11 خواص تخم شربتی که اطلاعی از آنها ندارید !

دانه چیا یا همان تخم شربتی دارای مقادیر زیادی مواد مغذی با کالری کم است. این دانه های سیاه و سفید از گیاهی شبیه به ریحان به عمل می آید. در حقیقت، “چیا” واژه ای باستان به معنی “قدرت” است که نشان دهنده ی قدمت این خوراکی است. در چند دهه اخیر این خوراکی محبوبیت زیادی در میان مردم به خصوص افراد علاقه مند به خوراکی های سالم پیدا کرده است.

تنها 28 گرم (یک اونس) از این دانه ها شامل مواد مغذی به این شرح است :

• فیبر: 11 گرم.
• پروتئین: 4 گرم.
• چربی: 9 گرم (که 5 از آنها امگا 3 هستند).
• کلسیم: 18٪
• منگنز: 30٪.
• منیزیم: 30٪
• فسفر: 27٪

همچنین این دانه ها حاوی مقدار قابل توجهی از روی، ویتامین B3 (نیاسین)، پتاسیم، ویتامین B1 (تیامین) و ویتامین B2 هستند. یک اونس، برابر 28 گرم یا حدوداً دو قاشق غذاخوری از این دانه، تنها دارای 137 کالری و یک گرم کربوهیدرات قابل هضم است. همه این عوامل باعث شده این ماده غذایی یکی از بهترین خوراکی ها در جهان باشد.

یکی دیگر از خواص دانه های چیا دارا بودن مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است،محققان بر این باورند که مصرف آنتی اکسیدان ها می تواند اثرات مثبت بهداشتی و سلامتی به همراه داشته باشد. همچنین، آنتی اکسیدان ها با تولید رادیکال های آزاد که می تواند به مولکول های سلولی آسیب برساند و موجب پیری و بیماری هایی مثل سرطان شوند، مبارزه می کند.

تقریباً تمام کربوهیدرات موجود در این دانه فیبر است. یک اونس (28 گرم) تخم چیا، دارای 12 گرم کربوهیدرات است. که 11 گرم از آن را فیبر غیرقابل هضم تشکیل میدهد. با وجود اینکه فیبر از خانواده کربوهیدرات است، قند خون را افزایش نمی دهد و اثرات آن با قند هایی مانند نشاسته متفاوت است. کربن قابل هضم این خوراکی تنها یک گرم در هر اونس (28 گرم) است که مقدار بسیار کمی است و باعث می شود چیا یک غذای دوست داشتنی با کربوهیدرات کم باشد.با توجه به مقدار بالای فیبر محلول، دانه های تخم شربتی می توانند تا 10 تا 12 برابر وزن خود را آب جذب کنند و به حالت ژل تبدیل شوند که این امر موجب می شود، در معده شما گسترش پیدا کنند و با پر کردن حجم معده از پرخوری جلوگیری کنند که این امر علاوه بر جلوگیری از چاقی در بهبود هضم غذا نیز موثر است. 40% از وزن دانه های تخم شربتی را فیبر تشکیل داده است، از همین روی این دانه ها یکی از بهترین منابع فیبر شناخته می شود.

یکی از خواص تخم شربتی یا دانه های چیا دارا بودن مقادیر زیادی پروتئین است، در حدود 14% از وزن این دانه ها را پروتئین تشکیل داده است. همچنین این دانه ها سرشار از اسید آمینه های ضروری هستند. پروتئین مزایای بهداشتی بسیاری برای بدن دارد، و به کاهش وزن کمک می کند. مصرف پروتئین سبب کاهش اشتها می شود و تمایل به خوردن غذا را به میزان 50 درصد کاهش می دهد. دانه های چیا منابع عالی از پروتئین هستند و بهترین خوراکی برای افرادی است که از رژیم غذایی گیاهی پیروی می کنند.

یکی دیگر از خواص تخم شربتی دارا بودن مواد مغذی مورد نیاز برای استخوان است. این دانه ها سرشار از کلسیم، فسفر، منیزیم و پروتئین هستند. در حدود 18% از این دانه ها را کلسیم ها تشکیل می دهند. این دانه ها می توانند یک منبع عالی برای کلسیم برای افرادی باشد که لبنیات مصرف نمی کنند. با این حال، دانه های چیا حاوی اسید فیتیک هستند که تا حدودی جذب کلسیم را کاهش می دهند.

دارا بودن مقادیر بالای فیبر و پروتئین در دانه های چیا می تواند به کاهش وزن کمک کند. بسیاری از متخصصان سلامت معتقدند که دانه های چیا می توانند به کاهش وزن کمک کنند. فیبر محلول موجود در این دانه ها مقادیر زیادی آب به خود جذب می کند و حجیم می شود، در نتیجه حجم معده را پر کرده و دیر تر جذب می شود، از همین روی فرد تمایل کمتری به مصرف غذا دارد. همچنین پروتئین دانه های چیا می تواند به کاهش اشتها و تمایل به مصرف غذا کمک کند. نتیجه یک مطالعه بر روی خواص تخم شربتی نشان داده که خوردن دانه های این خوراکی در وعده صبحانه موجب طولانی شدن احساس سیری شده و به کاهش مصرف غذا در طول روز کمک می کند.با این حال، مطالعاتی که بر روی اثربخشی دانه های چیا بر کاهش وزن انجام گرفته، نتایج ناامید کننده ای را ارائه می دهند، در این تحقیق 90 نفر که اضافه وزن داشتند مورد بررسی قرار گرفتند، این افراد در طی 12 هفته، روزانه 50 گرم دانه چیا مصرف کردند، ولی نتایج به دست آمده نشان داد، مصرف این دانه ها به شکل مستقیم با کاهش وزن ارتباط ندارد. بلکه تنها با پر کردن حجم معده از زیاده روی در مصرف خوراکی جلوگیری می شود.

