راههای پیشگیری و درمان شقاق مقعدی (فیشر) در بارداری
بیماری شقاق در بارداری
بنابر آمار ارائه شده از مراکز درمانی حدود 10 تا 15 درصد از زنان باردار، در طول این دوران و یا پس از زایمان به این بیماری مبتلا می شوند.
بیماری شقاق یا همان فیشر به ایجاد ترک عمیق در دیواره کانال مقعد اطلاق می شود. این ترک ممکن است تنها مخاط و پوست را شکاف دهد و یا به حدی عمیق شود که عضله اسفنکتر مقعدی را نیز درگیر نماید. این عارضه به علت قرار گرفتن در موضعی حساس و مملو از گیرنده های عصبی معمولاً درد شدیدی داشته تا حدی که زندگی روزمره مادر را نیز دچار اختلال می کند.
شقاق در بارداری اغلب در در دو ماه اول بارداری و یا سه ماهه آخر بروز می کند. به علاوه در حدود یک سوم از مادران، بعد از زایمان به این بیماری مبتلا میشوند.
علت شقاق در بارداری
شقاق بارداری علت مشخصی ندارد، اما چون در این دوران وضعیت جسمی مادر و سبک زندگی او دگرگون می شود، علت بیماری را نیز مرتبط با این عوامل می دانند. مهمترین علت های بروز این بیماری در بارداری به این شرح است:
- زیاد نشستن : مادرانی که در این دوران بیش از حد استراحت می کنند و هیچ فعالیت بدنی ندارند، بیشتر در معرض این عارضه قرار می گیرند.
- رشد جنین : با رشد جنین حجم رحم نیز افزایش می یابد و این امر می تواند فشار بسیار زیادی را به عضلات کف لگن وارد کند و خطر بروز فیشر را افزایش دهد.
- تغییر در رژیم غذایی : دسته ای زنان در بارداری دچار ویار می شوند این امر موجب می شود، حجم غذای خود را کاهش دهند و یا از غذاهای ناسالم استفاده کنند، در نتیجه اغلب دچار یبوست شده و در معرض این عارضه قرار می گیرند.
- تغییرات هورمونی : بارداری همراه با ترشح مقدار زیادی هورمون در بدن مادر است. این هورمون ها خطر ابتلا به یبوست را افزایش می دهند و زمینه را برای ایجاد این بیماری فراهم می کنند.
علائم
- درد شدید
- خونریزی
- التهاب و تورم اطراف مقعد
- مشاهده زخم طولی عمیق در دیواره مقعد
- خارش و سوزش
مراجعه به پزشک
با توجه به اینکه مادر در دوران مهم و حساسی به سر می برد، باید به کوچکترین علائم هم توجه کرده و آنها را به پزشک اطلاع دهد. به خصوص اگر مادر به هر دلیلی دچار خونریزی است. زیرا خونریزی یکی از علائم ابتلا به فیشر است ولی در دوران بارداری عواملی زیادی هستند که می توانند منجر به خونریزی شوند.پس بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت خون ریزی را بررسی شود و از نبود مشکلات جدی اطمینان خاطر داشته باشید. پزشک به راحتی با انجام یک معاینه فیزیکی می تواند این بیماری را تشخیص دهد. به این نکته توجه داشته باشید که تشخیص به موقع باعث بهبودی سریع تر خواهد شد.
بهتر است مادران باردار در این دوران از هیچ دارویی بدون مشورت با پزشک استفاده نکنند. زیرا اغلب داروها و پماد شقاق برای جنین مضر هستند.
درمان شقاق مقعدی در بارداری
با توجه به آنکه مادر در این دوران نمی تواند از داروهای مخصوص این بیماری استفاده نماید، بهترین راهکار برای درمان شقاق در بارداری استفاده از درمان خانگی شقاق شامل تغییر در سبک و رژیم غذایی است. برخی از روشهای خانگی به این شرح است:
- حمام سیتز
- مصرف فیبر برای درمان یبوست
- نوشیدن آب حداقل 8 لیوان در طول روز
- ورزش
- کمپرس سرد
پیشنهاد میکنیم جهت آشنایی بیشتر با درمان گیاهی شقاق و درمان خانگی آن به صفحه مربوطه در همین سایت که در آن به طور مفصل به این موضوع پرداخته شده است، مراجعه نمایید.
بهتر است مادران باردار در این دوران از هیچ دارویی بدون مشورت با پزشک استفاده نکنند. زیرا اغلب داروها و پماد شقاق برای جنین مضر هستند.
در صورت عدم بهبودی با درمان های خانگی ممکن است پزشک انجام سایر روشها مانند درمان شقاق با بوتاکس را پیشنهاد نماید. اما درمان های تهاجمی مانند جراحی فیشر و یا درمان شقاق با لیزر به دوران پس از زایمان موکول می شوند.
پیشگیری از شقاق بارداری
انجام راهکارهای پیشگیری از این بیماری می تواند به شما در جلوگیری از مشکلات بعدی کمک نماید. پس لازم است به دقت تمامی نکاتی که اشاره شده را به یاد داشته و انجام دهید.
- درمان یبوست : یبوست دلیل اصلی ایجاد فیشر و هموروئید است. بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری ها در اولین قدم باید از یبوست پیشگیری کنید. مصرف روزانه خوراکی هایی با فیبر بالا مانند نان سبوس دار، میوه و سبزیجات تازه از این بیماری جلوگیری می کند.
- نوشیدن مقدار زیادی آب : نوشیدن آب با نرم نمودن مدفوع عبور آن از دریچه مقعد را سهولت بخشیده و مانع از بروز این بیماری می شود. حداقل آب مورد نیاز در طول روز 8 لیوان است.
- ورزش : افزایش فعالیت بدن می تواند حرکت روده را افزایش داده و به درمان یبوست کمک کند. پیاده روی راحت ترین فعالیت بدنی است که می توانید داشته باشید. همچنین یوگا و شنا هم میتواند یبوست را کاهش دهد.
- داروی ملین : در مواردی که یبوست با راهکار های پیشنهادی برطرف نشود لازم است با مشورت پزشک از داروهای ملین استفاده نمایید.
از دیگر توصیه های مهم برای پیشگیری از شقاق در بارداری می توانیم به این موارد اشاره کنیم.
- رعایت بهداشت مقعد
- پرهیز از ایستادن و نشستن به مدت طولانی
- اجتناب از زور زدن در توالت
- اجتناب از جابه جایی اجسام سنگین
- خشک کردن مقعد با دستمال توالت نرم
- استفاده از لباس های نخی و غیر چسبان
