علائم بیماری یا سندروم بهجت و راهکارهای درمان آن
علائم بیماری بهجت
علائم بیماری بهجت از فردی به فرد دیگر متفاوت است، علائم و نشانهها بستگی به قسمتهایی از بدن شما دارند که تحت تاثیر بیماری قرار میگیرند. نواحی از بدن که معمولاً تحت تاثیر بیماری بهجت قرار میگیرند، عبارتند از:
دهان
شایع ترین علامت بیماری بهجت، ایجاد زخمهای در دهان شبیه به آفت دهان است. این ضایعات دور تا دور دهان را میپوشانند و به زخمهای دردناک تبدیل میشوند. این زخمها معمولاً در طی یک تا سه هفته بهبود مییابند.
مفاصل
تورم و درد مفاصل در اغلب افراد مبتلا به بیماری بهجت مشاهده میشود. این بیماری اغلب زانو را تحت تاثیر قرار میدهد. ولی ممکن است مچ پا، آرنج یا مچ دست نیز درگیر شود. علائم و نشانههای این وضعیت میتواند یک تا سه هفته به طول بیانجامند.
رگهای خونی
التهاب در رگها و عروق میتواند باعث ایجاد قرمزی، درد و تورم در بازوها و یا پاها شود. التهاب در شریانهای بزرگ میتواند منجر به عوارض مانند آنوریسم و تنگ شدن یا انسداد رگ شود.
پوست
برخی از افراد دچار زخمهایی برروی پوست خود میشوند. این زخمهای قرمز روی پوست معمولاً در قسمتهای پایین تنه ظاهر میشوند. این زخمها میتوانند بر روی ناحیه تناسلی از جمله کیسه بیضهها و یا ناحیه تناسلی زنانه ایجاد شوند.
دستگاه گوارش
علائم و نشانههای این بیماری میتواند بر سامانه گوارش تاثیر گذاشته و موجب درد شکمی، اسهال و خونریزی شود.
مغز
التهاب مغز و سامانه عصبی میتواند باعث سردرد، تب، اختلال در تمرکز، تضعیف تعادل یا سکته مغزی شود.
چشمها
التهاب در چشم (یوئیت) از دیگر نشانههای این بیماری است که موجب قرمزی، درد و تاری دید به طور معمول در هر دو چشم میشود.
بیماری بهجت یک اختلال خودایمنی است بدان معنی که سامانه ایمنی بدن به اشتباه برخی از سلولهای سالم خود را مورد حمله قرار میدهد.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم ؟
عوامل خطر
عواملي كه ممكن است خطر ابتلا به بیماری بهجت را افزايش دهند عبارتند از:
- سن : بیماری بهجت معمولاً در مردان و زنان 20 تا 30 ساله نمایان میشود. هرچند کودکان و بزرگسالان نیز میتوانند این بیماری را تجربه کنند.
- محل زندگی : افرادی که در کشورهای خاورمیانه و آسیای شرقی، از جمله ترکیه، ایران، ژاپن و چین زندگی میکنند، شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.
- ارتباط جنسی : فعال بودن از نظر جنسی ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد. در حالی که بیماری بهجت هم در مردان و هم زنان اتفاق میافتد، با این حال این بیماری در مردان شدیدتر است.
- ژنها : داشتن برخی از ژنها خطر ابتلا به بهجت را افزایش میدهد.
عوارض جانبی
تشخیص
معمولاً پزشک با بررسی علائم و نشانههای شما و بدون آزمایش خاصی میتوانید وجود این بیماری را تایید کند، بنابراین دکتر عمدتا به علائم و نشانهها برای تشخیص تکیه میکند. تقریبا همه افراد مبتلا به این بیماری زخمهای دهان را تجربه میکنند، زخمهای دهان اغلب 3 تا ماه 12 ماه یکبار ظاهر میشوند. علاوه بر این، تشخیص بیماری بهجت حداقل به یکی از علائم زیر نیاز دارد :
- ایجاد زخمهای تناسلی مکرراً
- التهاب چشم
- زخم پوستی
تستهایی که ممکن است لازم باشد شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون
آزمایش خون و یا سایر آزمایشها برای بررسی بیمار و یا به منظور رد شرایط دیگر انجام میشود.
- آزمون پاترژی
که در طی این آزمایش پزشک یک سوزن استریل را به داخل پوست شما وارد میکند و یک یا دو روز بعد از آن منطقه را بررسی میکند. در صورتی که یک برآمدگی قرمز کوچک زیر پوست در محلی که سوزن وارد شده است، ایجاد شود. نتیجه آزمایش مثبت است و این نشان میدهد که سامانه ایمنی بدن شما در حال آسیب رسانی به خود است.
درمان بیماری بهجت
- کرمهای پوستی، ژل و پماد : داروهای موضعی کورتیکواستروئید به طور مستقیم به زخمهای پوستی و تناسلی برای کاهش التهاب و درد اعمال میشود.
- دهانشویه: استفاده از دهانشویههای ویژه ای حاوی کورتیکواستروئیدها باعث کاهش درد و زخمهای دهان میشود.
- قطره چشم : قطره چشم حاوی کورتیکواستروئیدها یا سایر داروهای ضد التهاب میتواند به کاهش التهاب، درد و قرمزی چشمها کمک کند.
