بیماری مقاربتی یا عفونت های منتقله از راه جنسی دسته ای شایع از بیماری ها است که منحصراً راه انتقال آنها، برقراری رابطه جنسی می باشد. رابطه جنسی که باعث انتقال این بیماری می شود شامل برقراری رابطه های دهانی، واژنی و مقعدی خواهد بود،برخی از انواع این بیماری ممکن از طریق سایر موارد از جمله استفاده از سرنگ ها آلوده در معتادین،زایمان و یا شیردهی نیز منتقل شود. برخی از این بیماری به محض ورود به بدن نشانه های خود را ظاهر می کنند ولی برخی دیگر نشانه ای نداشته و یا پس طی مدتی بروز می کنند در واقع ممکن است فرد به بیماری مبتلا باشد اما هیچ یک از نشانه های آن ظاهر نشود.
همه افراد می توانند در معرض ابتلا به این نوع بیماری ها قرار گیرند اما افرادی با سیستم ایمنی ضعیف شانس بیشتری دارند.بهترین راهکار پیشگیری از این بیماری ها اولاً اطمینان از سلامت شریک جنسی و دوماً استفاده از کاندوم است. جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله پیشگیری از بیماری های مقاربتی مراجعه نمایید.
انواع بیماری مقاربتی
انواع این بیماری را می توان بر اساس عامل ایجاد کننده آن به 5 دسته زیر تقسیم نمود:
در ادامه این مقاله قصد داریم به شرح مهمترین انواع و علائم بیماری های مقاربتی بپردازیم :
سوزاک
این بیماری نیز یک عفونت باکتریایی است که ناشی از باکتری به نام نایسریا گونورهآ ایجاد می شود. بیماری مقاربتی سوزاک می تواند از نواحی گرم و مرطوب بدن از جمله مجرای ادرار، چشمها،گلو، واژن، مقعد و دستگاه تناسلی زنان منتقل شود. سوزاک از طریق برقراری رابطه دهانی، واژینال و یا مقعد منتقل می شود. افرادی با شرکای جنسی متعدد رابطه دارند و کسانی که از کاندوم استفاده نمی کنند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. علائم سوزاک معمولاً 10 روز پس از برقراری رابطه جنسی نمایان می شود اما ممکن است فرد ماه ها باشد که مبتلا به این بیماری شده ولی هیچ یک از علائم آن بروز نکند. یکی از عوارض این بیماری مقاربتی گسترش آن به سایر بافت های بدن است، سوزاک ممکن است منجر به پتشی یا التهاب مفاصل یا اندوکاردیت گردد همچنین در 20 درصد از موارد عفونت در مراحل عادت ماهیانه به رحم رسیده و باعث التهاب لگن و رحم می شود. برای درمان بیماری سوزاک از آنتی بیوتیک استفاده می شود.
علائم سوزاک
مهمترین علائم بیماری مقاربتی سوزاک در زنان و مردان به این شرح است:
خروج ترشحات چرکی یا خونی از واژن ( زنان ) و یا آلت ( مردان)
شانکروئید یا شانکر نرم نوعی از بیماری مقاربتی است که بیشتر در مناطق گرمسیر دیده می شود، عامل این بیماری باکتری هموفیلوس دوکرئی می باشد. دوره نهفتگی ( ورود باکتری با بروز علائم) این بیماری بین 2 الی 14 روز است. اولین نشانه بارز این بیماری جوش چرکی است که پس از طی مدتی به زخم تبدیل می شود. این ضایعه نرم و دردناک است.این بیماری بیشتر مردان را درگیر نموده (10 به 1 ) در 50% موارد این بیماری، تورم غدد لنفاوی مشاهده شده و در 25% موارد نیز غدد لنفاوی چرکی شده و به بیرون سر باز می کنند.
علائم شانکروئید
از علائم بیماری مقاربتی شانکروئید می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
ایجاد زخم چرکی و دردناک در اطراف آلت تناسلی،مقعد و واژن ( اطراف دهانه واژن).
عفونت غدد لنفاوی بدن و حتی سرباز کردن آنها.
پایه زخم ایجاد شده خاکستری است.
در صورت خراشیده شدن، زخم دچار خونریزی می شود.
سیفلیس
سیفلیس یا سفلیس نوعی از بیماری های مقاربتی است، که ناشی از باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد میشود.این بیماری بیشتر از طریق ارتباط جنسی منتقل می شود اما می تواند از طریق زخم های عفونی نیز منتقل گردد. این بیماری می تواند در چهار مرحله ی اولیه، ثانویه، نهفته و سوم ایجاد شود و علائم مختلفی را ایجاد نماید. عفونت اولیه سفلیس با ایجاد زخمی بدون درد بر روی اندام تناسلی،دهان یا مقعد ایجاد می شود.
