشک اجازه ی انجام این روش را نخواهد داد .
در چه شرایطی زایمان طبیعی در آب توصیه نمی شود :
- در شرایطی که مادر دوقلو یا چند قلو باردار است .
- در شرایطی که سر نوزاد به طرف پایین نچرخیده است و اصطلاحا نوزاد در حالت بریچ قرار دارد .
- در شرایطی که مادر از دیابت بارداری رنج می برد.
- در شرایطی که مادر به فشار خون بالا مبتلاست .
- خونریزی مادر
- مادرانی که در سنین بالا زایمان می کنند .
- بیقراری و حرکات غیر ارادی جنین
- استفاده از پتیدین .
- مادرانی که از آب می ترسند و تمایلی به آب و استخر ندارند .
زایمان طبیعی با گاز انتونوکس
گاز آنتونکس گازی بی رنگ و بدون بو است و ترکیبی از گاز اکسیژن و نیتروس اکساید ( N2O ) می باشد که مادر باردار آن را از طریق ماسک استنشاق می کند. این گاز در تسکین دردهای زایمان بسیار موثر است . خاصیت ضد درد این گاز ناشی از نیتروس اکساید است و اکسیژن صرفا جهت اکسیژن رسانی بهتر به بافت ها مورد استفاده قرار می گیرد .
در زمانی که دردهای انقباضی رحمی و به اصطلاح دردهای زایمان مادر شروع شده است ، ماسک گاز آنتونکس را بر روی صورت مادر قرار میدهند و مادر با تنفس های عمیق ، این گاز را وارد ریه های خود می کند . این گاز پس از آنکه وارد ریه ها شد بلافاصله به مغز می رسد و با تاثیری که در مراکز گیرنده ی درد می گذارد باعث کاهش احساس درد مادر و ایجاد نوعی حالت سرخوشی می شود .
در چنین شرایطی مادر در حالتی شبیه به خواب و رویا فرو می رود و در طول مراحل زایمان طبیعی خود هیچ دردی احساس نمی کند .
مطالعات ثابت کرده است که تنفس این گاز برای سلامتی مادر و نوزاد هیچ گونه خطری در بر ندارد . اثر این گاز پس از 15 ثانیه به مغز خواهد رسید و تا 30 ثانیه اثرات آن شروع می شود . پس از 45 ثانیه اثرات این گاز به حداکثر خود می رسد و سپس قطع خواهد شد .
در مراحل حساس و بحرانی زایمان مانند شروع دردهای انقباضی و مرحله ی خروج نوزاد که مادر با بیشترین میزان درد روبرو می شود ، این گاز به صورت دوره ای و مرتب در اختیار مادر قرار می گیرد و به محض شروع دردهای شدید ماسک گاز در اختیار مادر قرار می گیرد و مادر باید با یک تنفس عمیق آن را دوباره دریافت می کند .
مزایای زایمان طبیعی با گاز انتونوکس
- کاهش دردهای زایمان طبیعی تا میزان 50 درصد و بیشتر
- اثربخشی آن در کوتاه ترین زمان ممکن
- ایمن بودن و بی خطر بودن آن برای مادر ونوزاد
- رفع تمامی اثرات آن پس از 45 ثانیه
- عدم تداخل دارویی
- عدم بروز حساسیت های آلرژیک
- قابل استفاده در تمامی روش های زایمان طبیعی مانند زایمان طبیعی در آب
- قابل استفاده برای تمامی مادران در تمامی سنین
- قابل استفاده برای مادرانی که از دیابت بارداری و یا فشار خون بالا رنج می برند .
سخن آخر
شاید ترس هایی که درباره ی زایمان طبیعی وجود دارد، بسیاری از مادران را نسبت به آن بیمناک و بی میل کند . آمارها نشان می دهد که امروزه مادران زیادی به علت ترس از درد تمایل دارند که نوزادان خود را از طریق سزارین به دنیا بیاورند ولی سزارین مختص شرایطی خاص است که جان مادر و یا نوزاد در خطر است و به هیچ وجه امکان انجام سایر روش های زایمان وجود ندارد .