عوارض شایع و علائم کمبود ویتامین دی در بدن

این ویتامین بسیار مفید و برای بدن کاربرد های بسیاری دارد. مهمترین نقش های ویتامین D در بدن عبارتند از :

• رشد و محافظت از سلول های استخوانی با حمایت از بدن در جذب کلسیم
• حمایت از سلامت ماهیچه ها
• کمک به رشد سلول ها از طریق ترجمه ژن آنها
• پیشگیری از روماتیسم، ورم مفاصل و سرطان با کاهش تورم
• تنظیم فشار خون
• حمایت از قلب و عروق خونی
• تامین سلامت مغز و جلوگیری از آلزایمر
• پیشگیری و تسکین افسردگی
• ایجاد احساس شادی با افزایش تولید در هورمون دوپامین و سروتونین

میزان استاندارد ویتامین دی

میزان ضروری دریافت این ویتامین برای هر فرد حدوداً 10 گرم یا 2000 واحد در روز است. انستیتوی پزشکی (IOM) میزان مورد نیاز این ویتامین برای هر فرد بین 1 تا 70 سال را IU 600 (واحد) و برای افراد بالای 70 سال IU 800 (واحد) معرفی نموده است. دریافت این میزان ویتامین برای حفظ سلامتی ضروری است.

علت کمبود ویتامین دی

مهمترین علت کمبود ویتامین D در بدن اجتناب از قرارگیری در معرض نور خورشید است زیرا که این ویتامین پس از تابیده شدن نور خورشید بر سطح پوست تولید می شود. از دیگر عواملی که منجر به کاهش سطح ویتامین دی در بدن می شود، میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم :

• عدم مصرف کافی منابع ویتامین D : عدم مصرف خوراکی هایی مثل تخم مرغ و ماهی که از منابع خوراکی ویتامین D به شمار می رود.
• افزایش سن : به دو دلیل با افزایش سن تولید این ویتامین در بدن کاهش می یابد اولاً افزایش سن موجب تضعیف کلیه ها و کاهش توانایی آنها در تبدیل کردن ویتامین D به شکل فعال آن شده دوماً افزایش سن توانایی بدن در جذب ویتامین دی را کاهش خواهد یافت.
• افزایش وزن : ویتامین دی از سلول های چربی خون گرفته میشود، افزایش وزن با افزایش چربی بدن همراه است که این امر کاهش این ویتامین در بدن را به همراه دارد.
• زندگی در ارتفاعات : هرچه مقدار ارتفاع از سطح زمین افزایش پیدا کند، مقدار اشعه UV خورشید کاهش پیدا می کند.
• آلودگی هوا : زندگی در چنین مناطقی به علت جذب اشعه خورشید توسط آلودگی ها موجب کمبود ویتامین دی در مردم جامعه می گردد.
• استفاده بیش از اندازه از ضد آفتاب : استفاده از مقادیر زیاد این ویتامین، موجب کمبود آن در بدن می شود.
• اختلالات دستگاه گوارش یا کلیه : برخی از مشکلات دستگاه گوارش یا کلیه منجر به عدم جذب این ویتامین میگردد.
• پوست تیره : افرادی با پوست های تیره نیاز بیشتری به نور خورشید دارند.
• بارداری : جنین با جذب ویتامین دی در بدن مادر موجب کمبود آن می شود.

مهمترین علائم کمبود ویتامین دی در بدن به این شرح است:

• حساسیت به درد یا درد مزمن : اگر دچار درد های مزمن و ضعف بدن هستید و این حالت به درمان پاسخ نمی دهد، احتمالاً دچار کمبود ویتامین D در بدن هستید.
• احساس خستگی و خواب آلودگی مداوم بدن از علائم کمبود ویتامین دی در بدن است.
• شکستگی تنشی استخوان : منظور نوعی از شکستگی است که نیروی کم منجر به شکستگی ناقص استخوان گردد.علت این نوع شکستگی کاهش تراکم استخوان و از علائم کمبود ویتامین دی در بدن است.
• فشار خون بالا : زیرا کمبود ویتامین دی مانع از تنظیم فشار خون بدن می گردد.
• ریزش مو : این ویتامین تقش تقویت رشد طبیعی پیاز مو را بر عهده دارد و کمبود آن منجر به ریزش مو می شود.
• افسردگی : ویتامین دی موجب ترشح هورمون های شادی آور می شود، در نتیجه یکی از علائم کمبود ویتامین دی در بدن افسردگی است.
• تعریق سر : یکی از نشانه های کمبود ویتامین D به خصوص در نوزادان تعریق سر می باشد.

مهمترین علت کمبود ویتامین D در بدن اجتناب از قرارگیری در معرض نور خورشید است زیرا که این ویتامین پس از تابیده شدن نور خورشید بر سطح پوست تولید می شود.

علائم کمبود ویتامین دی در زنان

امروزه کمبود ویتامین D در بدن زنان یکی از مسائل و معضلات جدی به شمار می رود، زیرا که از طرفی زنان به علت رعایت حجاب اسلامی و از طرفی دیگر به سبب تغییر معماری منازل به خصوص در شهر ها کمتر در معرض نور قرار می گیرند. به همین ترتیب زنان بیشتر دچار عوارض این کمبود می شوند. علائم کمبود ویتامین دی در بدن زنان شامل افسردگی،دردهای عضلانی، کمردرد،ریزش مو،ضعف عمومی بدن و ..می باشد.