علائم سیفلیس
مرحله اولیه ( نهفتگی 3 تا 90 روز) : ایجاد زخم سفت، بدون درد و خارش – افزایش حجم غدد لنفاوی
مرحله ثانویه ( نهفتگی 4 تا 10 هفته ): ایجاد دانه های متقارن و قرمز رنگ که بیشتر در انتهای اندام ها مانند کف دست ها و پاها ایجاد می شود.این دانه ها می تواند چرکی باشد و دارای سطحی سفید و یا زگیل مانند باشد.
مرحله نهفته : در این حالت علائم بیماری مشاهده نمی شود.
مرحله سوم : این مرحله چندین سال بعد از ابتلا به بیماری ایجاد شده و نشانه ی آن ایجاد گوم (گرههای غده مانند متورم و نرمی هستند که اندازههای متفاوتی دارند.) های مزمن است.
کلامیدیا تراکوماتیس
کلامیدیا شایع ترین بیماری مقاربتی است، که توسط باکتری با همین نام ایجاد می شود. و باعث ایجاد عفونت چشمی، تناسلی و مقعدی می شود. این بیماری به سختی تشخیص داده می شود، زیرا که در مراحل اولیه بیماری نشانه خاصی را ایجاد نمی کند و پس از طی 3 هفته علائم خفیفی بروز می کنند که این علائم نیز معمولاً نادیده گرفته می شوند، از همین روی این بیماری خاموش در نظر گرفته می شود.کلامیدیا قابل درمان است ولی در صورت عدم درمان می تواند مشکلات بسیاری هم برای زنان و هم برای مردان به همراه آورد. از عوارض این بیماری برای زنان می توانیم به بیماری التهابی لگن اشاره کنیم که منجر به آسیب به لوله های فالوپ، رحم و تخمدان گردد که ناباروری را به همراه خواهد داشت. این بیماری همچنین در مردان منجر به پروستاتیت (التهاب غده پروستات) یا اپیدیدیمیت می گردد. بیماری کلامیدیا ممکن است از مادر باردار به جنین منتقل شود و نوزاد با بیماری هایی مثل ذات الریه یا عفونت چشم متولد شود. درمان این بیماری از طریق مصرف آنتی بیوتیک است.
علائم بیماری کلامیدیا
مهمترین علائم بیماری مقاربتی کلامیدیا به این شرح است:
همه افراد می توانند در معرض ابتلا به این نوع بیماری ها قرار گیرند اما افرادی با سیستم ایمنی ضعیف شانس بیشتری دارند.بهترین راهکار پیشگیری از این بیماری ها اولاً اطمینان از سلامت شریک جنسی و دوماً استفاده از کاندوم است.
تبخال تناسلی
تبخال دستگاه تناسلی یا هرپس تناسلی یک عفونت ویروسی است که به دو نوع 1 و 2 تقسیم می شود،هرپس نوع 1 در نواحی بالای کمر و نوع 2 در نواحی پایین کمر ایجاد می شود. این بیماری ممکن است علائم بیماری مقاربتی را ایجاد نکند، ولی در این حالت نیز امکان انتقال آن وجود دارد.این بیماری به شدت واگیردار است ولی با استفاده از دارو بهبود می یابد، جهت جلوگیری از انتقال تبخال تناسلی به دیگران باید از کاندوم استفاده نمایید.وجود زخم های حاصل از تبخال تناسلی امکان ابتلا به ویروس HIV را افزایش میدهد همچنین این بیماری مقاربتی می تواند از مادر به جنین منتقل شود و منجر به آسیب مغزی، کوری یا مرگ نوزاد شود.تبخال های تناسلی می توانند باعث التهاب لوله هایی شوند که ادرار را از مثانه به بیرون می برد، در مواردی نادر این بیماری مقاربتی منجر به مننژیت و آسیب مغزی می گردد. برای اطلاعات بیشتر به مقاله تبخال تناسلی مراجعه کنید تا اطلاعات کامل تری در مورد این بیماری بدست آورید.
علائم تبخال دستگاه تناسلی
علائم بیماری مقاربتی تبخال دستگاه تناسلی به این شرح است:
درد یا خارش
برجستگی های کوچک و قرمز رنگ یا تاول های کوچک سفید
زخم هایی با صدمه با تاول ها ایجاد می شوند.
دمل هایی با بهبود یافتن زخم بهتر می شوند.
