عمل جراحی شقاق مقعدی(فیشر)، بررسی عوارض و هزینه ها
به طور کلی انواع شقاق ها شامل دو نوع حاد و مزمن است. نوع حاد این بیماری علائم خفیف تری داشته و عمق زخم نیز در آن کمتر است. به علاوه از مدت زمان شروع علائم کمتر از 8 هفته می گذرد. در صورت عدم درمان به موقع و گذر از هشت هفته فیشر حاد به نوع مزمن مبدل می شود که مسلماً علائم نیز تشدید شده و ممکن است عمق زخم به عضله اسفنکتر مقعدی نیز برسد.
فیشر حاد با استفاده از مراقبت ها و درمان خانگی شقاق برطرف می شود. اما در مورد فیشر مزمن باید بگوییم که امکان درمان با این روشها وجود نداشته و باید از درمان های تهاجمی برای درمان قطعی آن استفاده نمود. همچنین در صورتی که علت بیماری مواردی به جز یبوست، اسهال و … باشد. یعنی علت زمینه ای در بروز بیماری دخیل است و نیاز به درمان های جدی تر مثل جراحی دارد.
جراحی شقاق یا همان عمل فیشر به طور کلی در سه روش مختلف انجام می گیرد که انتخاب نوع آن نیز بستگی به نظر پزشک و میزان پیشرفت بیماری دارد. در ادامه به معرفی انواع روشهای عمل شقاق می پردازیم:
فیشرکتومی
در اولین مرحله پزشک قبل از توصیه به جراحی درمان شقاق با بوتاکس را پیشنهاد می کند اما در صورتی که این روش نیز موفقیت آمیز نباشد باید از روش جراحی فیشرکتومی استفاده نمود.
فیشرکتومی نوعی از روشهای عمل فیشر است که شامل ایجاد شکاف در عضله و قطع پوست آسیب دیده از اطراف شکاف مقعد است. این روش می تواند خونرسانی را افزایش داده و در بهبود بیماری موثر باشد. این نوع جراحی شقاق زمانی انجام می شود که بیمار در معرض خطر بی اختیاری مدفوع قرار دارد.
فلپ روش دیگر عمل شقاق مقعد است و شامل برداشت پوست سالم از پوشش مقعد و جایگزینی آن با شکاف مقعد است.
اسفنکتروتومی داخلی جانبی
اسفنکتروتومی نوعی عمل شقاق است که شامل برش عضلات اسفنکتر در اطراف مقعد، برای از بین بردن اسپاسم و فشار داخل عضله است. پزشک معمولاً این جراحی را تنها پس از آزمایش سایر روشها، از جمله بوتاکس، توصیه می کند. این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود، و در دو روش قابل انجام است.
اسفنکتروتومی بسته
در این روش ابتدا جراح یک برش کوچک در پوست ایجاد می کند تا به عضله اسفنکتر برسد. سپس عضله را از این برش خارج کرده و قسمتی از آن را برش می دهد. در مرحله آخر این زخم را بخیه می زنند.
اسفنکتروتومی باز
در این نوع جراحی همانند روش قبل قسمتی از عضله قطع می شود. با این تفاوت که عمق برش بسیار کمتر است. در آخر زخم بدون بخیه زدن رها می شود. در این روش احتمال عود مجدد بیماری کمتر است. ولی خطر عفونت افزایش می یابد.
انتخاب نوع اسفنکتروتومی بستگی به وضعیت بیمار و میزان آسیب دارد. جراحی اسفنکتروتومی روش بسیار موثری است. در حدود 95 نفر از 100 نفر بعد از انجام این روش عمل فیشر به بهبودی کامل رسیده اند.
فلپ
فلپ روش دیگر عمل شقاق مقعد است و شامل برداشت پوست سالم از پوشش مقعد و جایگزینی آن با شکاف مقعد است. در این جراحی پوست سالم با استفاده از بخیه به پوست شکاف ایجاد شده، متصل می شود. این روش درمانی عمل فیشر به ندرت انجام می شود. همچنین ممکن است به تنهایی و یا همزمان با اسفنکتروتومی یا بعد از آن انجام شود.