- درمانهای سیستمیک : اگر داروهای موضعی به شما کمک نکنند، پزشک شما ممکن است یک داروی به نام کلشیسین را برای زخمهای دهانی و تناسلی تجویز کند. تورم متناوب نیز میتواند با کلشیسین بهبود یابد.
در موارد شدید بیماری بهجت نیاز به درمان برای کنترل آسیب ناشی از بیماری دارد. درمان بیماری بهجت در موارد متوسط یا شدید با استفاده از داروهای زیر امکانپذیر است :
- کورتیکواستروئیدها برای کنترل التهاب:کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزون، برای کنترل التهاب و درمان بیماری بهجت کاربرد دارد. پزشکان اغلب آنها را همراه با سایر داروها برای سرکوب فعالیت سامانه ایمنی خود تجویز میکنند. عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها شامل افزایش وزن، سوزش خفیف مداوم، فشار خون بالا و نازک شدن استخوان (استئوپروز) است.
- داروهایی که سامانه ایمنی بدن را سرکوب میکنند : التهاب مرتبط با بیماری بهجت میتواند توسط داروهایی که از حمله به سامانه ایمنی بدن شما به بافتهای سالم جلوگیری میکند، کاهش یابد. این داروها شامل آزاتیوپرین (Azasan، Imuran)، سیکلوسپورین (Gengraf، Neoral، Sandimmune) و سیکلوفسفامید است. این داروها میتوانند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند. از عوارض جانبی این داروها میتوانیم به مشکلات کبد و کلیه، شمارش پایین سلول خونی و فشار خون بالا اشاره کنیم.
- داروهایی که پاسخ سامانه ایمنی بدن شما را تغییر میدهند : داروی اینترفرون (Interferon alfa-2b (Intron A)) فعالیت سامانه ایمنی بدن را برای کنترل التهاب تنظیم میکند. این دارو میتواند به تنهایی یا همراه با داروهای دیگر برای کمک به کنترل زخمهای پوستی، درد مفاصل و التهاب چشم در افراد مبتلا به بیماری بهجت استفاده شود. عوارض جانبی این دارو شامل علائم و نشانههای آنفولانزا مانند درد عضلانی و خستگی است.
- داروهای فاکتور نکروز تومور (TNF) : این دارو در درمان بیماری بهجت در افرادی که علائم شدید یا مقاوم دارند، موثر است. دو نوع مهم این دارو شامل اینفیلیکسیماب (Remicade) و آدالیموماب (Humira) است. عوارض جانبی این دارو شامل سردرد، بثورات پوستی و افزایش خطر عفونت است.
مقابله با بیماری
عود مکرر علائم بیماری بهجت میتواند موجب آزار بیمار شود. اما مراقبت از خود میتواند به شما در طی کردن راحت تر این مسیر کمک کند. برخی از مراقبتها در این دوران به این شرح است :
- استراحت : در مدت زمان بروز علائم و نشانهها ظاهر میشود، وقت بیشتری را برای خود اختصاص داده و برنامه خود را طوری تنظیم کنید تا بتوانید زمانی بیشتری را به استراحت بپردازید.
- به حداقل رساندن استرس
- فعال باشید : ورزشهای سبک، مانند پیادهروی و شنا، میتواند باعث کاهش عوارض بیماری بهجت شود. ورزش بدن شما را تقویت کرده و مفاصل شما را انعطافپذیر میکند و میتواند حالت روحی شما را بهبود بخشد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
احتمالاً پزشک پس از تشخیص این بیماری در شما مراقبت و درمان بیماری بهجت را شروع میکند. همچنین ممکن است پزشک شما را به متخصص ارجاع دهد تا احتمال آرتریت و سایر بیماریهای روماتیسمی (روماتیسم) را بررسی نماید. بسته به علائم ایجاد شده نیاز به مراجعه نزد چشم پزشک، متخصص زنان یا متخصص اورولوژی برای زخمهای تناسلی، متخصص پوست برای مشکلات پوستی، متخصص گوارش برای مشکلات گوارشی یا متخصص مغز و اعصاب برای علائمی مغزی یا سامانه عصبی است. لازم است قبل از مراجعه به پزشک به نکات زیر دقت داشته باشید :
- علائم شما، از چه زمانی شروع شده و میزان شدت آنها چه مقدار است ؟
- این علائم دائمی هستند و یا موقتی؟
- چه مواردی علائم بیماری شما را شدت بخشیده و یا کاهش میدهند ؟
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله تنشهای آزار دهنده و تغییرات اخیر زندگی.
- تهیه لیست از تمام داروها، ویتامینها و مکملهایی که مصرف میکنید، همراه با دوزها آنها.
- آیا کسی در خانواده شما بیماری مشابهی دارد ؟
سوالاتی که لازم است هنگام مراجعه به پزشک از وی بپرسید، عبارتند از :
- فکر میکنید علایم من ناشی از چیست ؟
- چه آزمایشاتی نیاز دارم؟ و آیا آنها نیاز به آمادگی قبلی دارند؟
- این وضعیت من موقت یا دائمی است؟
- گزینههای درمان بیماری بهجت چیست و شما کدامیک را توصیه میکنید؟
- من مشکلات و بیماریهای دیگری دارم، چگونه میتوانم هر دوی آنها را مدیریت کنم ؟