PMDD “اختلال نارسایی پیش از قاعدگی” چیست؟ (تفاوت با PMS)
اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) شکل شدید سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است که تعداد قابل توجهی از زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. اگرچه اختلال نارسایی پیش از قاعدگی اغلب نادیده گرفته می شود، PMDD می تواند تاثیر زیادی بر سلامت عاطفی و جسمی زنان داشته باشد، به همین دلیل درک علائم، علل و گزینه های درمانی موجود آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله از بیچشک به بررسی اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)، علائم و روش های درمان آن می پردازیم.
اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) چیست؟
اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) یک وضعیت شدید و ناتوان کننده است که در فاز لوتئال چرخه قاعدگی، معمولاً در دو هفته قبل از قاعدگی رخ می دهد. بر خلاف PMS که علائم خفیف تا متوسط را ایجاد می کند، PMDD با علائم شدید احساسی و جسمی مشخص می شود که می تواند در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند. اختلال نارسایی پیش از قاعدگی حدود 3 تا 8 درصد از زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد، اگرچه شدت آن می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
تفاوت PMDD با PMS
PMDD و PMS علائم مشابهی مانند نوسانات خلقی، تحریک پذیری، خستگی و ناراحتی فیزیکی دارند. با این حال، علائم PMDD بسیار شدیدتر است و می تواند باعث اختلال قابل توجه در توانایی زنان برای عملکرد در زندگی شخصی، حرفه ای و اجتماعی شود. زنان مبتلا به PMDD ممکن است افسردگی شدید، اضطراب، عصبانیت و حتی افکار خودکشی را تجربه کنند که معمولاً با PMS مرتبط نیستند.
علائم اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
علائم PMDD می تواند هم احساسی و هم فیزیکی باشد و اغلب در نیمه دوم چرخه قاعدگی ظاهر می شوند. در حالی که با شروع قاعدگی علائم کاهش می یابند، شدت علائم می تواند زندگی را برای بسیاری از زنان چالش برانگیز کند. در زیر به بررسی برخی از شایع ترین علائم PMDD می پردازیم.
به نقل قول از hopkinsmedicine:
Symptoms of PMDD are so severe that it affects your ability to function at home, work and in relationships.
ترجمه: علائم PMDD به حدی شدید است که بر توانایی شما برای عملکرد در خانه، محل کار و در روابط تاثیر می گذارد.
منبع: https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/premenstrual-dysphoric-disorder-pmdd
علائم عاطفی PMDD
تحریک پذیری شدید: فرد مبتلا به اختلال نارسایی پیش از قاعدگی ممکن است به طور غیر عادی برای مسائل جزئی عصبانی یا درمانده شود.
افسردگی: احساس غم، ناامیدی و بی ارزشی در اختلال نارسایی پیش از قاعدگی شایع است و می تواند در فعالیت های روزمره فرد اختلال ایجاد کند.
اضطراب: ممکن است فرد افزایش نگرانی و تنش را تجربه کند. این اضطراب حتی گاهی می تواند به حد حملات پانیک برسد.
نوسانات خلقی: تغییرات سریع خلق و خو، از جمله طغیان ناگهانی عصبانیت یا گریه کردن.
افکار خودکشی: در موارد شدید اختلال نارسایی پیش از قاعدگی ممکن است فرد افکار خود آزاری یا خودکشی را تجربه کند.
علائم فیزیکی PMDD
خستگی: خستگی مفرط که با خواب رفع نمی شود و انجام کارهای روزانه را با مشکل مواجه می کند.
اختلالات خواب: مشکل در به خواب رفتن یا در خواب ماندن، که اغلب با خواب آلودگی بیش از حد در طول روز همراه است.
سردرد: بسیاری از زنان مبتلا به PMDD میگرن مکرر یا سردرد تنشی را تجربه می کنند.
درد مفاصل و عضلات: درد شدید در تمامی بدن شبیه به علائم آنفولانزا در افراد مبتلا به اختلال نارسایی پیش از قاعدگی گزارش شده است.
علت اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
علت دقیق PMDD نامشخص است، اما عوامل متعددی از جمله نوسانات هورمونی، استعداد ژنتیکی و تغییرات شیمیایی در مغز در ایجاد آن می توانند نقش داشته باشند برخی از شایع ترین علل PMDD عبارتند از:
نوسانات هورمونی: اختلال نارسایی پیش از قاعدگی معمولا پس از تخمک گذاری شروع می شود یعنی زمانی که سطح استروژن و پروژسترون به سرعت افزایش و کاهش می باید. زنانی که مبتلا به PMDD هستند ممکن است پاسخ غیرطبیعی به این نوسانات هورمونی داشته باشند که منجر به بروز علائم شدید احساسی و جسمی می شود.
عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی نقش مهمی در ابتلا به PMDD دارد. زنانی که یکی از بستگان درجه یک آنها مبتلا به اختلال نارسایی پیش از قاعدگی یا سایر اختلالات خلقی مانند افسردگی هستند، احتمال بیشتری دارد که به این اختلال مبتلا شوند.
شیمی مغز: تغییرات در فعالیت انتقال دهنده های عصبی، به ویژه سروتونین (یک ماده شیمیایی در مغز که خلق و خو را تنظیم می کند) می تواند توسط نوسانات هورمونی دچار اختلال شود و منجر به بروز علائم شدید خل و خوی مرتبط با PMDD شود.
استرس: استرس یک عامل مستقل در ایجاد اختلال نارسایی پیش از قاعدگی نیست اما می تواند علائم آن را تشدید کند.
