تاثیرات نور فرابنفش(UV) بر پوست، چشم و سیستم ایمنی

اشعه UV چیست؟ اشعه UV یا فرابنفش اشعه ای است که توسط منابع طبیعی (مانند خورشید) یا منابع مصنوعی (مانند نور های سیاه، تجهیزات جوشکاری، لیزرها و …) ایجاد می شود. برخی از افراد از این اشعه برای برنزه شدن استفاده می کنند اما در معرض این اشعه قرار گرفتن برای مدت زمان طولانی می تواند اثرات منفی بر چشم، پوست و حتی سیستم ایمنی بدن انسان ها داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به تاثیرات متفاوت اشعه فرابنفش بر روی بدن بپردازیم.

تاثیرات UV بر پوست

شناخته شده ترین اثر حاد قرار گرفتن در معرض بیش از حد UV، سرخ شدن پوست می باشد که در اصطلاح به آن آفتاب سوختگی گفته میشود. اغلب مردم با چند روز قرار گرفتن در معرض این اشعه برنزه می شوند. همچنین UV منجر به ضخیم شدن لایه های بیرونی پوست می شود. هر دوی این تغییرات از نشانه های آسیب به پوست محسوب می شوند. حساسیت به آسیب های پوستی به نوع پوست بستگی دارد. در افرادی که بور هستند احتمال آفتاب سوختگی بیشتر می باشد تا افرادی که رنگ پوست تیره تری دارند.
قرار گرفتن در معرض UV همچنین باعث بروز تغییراتی در سلول ها، بافت های فیبری و رگ های خونی پوست می شود. این اشعه به پیری پوست سرعت می بخشد و باعث چروک و خشکی پوست نیز می شود.

تاثیرات UV بر چشم

ابرو ها و مژه ها از چشم ها محافظت می کنند. نور زیاد انقباض مردمک و رفلکس چشم را فعال می کند تا نفوذ اشعه خورشید به چشم را به حداقل برساند. با این حال تاثیرات این محافظ های طبیعی در مقابل خطرات اشعه UV تحت یک سری شرایط محدود می باشد. در حادترین حالت اشعه UV ممکن است منجر به برف کوری (نورزدگی) و التهاب چشم شود. این واکنش های التهابی معمولاً در عرض چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب ظاهر می شوند و می توانند بسیار دردآور باشند اما هیچ تاثیر طولانی مدتی بر چشم یا بینایی نمی گذارند.
آب مروارید شایع ترین دلیل نابینایی در جهان محسوب می شود. پروتئین‌های موجود در عدسی چشم، رنگدانه‌هایی را در هم می‌ پیچند که عدسی را کدر می‌ کند و در نهایت منجر به نابینایی می‌شود. آب مروارید ممکن است به مرور زمان با قرار گرفتن در معرض نور خورشید یه وجود بیاید. به طور خاص در معرض UV قرار گرفتن می تواند تاثیر به سزایی در ابتلا به آب مروارید شدن داشته باشد.

تاثیر UV بر سیستم ایمنی

سیستم ایمنی مکانیزم دفاعی بدن در مقابل عفونت ها و سرطان ها می باشد، و معمولا در شناسایی و پاسخ دادن به حمله میکروب ها بسیار موفق است. اگرچه داده ها کم هستند اما شواهد به طور روزافزون نشان می دهند که در معرض اشعه UV قرار گرفتن می تواند منجر به تاثیرات سرکوب گر در سیستم ایمنی شود.
آزمایشات حیوانی حاکی از این امر هستند که اشعه فرابنفش می تواند تومور های پوست را تغییر دهد. همچنین افرادی که با داروهای سرکوب‌ کننده سیستم ایمنی مداوا شده اند نسبت به افراد عادی بیشتر به سرطان سلول سنگفرشی مبتلا شده اند. در نتیجه در معرض نور خورشید قرار گرفتن علاوه بر تاثیری که در شروع سرطان پوست دارد می تواند باعث کاهش سیستم دفاعی بدن شود که به طور معمول پیشرفت تومور های پوستی را محدود می کند.

چه کسانی در معرض خطر آسیب های UV هستند؟

همه افراد در معرض آسیب های ناشی از اشعه فرابنفش هستند. افرادی که بیشتر در معرض نور خورشید و این اشعه قرار می گیرند احتمال بیشتری وجود دارد که از تاثیرات آن آسیب ببینند مانند:
افرادی که شغلشان ایجاب می کند بیشتر در معرض نور خورشید قرار بگیرند مانند: کارگران ساختمانی، جوشکاران، غریق نجات ها، رانندگان تاکسی و ….
افرادی که مدت زمان زیادی را برای برنزه شدن در معرض نور خورشید سپری می کنند.
افرادی که در مناطقی زندگی می کنند که هوا در آنجا بیشتر آفتابی و گرم است مانند کویر.
افرادی که عمل جراحی آب مروارید انجام داده اند.
برخی از دارو ها حساسیت چشم به نور آفتاب را افزایش می دهند مانند: تتراسایکلین، داروهای سولفات، قرص های ضد بارداری، آرامبخش

چگونه می توانیم اثرگذاری UV را کمتر کنیم؟

به نقل از سازمان غذا و داروی آمریکا :

How you use sunscreens, and what other protective measures you take, make a difference in how well you are able to protect yourself and your family from sunburn, skin cancer, early skin aging and other risks of overexposure to the sun

ترجمه : نحوه استفاده از کرم‌های ضد آفتاب و اقدامات محافظتی دیگری که انجام می‌دهید، می‌تواند در میزان محافظت از خود و خانواده‌تان در برابر آفتاب سوختگی، سرطان پوست، پیری زودرس پوست و سایر خطرات قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید تفاوت ایجاد کند.

جلوگیری کامل از سرطان پوست یا تاثیرات اشعه فرابنفش و تاثیرات مخرب نور خورشید ممکن نیست اما می توانیم با انجام اقداماتی تاثیرات آنها را کمتر کنیم:

استفاده از کرم های ضد آفتابی که SPF آنها 30 یا بالاتر است نیم ساعت قبل از اینکه در معرض نور خورشید قرار بگیریم و بعد از آن هر دو تا سه ساعت یک بار ضد آفتاب را تمدید کنید.
استفاده از عینک های آفتابی که دارای فاکتور محافظت در مقابل اشعه فرابنفش هستند.
از لوازم آرایشی استفاده کنید که دارای فاکتور محافظت در مقابل اشعه فرابنفش هستند.
تا جایی که می توانید از حضور در معرض مستقیم نور خورشید در ساعت های اوج اشعه فرابنفش خودداری کنید (از ساعت 10 صبح تا 4 ظهر)