قرص الانزاپین برای چیست؟ {فواید و عوارض}

الانزاپین یک داروی ضد روان پریشی است که به طور گسترده برای درمان بیماری های روانی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی استفاده می شود. الانزاپین به میلیون ها نفر در مدیریت علائم روانپزشکی کمک کرده است. با این حال، مانند هر داروی قدرتمندی، فواید و عوارض متعددی دارد. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با قرص الانزاپین، موارد استفاده و عوارض جانبی آن آشنا شوید.

قرص الانزاپین برای چیست؟

الانزاپین به عنوان یک آنتی‌سایکوتیک آتیپیک و همچنین به عنوان یک داروی ضد روان‌پریشی نسل دوم شناخته می شود. این دارو در سال 1996 توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تأیید شده است. قرص الانزاپین معمولا برای شرایط زیر مورد استفاده قرار میگیرد:

• اسکیزوفرنی
• اختلال دوقطبی 
• اختلال افسردگی اساسی (MDD) 
• اختلالات اضطرابی
• اختلال شخصیت مرزی
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• بی خوابی (موارد نادر)

نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که کاربرد اصلی قرص الانزاپین درمان و مدیریت اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی است و برای درمان شرایط دیگری مانند افسردگی معمولا در کنار سایر داروها مورد استفاده می شود و احتمال استفاده از آن برای مشکلات دیگر پایین است.

الانزاپین چگونه عمل می کند؟

الانزاپین بر انتقال دهنده های عصبی مختلف در مغز تاثیر می گذارد و با متعادل کردن آنها به بازیابی عملکرد معمولی مغز در افراد مبتلا به بیماری های روانی شدید کمک می کند. بیشترین اثرگذاری الانزاپین بر گیرندهای زیر است:

• گیرنده های دوپامین (D2): به کاهش علائم روان پریشی مانند توهم و هذیان کمک می کند.
• گیرنده های سروتونین (5-HT2A): در تنظیم خلق و خو نقش دارد و به اثرات ضد افسردگی الانزاپین کمک می کند.

سایر گیرنده هایی که تحت تاثیر الانزاپین قرار میگیرند شامل هیستامین (H1)، موسکارینی (M1-M5) و آدرنرژیک (α1) هستند که در ایجاد عوارض جانبی مانند آرام بخشی بیش از حد و افزایش وزن موثر هستند.

دوز مصرف الانزاپین

دوز استفاده از قرص الانزاپین بسته به شرایط تحت درمان میتواند متفاوت باشد:

• اسکیزوفرنی: 5-20 میلی گرم در روز 
• اختلال دوقطبی (شیدایی): دوز اولیه معمولاً 10-15 میلی گرم در روز
• افسردگی دوقطبی (با فلوکستین): 5 میلی گرم الانزاپین + 20 میلی گرم فلوکستین 

همیشه الانزاپین را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید و هرگز بدون توصیه پزشکی دوز را تنظیم نکنید یا دارو را قطع نکنید زیرا این کار می تواند خطرناک باشد.

فواید قرص الانزاپین

قرص الانزاپین اگر به درستی مورد استفاده قرار بگیرد می تواند فواید متعددی داشته باشد. این قرص به دلیل اثربخشی قوی در موارد زیر شناخته شده است:

• کاهش علائم مثبت اسکیزوفرنی مانند توهم و هذیان
• بهبود علائم منفی اسکیزوفرنی مانند کناره گیری اجتماعی و نداشتن انگیزه 
• کنترل دوره های شیدایی و تثبیت خلق و خو در اختلال دوقطبی
• کاهش میزان عود اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی
• افزایش خواب و کاهش بی قراری

قرص الانزاپین به ویژه برای افرادی که به سایر داروهای ضد روان پریشی مقاوم هستند مؤثر است.