تشخیص اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
تشخیص PMDD می تواند سخت باشد زیرا بسیاری از علائم آن با شرایط دیگر مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی و عدم تعادل تیروئید مشابه است. با این حال، یک فرد متخصص می تواند اختلال نارسایی پیش از قاعدگی را بر اساس تاریخچه ظاهر شدن و از بین رفتن علائم تشخیص دهد. معیارهای تشخیصی PMDD، همانطور که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا مشخص شده است، به موارد زیر نیاز دارد:
- علائم باید در فاز لوتئال (دو هفته قبل از قاعدگی) رخ دهد.
- حداقل پنج علامت از علائم اختلال نارسایی پیش از قاعدگی باید وجود داشته باشد که یکی از آنها باید یک علامت خلقی شدید مانند افسردگی، تحریک پذیری یا اضطراب باشد.
- علائم باید به طور قابل توجهی عملکرد اجتماعی، شغلی یا فردی را مختل کند.
درمان اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
هیچ درمان قطعی برای PMDD وجود ندارد، اما روش هایی وجود دارد که با کمک آنها میتوان اختلال نارسایی پیش از قاعدگی را بهتر مدیریت کرد و به کاهش علائم آن کمک کرد. این روش ها شامل تغییر سبک زندگی، داروها و تراپی است. هدف از درمان کمک به زنان برای داشتن زندگی راحت تر و بهبود کیفیت زندگی است. در زیر به بررسی درمان های موجود برای PMDD می پردازیم.
تغییر سبک زندگی
ایجاد تغییر در سبک زندگی و برنامه روزانه می تواند به مدیریت بهتر علائم اختلال نارسایی پیش از قاعدگی کمک کند. برخی از تغییرات مفید در سبک زندگی برای درمان PMDD عبارتند از:
ورزش: فعالیت بدنی منظم می تواند به کاهش استرس، بهبود خلق و خو و بهبود سلامت کلی کمک کند. حتی ورزش های سبک، مانند پیاده روی، می تواند تفاوت چشمگیری ایجاد کند.
رژیم غذایی: یک رژیم غذایی متعادل غنی از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها می تواند تعادل هورمونی را حفظ کند. همچنین کاهش مصرف کافئین و الکل می تواند علائم PMDD را کاهش دهد.
بهداشت خواب: داشتن یک برنامه منظم خواب و بهبود کیفیت خواب می تواند خستگی را کاهش داده و به سلامت کلی کمک کند.
دارو برای اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
چندین دارو وجود دارد که می تواند به مدیریت علائم PMDD کمک کند. برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان اختلال نارسایی پیش از قاعدگی عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی : این داروها به تنظیم سطح سروتونین و کاهش علائم خلقی مانند افسردگی، اضطراب و تحریک پذیری کمک می کنند.
درمان های هورمونی: قرص های ضد بارداری، آی یو دی های هورمونی و سایر درمان های هورمونی می توانند به تنظیم چرخه های قاعدگی و کاهش نوسانات هورمونی کمک کنند.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: این داروها می توانند به کاهش علائم فیزیکی مانند سردرد، درد عضلانی و درد مفاصل کمک کنند.
آگونیست های GnRH: این داروها تخمک گذاری را مسدود می کنند و نوسانات هورمونی را کاهش میدهند، اما معمولاً به دلیل عوارض جانبی احتمالی به عنوان آخرین راه حل برای درمان PMDD استفاده می شوند.
درمان شناختی-رفتاری (CBT)
تراپی، به ویژه درمان شناختی رفتاری (CBT)، می تواند به زنان کمک کند تا با چالش های عاطفی PMDD کنار بیایند. درمان شناختی-رفتاری بر تغییر الگوهای افکار منفی و رفتارهایی که بر نوسانات خلقی و استرس کمک می کند، تمرکز دارد.
مکمل ها
در برخی از زنان با استفاده از مکمل های غذایی مانند کلسیم، منیزیم و ویتامین B6 علائم PMDD بهبود می یابد. این مکمل ها می توانند به بهبود خلق و خو، کاهش نفخ و کاهش علائم دیگر کمک کنند.
سوالات متداول در مورد اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
PMDD به طور معمول 3 تا 8 درصد از زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد. زنان با سابقه خانوادگی PMDD یا سایر اختلالات خلقی (مانند افسردگی یا اضطراب) در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال نارسایی پیش از قاعدگی هستند.
PMDD در برخی علائم عاطفی با افسردگی و اضطراب مانند نوسانات خلقی، غمگینی و تحریک پذیری اشتراک دارد. با این حال، اختلال نارسایی پیش از قاعدگی مستقیماً با چرخه قاعدگی مرتبط است و علائم به طور خاص با فاز لوتئال (دو هفته قبل از قاعدگی) مرتبط است.
برخی از روش های طبیعی از جمله کاهش کافئین، شکر و نمک و افزایش مصرف غلات کامل، میوه ها و سبزیجات و استفاده از تکنیک هایی مانند مدیتیشن و یوگا وجود دارد که می تواند به مدیریت بهتر اختلال نارسایی پیش از قاعدگی کمک کند.
PMDD خود باعث ناباروری نمی شود، اما علائم عاطفی و جسمی ممکن است باردار شدن را چالش برانگیز تر کند.
اختلال نارسایی پیش از قاعدگی معمولاً پس از یائسگی به پایان می رسد، زیرا چرخه های قاعدگی متوقف می شود. با این حال، برخی از زنان ممکن است علائم یائسگی مرتبط با تغییرات هورمونی را تجربه کنند. اگر علائم مشابه PMDD بعد از یائسگی ادامه یابد، ممکن است مربوط به شرایط دیگر باشد و بهتر است با پزشک مشورت کنید.