علائم کمبود ویتامین دی در کودکان

کمبود این ویتامین در بدن کودکان بسیار حائز اهمیت است زیر کمبود آن منجر به نرمی استخوان یا راشیتیسم می گردد. اثرات و علائم کمبود ویتامین دی در بدن تنها چند ماه ظاهر خواهند شد، معمولا علائم کمبود ویتامین D در بدن نوزادانی که مادرشان این کمبود را دارند، پس از دو ماهی ظاهر می شود. در کودکان دیگر که دچار کمبود ویتامین دی هستند، علائم در سال اول یا دوم زندگی بروز می کنند. برخی از مهمترین علائم کمبود ویتامین دی در بدن کودکان به این شرح است:

• جعبه ای شدن حالت سر
• برجستگی پیشانی
• تاخیر کودک در راه رفتن و نشستن نوزاد از علائم کمبود ویتامین دی در بدن کودک است.
• پرانتزی شدن ساق پاها، تمایل به شکستگی در استخوان ها و نافرمی در ستون فقرات، ساق پاها و لگن که سبب کوتاهی قد می شود؛
• تاخیر در بسته شدن ملاج یا فونتانل ها
• دیر دندان درآوردن
• افزایش پوسیدگی دندان ها یا پوسیدگی زودرس
• ضخامت مچ دست
• بد شکل شدن لگن (بدشکلی لگن معمولاً در کودکان دختر روی میدهد و موجب می شود در آینده نتوانند از به شکل طبیعی زایمان کنند.)

اگر بدن افراد به اندازه کافی ویتامین D دریافت نکند، در آینده دچار مشکلات و بیماری های بسیاری خواهند شد. عوارض کمبود ویتامین دی به این شرح است:

درد و تضعیف ماهیچه های بدن

عملکرد صحیح ماهیچه های بدن از طریق تامین ویتامین D امکان پذیر است؛ زمانی که بدن با این کمبود مواجه می شود واکنش نشان داده و فرد درد هایی ماهیچه ای مانند زمانی که دچار آنفولانزا شده است را تجربه می کند. این درد از ملایم تا شدید متفاوت است و در طول زمان شدت خواهد یافت.

عفونت های مکرر

ابتلا به انواع عفونت ها یا بیماری های عفونی مانند عفونت دستگاه ادراری ناشی از تضعیف سیستم ایمنی بدن است. از طرفی یکی از عوارض کمبود ویتامین دی در بدن، تضعیف سیستم ایمنی می باشد.مطالعات نشان داده کودکانی که دچار کمبود این ویتامین هستند ریسک بیشتری برای ابتلا به انواع عفونت ها دارند.

تعریق بیش از حد

یکی از علائم کمبود ویتامین دی در بدن تعریق بیش از اندازه می باشد. پس اگر به صورت مداوم و بی دلیل عرق می کنید، علت آن را جویا شوید زیرا که ممکن است دچار کمبود این ویتامین در بدن شده باشید.

احساس افسردگی

همان طور که گفتیم دریافت نور خورشید و تامین ویتامین دی منجر به ترشح هورمون های شادی آور و احساس سرزندگی می گردد، در نتیجه عوارض کمبود ویتامین دی در بدن افسردگی و احساس ناراحتی است.

ریزش مو

فولیکول مو برای رشد نیازمند انواع ویتامین ها از جمله ویتامین D می باشد، در نتیجه کمبود ویتامین D در بدن منجر به مشکلاتی مانند ریزش مو، شکننده و حساس شدن موها می گردد. افزون بر ویتامین D، کمبود سایر ویتامین ها از جمله ویتامین C و بیوتین می تواند منجر به ریزش موهای سر گردد.

سردرد و سرگیجه

همان طور ذکر کردیم یکی از فواید این ویتامین برای بدن تنظیم فشار خون می باشد در نتیجه یکی از عوارض کمبود ویتامین دی در بدن افزایش فشار خون و در نتیجه ی آن سردرد و سرگیجه می باشد. فشار خون بالا به شدت برای بدن مضر بوده و عامل سکته های قلبی و مغزی شناخته می شود.

علائم کمبود ویتامین دی در بدن را می توان از روش های مختلفی درمان نمود که در ادامه به آنها می پردازیم :

• مصرف منابع غنی از ویتامین D : ساده ترین راه درمان علائم کمبود ویتامین دی در بدن مصرف خوراکیهای حاوی این ویتامین است یعنی باید مصرف خوراکی هایی از جمله انواع ماهی های چرب به خصوص ساردین، تخم مرغ، شیر، جگر گوساله، انواع لبنیات و… را به رژیم غذایی خود بیافزاید.
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید : بهترین راه درمان کمبود ویتامین D در بدن دریافت نور خورشید به میزان کافی می باشد زیرا که نور خورشید با تابش بر روی پوست موجب تولید این ویتامین در بدن می گردد. برای این منظور لازم است در هفته حداقل 3 بار و هر بار به مدت 15 دقیقه در مجاورت مستقیم با نور خورشید قرار گیرید.
• مصرف مکمل های ویتامین D: برای این منظور می توانید دو مکمل ارگوکلسیفرول (دی 2 یا ویتامین که از مصرف خوراکی تامین می شود. ) و کوله کلاسفرول ( دی 3 یا ویتامینی که از طریق تماس با خورشید تامین می شود.) را تهیه نمایید تا نیاز روزانه خود به این ویتامین را تامین کنید. ولی قبل از مصرف حتما با پزشک خود در مورد دوز داروی مصرفی مشورت نمایید. در ضمن انواع مولتی ویتامین ها دارای 400 واحد ویتامین دی هستند و می توانند نیاز شما را تامین کنند.