کیست مویی چیست؟ علت، علائم، تشخیص و درمان
بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه به دلایلی همچون شرم، بی توجهی و نگرانی از هزینه جراحی کیست مویی از مراجعه به پزشک سر باز زده و در نهایت به دلیل تشدید بیماری همراه با علائم آزار دهنده مجبور به مراجعه به پزشک مربوطه خواهند شد.
بیماری کیست مویی چیست؟
کلمه سینوس به معنی کانال یا حفره بوده و می‌تواند در هر قسمتی از بدن بروز نماید. سینوس پیلونیدال (PNS) به صورت یک سوراخ کوچک، حفره یا گودال عمیق است که کمی بالاتر از خط انتهایی باسن و در نواحی اطراف استخوان دنبالچه قرار می‌گیرد. البته احتمال ایجاد این نوع کیست در سایر قسمت‌های بدن مانند اطراف ناف، زیر بغل و بین انگستان نیز وجود دارد. در واقع کیست مویی در پایین کمر یک بیماری پوستی دارای کلافه مو است که می‌تواند با یک یا چند عدد دهانه‌ی کوچک به قسمت خارجی پوست سر باز کرده و البته با درد فراوانی همراه باشد. اما جای هیچ نگرانی وجود ندارد در اکثر موارد این بیماری خوش خیم بوده و ندرتاً بدخیم و سرطانی خواهد بود. این امکان وجود دارد که این سینوس چرک کرده و عفونی شود که در این صورت می‌تواند محلی برای عفونت بافت سالم اطراف آن نیز باشد. با سر باز نمودن موضع متورم عفونی ترشحات حاوی چرک و خون و همراه با بوی بد خارج خواهد شد. این بیماری بیشتر در افراد پر مو و مردان مشاهده می شود.
علت بروز
در حال حاضر علت دقیقی برای ابتلا به این بیماری مقعدی پیدا نشده است. اما شواهد نشان می‌دهد که برخی عوامل محیطی مانند تغییرات هورمونی بعد از بلوغ، رشد موها در موضع و سایش سطحی پوست با لباس در مدت طولانی و نشستن بد شکل و بدون وقفه در طول شبانه روز در ایجاد این مشکل بی‌تأثیر نیستند. از طرفی در برخی موارد موهای ریز موجود در ناحیه مثل یک جسم خارجی تلقی شده و حمله سیستم ایمنی به این موضع باعث تحریک، تورم و قرمزی ناحیه می‌شود. برخی عوامل دیگر نیز می‌توانند احتمال ابتلا به این مشکل را تشدید کنند، که عبارت اند از:
- شغل کارمندی و کم تحرکی؛
- چاقی؛
- ضربه به ناحیه انتها کمری؛
- سابقه‌ی خانوادگی؛
- سوراخ مادرزادی انتهای ستون فقرات؛.
- پر مویی؛
- سن؛
- پوشیدن مداوم لباس تنگ و چسبان؛
- بهداشت فردی نامناسب؛
علائم کیست مویی
بیماری کیست مویی مقعدی در ابتدا بدون علائم و نشانه و فقط به صورت یک گودی در سطح پوست ایجاد خواهد شد. معمولاً علائم ناگوار ناشی از کیست مویی در پایین کمر پس از تحریک پوستی شدید و عفونت آن رخ خواهد داد. با چرکی شدن سینوس پیلونیدال یک کیست یا آبسه در محل ایجاد خواهد شد. از جمله نشانه های این بیماری می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- احساس درد
- تورم پوست
- ترشحات چرکی بدبو و یا خونی
- قرمزی ناحیه
- موی خارج شده از موضع
- ظاهر شدن سوراخ در سطح پوست
- تب
- احساس رطوبت در موضع
علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت بوده و یا با شدت های مختلفی ایجاد شوند. همیشه همه علائم هم زمان بروز نکرده گاهی در اوایل ابتلا به بیماری علامتی دیده نخواهد شد. از طرفی احتمال پی بردن به کیست مقعدی در ابتدا یعنی زمانی‌که هنوز هیچ علائمی بروز نکرده نیز وجود دارد. گاهی علائم بیمار آن قدر پیچیده و شدید خواهد شد که فرد را از انجام کارهای عادی روزانه خود باز داشته و باعث اختلالاتی در نشستن و بلند شدن فرد و حتی اختلال خواب شود.
برای آشنایی بیشتر با این بیماری و تشخیص سریع تر صفحه تصاویر و عکس کیست مویی را مشاهده نمایید.