از دیگر خواص تخم شربتی می توانیم به دارا بودن مقادیر زیادی اسیدهای چرب امگا 3 اشاره کنیم. این دانه حتی در مقایسه با ماهی سالمون نیز دارای درصد بالاتری از امگا 3 می باشد. در نظر داشته باشید امگا 3 موجود در این دانه ها از نوع ALA (اسید آلفا لینولنیک) می باشد، این امگا 3 در بدن باید به اسید ایکوزاپنتائوئیک اسید (EPA) و اسید داکوساگزاونیک اسید (DHA) تبدیل شود که بدن انسان در تبدیل ALA به این اشکال فعال ناکارآمد است. بنابراین گفته می شود، مقدار امگا 3 موجود در این دانه ها کمتر از روغن ماهی است. ولی در صورتی که دانه های چیا خورد شوند، دارای مقادیر بالایی از ALA و EPA هستند اما DHA که مهمترین امگا 3 است به میزان کمی وجود دارد. از همین روی این دانه ها با مقادیر بالایی از امگا3 بی کیفیت شناخته می شوند.
برای به دست آوردن DHA مورد نیاز برای بدن و مغز نیاز است که به طور منظم از ماهی های چرب استفاده کنید. و یا اگر گیاهخوار هستید، یک مکمل غذایی DHA نیز تهیه کنید.

از مهمترین خواص تخم شربتی کاهش خطر بیماری قلبی است. با توجه به اینکه دانه چیا سرشار از فیبر، پروتئین و امگا -3 هستند، احتمالاً میتواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهند. مطالعات نشان داده است که ممکن است دانه های چیا بتوانند برخی از فاکتور های خطر از جمله تری گلیسیرید، التهاب، مقاومت به انسولین و چربی شکم را کاهش داده، همچنین ممکن است سطح کلسترول خوب یا HDL را افزایش دهند. به علاوه تخم شربتی با کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا به کاهش خطر بیماری های قلبی کمک می کند.

به طور کلی ممکن است که دانه های چیا بتوانند از سلامت قلب حفاظت کنند، اما احتمالا اثر مهمی نخواهند داشت، مگر اینکه با سایر شیوه های زندگی سالم و تغییرات غذایی همراه شوند.

قند خون بالا از نشانه های معمول دیابت نوع 2 درمان نشده است. افزایش قند خون با افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن، از جمله بیماری های قلبی همراه است. به علاوه افزایش سطح قند خون بعد از صرف هر وعده غذایی نیز می تواند در طولانی مدت اثرات نامطلوبی را بر بدن داشته باشد. نتیجه یک مطالعه بر روی حیوانات نشان داده که دانه های چیا ممکن است حساسیت به انسولین و کنترل قند خون را بعد از وعده های غذایی بهبود بخشد. همچنین مطالعات انسانی نشان داده مصرف نان های حاوی تخم شربتی موجب کاهش سطح قند خون می شود.

التهاب پاسخ طبیعی بدن شما به عفونت یا آسیب است. کبودی پوست و تورم نمونه هایی از التهاب هستند. اگرچه التهاب با از بین بردن باکتری ها، ویروس ها و سایر عوامل عفونی بدن را بهبود می بخشد اما گاهی اوقات می تواند باعث آسیب شود. زیرا التهاب مزمن، با افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان مرتبط است. نتیجه یک مطالعه 3 ماهه بر روی خواص تخم شربتی در 20 فرد مبتلا به التهاب نشان داد که مصرف روزانه 37 گرم دانه چیا تا 40٪ علائم التهاب را کاهش داده است.با این حال مطالعات بیشتر بر روی خواص التهابی این دانه ها همچنان ادامه دارد.

دانه های تخم شربتی به راحتی به رژیم غذایی اضافه می شوند. این دانه ها طعم و مزه خاصی ندارند از همین روی می توانید آن را به هر چیزی اضافه کنید. به علاوه این دانه ها روش آماده سازی آسانی دارد. این تخم شربتی را می توان به صورت خام، خیس شده در آب مصرف کنید و یا آن را به انواع پودینگ، کوکی، فرنی و یا سایر خوراکی های پخته شده اضافه نمایید. همچنین شما می توانید این دانه ها را به همراه غلات، ماست، سبزیجات و … مصرف نمایید.

یکی از خواص تخم شربتی جذب آب و چربی است از همین روی می توان از این دانه ها برای افزایش غلظت سس ها با جایگزینی تخم مرغ استفاده نمود. خیس نمودن این دانه ها در آب موجب ژله ای شدن آنها می شود.

اضافه نمودن این دانه ها به رژیم غذایی تاثیر بسزایی در افزایش ارزش غذایی خوراکی ها دارد. اما زیاد روی در مصرف این دانه ها نیز توصیه نمی شود زیرا ممکن است، اثرات ناگوار گوارشی به همراه داشته باشد. مقدار مناسب مصرف این ها در طول روز برای هر فرد 20 گرم می باشد.