برآمدگی ها در خانم ها درون مهبل و رحم
تب، درد و ورم سینه ها
زگیل تناسلی
بیماری کوندیلوما آکومیناتا یا زگیل تناسلی حاصل ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV است، این ویروس یکی از شایع ترین ویروس های بیماری های آمیزشی است که بیشتر از 100 تیپ مختلف دارد و 40 نوع از آن عامل ایجاد بیماری در دستگاه تناسلی شناخته می شود، این بیماری مقاربتی معمولاً بدون هیچ علامت خاصی روی می دهد به همین سبب فرد از بیماری خود بی خبر است. زگیل تناسلی بیشتر از راه آمیزش جنسی منتقل می شود و حتی ممکن است از تماس پوست با پوست آلوده نیز منتقل گردد اما موارد محدودی از این ویروس از مادر به جنین منتقل می شود.این ویروس بسیار شایع است و بیشتر از نیمی از انسان های از نظر جنسی فعال در مقطعی از زندگی به این بیماری دچار می شوند. بهترین راهکار پیشگیری از این بیماری استفاده از کاندوم و یا تزریق واکسن گارداسیل است.زگیل ها را می توان با استفاده از انجماد، سوزاندن و جراحی لیزیک از بین برد. اما هیچ تضمینی برای عدم رشد مجدد آنها و درمان قطعی این بیماری وجود ندارد. برای اطلاعات بیشتر به مقاله زگیل تناسلی مراجعه کنید تا از نشانه های آن در زنان و مردان مطلع شوید.
هپاتیت ب
هپاتیت ب نوعی بیماری ویروسی است، که از جدی ترین نوع هپاتیت می باشد. بیشترین آسیب ناشی از این بیماری متوجه کبد است. دوره نهفتگی هپاتیت ب بین 30 الی 180 روز است.انتقال این بیماری از طریق خون و مایعات بیولوژیکی بدن صورت میگیرد، متداول ترین راه انتقال این بیماری از تزریق داخل وریدی مواد مخدر و مقاربت جنسی است. در اینجا یه بخشی از علائم این بیماری اشاره می کنیم. اما برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله هپاتیت مراجعه کنید.
علائم هپاتیت ب
علائم ویروس هپاتیت ب یا HBV معمولاً پس از طی 3 ماه نمایان می شود و دارای طیف گسترده ای است که شامل موارد زیر است:
درد در ناحیه شکم
تب
درد مفاصل و ماهیچهها
تهوع و استفراغ
زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها
تغییر رنگ ادرار (تیره می شود.)
خستگی و ضعف بدن
ایدز
ایدز بیماری دردناکی است که ناشی از ابتلا به ویروس HIV ایجاد می شود، این بیماری مقاربتی همراه با نقص ایمنی بدن است که منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس ها، قارچ ها و باکتری ها می گردد. ایدز بیماری خطرناکی است و زندگی فرد را تهدید می کند.ویروس HIV عمدتاً از طریق رابطه جنسی محافظت نشده ( رابطه واژینال، مقعدی و یا دهانی ) منتقل می گردد اما می تواند از طریق سوزن آلوده و یا از طرف مادر در حین بارداری، زایمان و یا شیردهی منتقل شود. اما مایعاتی مثل بزاق و اشک سبب انتقال بیماری نمی گردد. علائم اولیه ایدز بعد از گذشت 2 تا 6 هفته از برقراری رابطه نمایان می شوند و علائم اولیه ی آن مانند ابتلا به آنفولانزا می باشد . علائم شدید ابتلا به ایدز معمولاً 10 سال پس از ابتلا به آن مشخص می شوند.
علائم ایدز
اولین علائم بیماری مقاربتی ایدز که شبیه آنفولانزا می باشد به این شرح است:
همچنین علائم و نشانه های مراحل تاخیر عفونت HIV به این شرح است:
احساس خستگی مداوم
احساس سرمای بیشتر از حد و یا تب بالای 38 درجه به مدت چند هفته
تورم گره های لنفاوی
سردرد
ابتلا به عفونت های فرصت طلب
تریکومونیازیس
این بیماری مقاربتی با نام تریکومونا نیز شناخته می شود، این بیماری شایع ترین عفونت مهبل است که از طریق تکیاخته تاژکداری به نام تک تارچه مهبل ایجاد می شود. راه انتقال این بیماری از طریق آمیزش جنسی، وسایل مشترک و تماس مستقیم می باشد. این بیماری همچنین خطر ابتلا به HIV را افزایش میدهد.
علائم تریکومونیازیس
این بیماری در 80 درصد از زنان هیچ علامت و یا نشانه خاصی را ایجاد نمی کند:
ترشحات واژن به رنگ های سفید، خاکستری، زرد و یا سبز
شپش نوعی حشره انگلی است که بر روی نواحی مانند سر، مژه و ابرو ها یافت می شود، این حشره نمی تواند به مدت طولانی بدون تماس با پوست بدن زنده بماند، شپش فقط از طریق تماس مستقیم منتقل می شود. برخی از انواع شپش ها در ناحیه تناسلی یافت می شود و از طریق رابطه جنسی منتقل می گردد.
نوعی بیماری انگلی خارش دار است که تنها در لایه اپیدرم یا سطحی ترین لایه پوست زندگی می کند،این بیماری شایع ترین بیماری پوستی خارش دارد است که خارش ناشی از ترشحات بدن انگل ایجاد می گردد. این بیماری می تواند به راحتی منتقل گردد و حتی با استفاده از لباس زیر آلوده و یا تخت خواب آلوده نیز منتقل می شود، یکی از راه های انتقال گال، رابطه جنسی است.