تشخیص
درمان
پس از تشخیص قطعی بیماری نوبت به درمان آن می رسد. از آنجایی که امکان درمان کیست مویی با دارو وجود ندارد باید از سایر روشهای تهاجمی تر برای درمان آن استفاده نمود. مصرف داروهای آنتی بیوتیک تنها در برطرف کردن عفونت موثر است و برای از بین رفتن التهاب تجویز می‌شود. این روش درمان برای مدتی علائم بیماری را متوقف می کند اما دیر یا زود بیماری با علائم و عوارض بیشتری باز خواهد گشت. به یاد داشته باشید که پیشگیری از کیست مویی بسیار راحت تر از درمان آن است.
درمان با استفاده از روش های تهاجمی نظیر جراحی انجام می شود. جراحی کیست مویی به دو روش باز و بسته انجام شده ولی از آن جایی که جراحی سنتی دردناک و آزاردهنده خواهد بود و مراقبت بعد از آن از جهت پانسمان روزانه و نیاز به استراحت کمی مشکل است، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند با درد و علائم آزار دهنده کنار آمده و یا از روشهای درمان خانگی کیست مویی استفاده کنند.
امروزه با پیشرفت‌های بزرگی که در علم پزشکی به دست آمده و با ابداع روش نوین لیزری دیگر ترس از جراحی و مشکلات و عوارض پس از آن مفهوم نخواهد داشت. فرد با کمک روشهای نوین درمان کیست مویی با لیزر، بدون احساس درد و یا خونریزی و به صورت سرپایی برای همیشه از شر این بیماری خلاص خواهد شد.
با کمک اشعه لیزری عروق و اعصاب آسیب دیده حین جراحی ترمیم نسبی شده و مراحل بهبودی فرد بسیار کوتاه خواهد شد به شکلی که دیگر نیازی به استراحت طولانی مدت و یا محدودیت در فعالیت روزمره وجود نخواهد داشت. این روش نوین نیازی به پانسمان روزانه و تحمل مشکلات حین تعویض پانسمان را ندارد.
بی نیازی به بیهوشی عمومی و یا بستری شدن در بیمارستان و قرار گرفتن در معرض آلودگی محیطی بیمارستانی از دیگر مزایای این روش است که آن را نسبت به سایر جراحی‌های سنگین سنتی با تیغ یا چاقوی جراحی برتر می‌کند. روش جراحی لیزری این امکان را فراهم می‌کند تا فرد در همان روز مراجعه طی یک الی دو ساعت اقدامات درمانی لازم را انجام داده و ترخیص شود و از روز بعد به روال عادی زندگی بازگردد.
همین مزایای فراوان باعث شده تا بیماران تمایل بیشتری به این روش نشان داده و به دلیل ترس از جراحی سنگین درمان کیست مویی را به تأخیر نیاندازند. اما ناگفته نماند که لازم است افراد برای جلوگیری از بازگشت بیماری و بهبودی قطعی خود همکاری لازم را داشته باشند.
باید تغییرات مطلوب و مؤثری در سبک زندگی خود ایجاد کرده و از عوامل محرک بازگشت بیماری دوری کنند و همیشه موهای ناحیه را کوتاه نگه دارند. در نهایت با این تغییرات می‌توان انتظار یک درمان قطعی و صد در صدی را با روش نوین جراحی لیزری داشته و برای همیشه با کمترین عارضه و یا مشکل از این بیماری رها شد.
بازگشت فوری به محل کار بدون مشکل از روز بعد از عمل لیزری تمایل بسیاری از افرادی را که به سبب مشکلات روزمره قادر به صرف نمودن زمان زیاد برای طی شدن دوران بهبودی و بازگشت سلامت خود ندارد بر انگیخته و آن‌ها را به انتخاب این روش درمانی برای حل این مشکل مقعدی سوق می‌دهد.
عوارض
در صورتی که جراحی به موقع و درست انجام شود، بیماری عوارض جانبی چندانی را به دنبال ندارد و پس از طی مدتی تمامی اثرات آن برطرف می شود. اما عوارض این بیماری زمانی ظاهر می شود که بیمار نسبت به درمان آن بی توجه باشد. مهمترین عوارضی که ممکن است در اثر بی توجهی به درمان ظاهر شود، شامل این موارد است :
- آبسه
- درد شدید
- گسترش عفونت
- تخریب بافت های بدن
- التهاب و تورم کیست
در مواردی نادر در اثر عدم درمان به موقع ممکن است بافت سلولی در ناحیه کیست دچار تحول شده و سرطان پوست پدید می آید. این سرطان خطرناک ترین عوارض این بیماری است که در ابتدا از ناحیه کیست شروع شده و به تدریج به سایر نواحی بدن گسترش می یابد.