عوارض جانبی الانزاپین

قرص الانزاپین می تواند عوارض جانبی متفاوتی از خفیف تا جدی داشته باشد. شایع ترین عوارضی که در اثر مصرف الانزاپین گزارش شده اند عبارتند از:

• افزایش وزن
• افزایش اشتها
• قند خون بالا (هیپرگلیسمی)
• افزایش کلسترول و تری گلیسیرید
• خطر ابتلا به دیابت نوع 2
• آرام بخشی زیاد یا خواب آلودگی
• سرگیجه
• لرزش
• بی قراری
• خشکی دهان
• یبوست
• هیپوتانسیون ارتوستاتیک (کاهش فشار خون پس از ایستادن)
• افزایش آنزیم های کبدی
• اختلال عملکرد جنسی
• بی نظمی قاعدگی

الانزاپین در موارد نادری می تواند منجر به بروز عوارض جانبی بسیار خطرناک و کشنده شود. این عوارض جانبی عبارتند از تب بالا، سفت شدن عضلات، تشنج و واکنش های آلرژیک شدید. به همین دلیل است که مصرف این دارو همیشه باید تحت نظارت یک فرد متخصص انجام شود.

قرص الانزاپین به هیچ وجه نباید در بیماران مسن مبتلا به روان پریشی مرتبط با زوال عقل مورد استفاده قرار بگیرد، زیرا می تواند خطر سکته مغزی و مرگ را در این افراد افزایش دهد.

تداخلات دارویی با قرص الانزاپین

الانزاپین ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد، از جمله:

• داروهای مضعف CNS مانند الکل، بنزودیازپین ها و مواد افیونی 
• کاربامازپین
• فلووکسامین
• داروهای ضد فشار خون
• داروهای آنتی کولینرژیک

همیشه قبل از شروع استفاده از هر دارویی از جمله الانزاپین پزشک را از تمام داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید مطلع کنید.

آیا قرص الانزاپین 5 چاق کننده است؟

یکی از شایع ترین عوارض جانبی قرص الانزاپین الانزاپین افزایش وزن است. الانزاپین بر چندین انتقال دهنده عصبی در مغز تاثیر می گذارد، به ویژه گیرنده های سروتونین، دوپامین و هیستامین که در تنظیم اشتها و متابولیسم نقش دارند. این دارو می تواند منجر به افزایش اشتها، کاهش متابولیسم و حساسیت انسولین شود و از این طریق بر وزن مصرف کنندگان تاثیر بگذارد.

باید بدانید که میزان افزایش وزن ناشی از مصرف قرص الانزاپین واقعا قابل توجه است و تحقیقات نشان میدهند که مصرف کنندگان در 6 تا 12 هفته اول به طور متوسط 4.5 تا 7 کیلوگرم وزن اضافه کرده اند. برخی از افراد در اثر استفاده طولانی مدت از این قرص بیش از 13 کیلوگرم افزایش وزن داشته اند. 

ترک قرص الانزاپین

در برخی از موارد افراد تصمیم میگیرند به دلیل بروز عوارض جانبی مانند افزایش وزن یا خواب آلودگی مصرف الانزاپین را متوقف کنند. نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که ترک الانزاپین باید همیشه تحت نظارت پزشکی انجام شود، زیرا قطع ناگهانی آن می تواند منجر به علائم ترک و عود بیماری زمینه ای شود. 

توقف و کاهش ناگهانی قرص الانزاپین می تواند عوارض خطرناکی را به همراه داشته باشد از جمله بی خوابی، حالت تهوع، اضطراب، تعریق، بی قراری، تشدید و عود علائم بیماری و بی ثباتی خلقی (به ویژه در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی). در طول ترک این دارو داشتن خواب خوب، ورزش منظم، شرکت در گروه های حمایتی و استفاده از سایر داروها می تواند کمک کننده باشد.

به نقل قول از www.nhs.uk:

It’s important to keep taking your medicine even if you feel better, unless your doctor asks you to stop.

ترجمه: مهم است که به مصرف دارو ادامه دهید، حتی اگر احساس بهتری دارید، مگر اینکه پزشک از شما بخواهد آن را قطع کنید.

منبع: https://www.nhs.uk/medicines/olanzapine/about-olanzapine

سوالات متداول در مورد قرص الانزاپین