خطرات و عوارض عمل شقاق
اگرچه عمل فیشر به خصوص اسفنکتروتومی روش موثرتری نسبت به سایر روشها، برای درمان شقاق مقعد است، اما عوارض جراحی شقاق مقعدی را نمی توان نادیده گرفت. یکی از شایع ترین این عوارض بی اختیاری در کنترل گاز روده و مدفوع بعد از این عمل است. تجربه نشان داده حدود 3 نفر از 10 هر نفر بعد از انجام عمل در کنترل حرکات روده خود دچار مشکل می شوند. البته بیشتر اوقات، این مشکلات جزئی و موقتی هستند. با این حال ممکن است خطر مشکلات دائمی از دست دادن کنترل وجود داشته باشد.
همچنین خطر ابتلا به عفونت بعد از اسفنکتروتومی وجود دارد. از هر 100 نفر حدود يك يا دو نفر دچار عفونت می شوند. در صورت ابتلا به عفونت، ممکن است آبسه کوچکی روی زخم و یا در نزدیکی مقعد وجود داشته باشد که می تواند نشستن را دردناک کند. از دیگر مشکلات مربوط به جراحی می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- جراحی معمولاً در بیمارستان انجام نشده و نیاز به بستری چند روزه دارد.
- دوره نقاهت پس از عمل طولانی است و انجام مراقبت های بعد از عمل نیز ضروری است.
- ممکن است بیمار دچار عود مجدد عارضه شود.
- مسلماً انجام جراحی بدون درد و خونریزی نخواهد بود.
پس از عمل فیشر
انواع روشهای جراحی شقاق مقعد معمولاً در بیمارستان انجام می شود. پس از عمل ممکن است بسته به وضعیت جسمی، در بیمارستان بستری شده و یا مرخص شود. بهتر است بیمار حداقل تا برطرف شدن کامل اثرات بیهوشی در بیمارستان حضور داشته باشد. و بعد از آن نیز با کمک همراه مرخص شود. رانندگی نیز بعد از بیهوشی توصیه نمی شود.
قبل از رفتن به خانه، پرستار در مورد توصیه های لازم برای مراقبت از زخم ها با شما صحبت خواهد نمود. ممکن است یک تاریخ قرار ملاقات بعدی با پزشک را تعیین کند تا روند بهبود زخم ها مورد بررسی قرار گیرد.
پس از عمل شقاق باید برای چندین روز در خانه استراحت کنید. می توانید برای رفع درد بعد از عمل شقاق با مشورت پزشک از داروهای مسکن استفاده کنید. همچنین ممکن است پزشک مصرف داروهای آنتی بیوتیک را بر جلوگیری از عفونت توصیه نماید.
هزینه عمل جراحی شقاق مقعدی
تعیین هزینه عمل جراحی شقاق کار ساده ای نیست، زیرا بستگی به عوامل مختلفی دارد که مهمترین آن نوع عمل جراحی است که قرار است، انجام شود. دیگر فاکتورهای تعیین هزینه، شامل نوع بیمارستان و یا مرکز درمانی، دستمزد دریافتی جراح و میزان آسیب وارده به مقعد، همچنین وضعیت سلامت بیمار می باشد.
خوشبختانه هزینه جراحی شقاق توسط بیمه های درمانی پرداخت می شود و نیازی به نگرانی در این مورد نیست. اما هزینه عمل شقاق بسیار بیشتر از سایر روشها مانند درمان شقاق با لیزر است.
مراقبت های بعد از عمل شقاق
مراقبتهای بعد از عمل شقاق بسیار ضروری هستند، زیرا می توانند خطر عود مجدد را به حداقل کاهش دهند. برخی از این مراقبت ها به این شرح است:
- مصرف داروهای تجویزی پزشک مثل مسکن ها و مسهل ها
- افزایش مصرف مایعات تا 8 لیوان در طول روز
- مصرف فیبر برای کمک به درمان یبوست، میوه و سبزیجات و نان سبوس دار و غلات از منابع سرشار از فیبر هستند.
- خشک و تمیز نگه داشتن مقعد
- پرهیز از رابطه جنسی مقعدی
- پاک کردن مقعد با دستمال های نرم
- پرهیز از نشستن بر روی سطوح سخت و استفاده از بالش های نرم دوناتی شکل
- ورزش و فعالیت بدنی
- حمام سیتز یا نشیمن برای بهبود درد بعد از عمل شقاق
- کمپرس سرد به منظور کاهش درد مقعد