علت بوی بد دهان، چه بیماری هایی باعث این مشکل می شوند؟

شاید تا به حال بوی بد دهان را از جانب خود یا دیگران تجربه نموده و از این امر آزار خاطر شده باشید، باید بگوییم بوی بد دهان می تواند ناشی از علل مختلفی باشد که برخی از این موارد بی خطر است ولی در برخی موارد بوی بد دهان از ابتلا به بیماری هایی خطرناک هشدار میدهد. با این مقاله از مجله پزشکی بیچشک همراه شوید تا از علت بوی بد دهان آگاهی یابید.

بیماری هایی که علت بوی بد دهان هستند

بدبویی دهان یا هالیتوز مشکل شایعی است که در بیشتر موارد ناشی از خود دهان است و می تواند در ساعات مختلفی از روز شدت های مختلفی داشته باشد. همچنین بوی بد دهان می تواند در برخی از موارد مشکلی مزمن یا دائمی شود که در این صورت نیاز به مراجعه پزشک می باشد.این مشکل همیشه به علت مصرف غذاها یا مواد خوراکی دارای بو نیست، بلکه در برخی موارد به خصوص اگر این نشانه دائمی باشد، می تواند فرد را از ابتلا به بیماری های خطرناکی آگاه نماید، علت بوی بد دهان به سبب بیماری هایی به این شرح است:

پوسیدگی دندان و التهاب لثه

اگر مینای دندان از بین رود، ذرات غذا در نقاط پوسیدگی به جای مانده و چون این ذرات حتی با مسواک زدن نیز از بین نمی روند می توانند عامل بوی بد دهان شوند، در واقع می توان به بیان علمی گفت زمانی که تجمع پلاک ها افزایش یابد، فعالیت باکتری های بی هوازی بالا رفته و حجم گاز های بد بو افزایش میدهد. اگر غذا های فاسد شده در زیر لثه باشند لازم است آن را به موقع خارج کنید در غیر این صورت التهاب لثه توسط باکتری ها،  بوی بد دهان و درد فراوانی را به همراه خواهد داشت و ممکن است موجب بیماری لثه گردد.

مطالعه بیشتر : علت بوی بد بدن در دوران بلوغ

عفونت های تنفسی

عفونت دستگاه تنفسی می تواند علت بوی بد دهان باشد، این عفونت ناشی از بیماری های آنفولانزا، برونشیت و سینوزیت روی میدهد، و موجب التهاب دستگاه تنفسی می شود، و در نتیجه آن سلول هایی تولید می شود که از باکتری ها تغذیه خواهند کرد. همچنین ابتلا به آلرژی یکی از انواع عفونت های تنفسی است، که موجب مسدود شدن راه های تنفسی می گردد و این امر خشکی دهان و بوی بد آن را به همراه خواهد داشت.

رفلاکس معده به مری

ناراحتی های گوارشی از جمله رفلاکس اسید یا رفلاکس معده به مری علت بوی بد دهان است، در صورت بروز این بیماری ها غذای درون معده هضم نشده که این امر موجب فاسد شدن آن و بوی بد دهان می گردد. التهاب گلو و فرسایش دهان می تواند به دندانپزشک در تشخیص رفلاکس معده به مری کمک نماید. همچنین باکتری هایی که عامل زخم معده هستند اگر به دهان وارد شوند می توانند عامل این مشکل باشند.

مطالعه بیشتر : بهترین قرص برای زخم معده

قطع تنفس در خواب

بوی بد دهان پس از خواب به دو علت اصلی رخ می دهد اولاً بدن در طول خواب بزاق کمتری را تولید می کند در نتیجه باکتری ها فرصت بیشتری برای تکثیر و رشد پیدا می کنند و عامل این اختلال می شوند، دوماً افرادی که دچار اختلالات خواب از جمله خرخر کردن و قطع تنفس در خواب هستند برای تنفس راحت تر از دهان استفاده می کنند که این امر خشکی دهان و بوی بد آن را به همراه خواهد داشت.

بوی بد دهان می تواند ناشی از علل مختلفی باشد که برخی از این موارد بی خطر است ولی در برخی موارد بوی بد دهان از ابتلا به بیماری هایی خطرناک هشدار میدهد.

سنگ لوزه

سنگ های لوزه خوشه‌ های کوچک و سفتی هستند که از ذرات غذای به دام افتاده، مخاط، سلول‌ های مرده و باکتری‌ هایی که در شکاف‌ لوزه‌ها جمع می‌ شوند، تشکیل شده‌اند. با گذشت زمان، این مواد کلسیفیه می‌ شوند و توده‌ های سفید یا زرد رنگ قابل مشاهده‌ای را در پشت گلو تشکیل می‌ دهند. سنگ لوزه می تواند منجر به بوی بد دهان شود، زیرا محیطی را ایجاد می‌ کند که باکتری‌ های مولد بو می‌ توانند در آن رشد کنند. حتی اگر بهداشت دهان و دندان خوب باشد، درمان نکردن این بیماری می تواند منجر به تشدید بوی بد دهان شود.

نارسایی کلیه

دلیل بوی بد دهان می تواند نارسایی کلیه باشد. اگر دهان بوی ماهی، ادرار یا آمونیاک می دهد، احتمالاً به نارسایی کلیه مبتلا شده اید. وظیفه کلیه ها این است که با تولید ادرار مواد سمی را از بدن خارج نمایند، ولی اگر کلیه ها دچار نارسایی شوند قادر به تصفیه خون از مواد سمی و فضولات نیستند، این امر تمام بخش های بدن را تحت تاثیر قرار داده و بی شک تاثیر مستقیمی بر روی سیستم تنفسی و بوی بد دهان دارد.

سکته قلبی

نارسایی قلبی می تواند دلیل بوی بد دهان باشد، محققان توانسته اند تنها با انجام یک آزمایش ساده از تنفس بیمارانی که دچار سکته قلب شده اند آنان را شناسایی نمایند، این محققان ادعا کرده اند که با استفاده از طیف سنجی توده ای تنفس این افراد را مورد بررسی قرار داده اند تا نشانه های مولکولی و شیمیایی سکته قلبی را شناسایی نمایند، تنش در قلب موجب تغییراتی در ایزوپرن های نفس می شود که ترکیبات آلی از بافت عضلانی هستد.

دیابت

اگر دیابت را کنترل نکنید می تواند بر روی سیستم تنفسی شما و بوی بد دهان تاثیر گذار باشد زیرا دیابت در ایجاد بیماری های لثه و خشکی دهان موثر است. اگر سطح قند خون ثبات نداشته باشد، سیستم ایمنی بدن تضعیف شده و قادر به مبارزه با باکتری هایی که عامل عفونت لثه هستند نخواهد بود که همین امر عامل این اختلال می شود.

اگر دهان بوی میوه یا بوی شبیه به استون می دهد می تواند نشان دهنده ی یکی از عوارض خطرناک دیابت باشد، زمانی که بدن انسولین کافی دریافت نکند از اسید های چرب برای تولید انرژی استفاده می کند و این امر موجب تولید کتون های اسیدی در بدن می شود که بسیار خطرناک است و می تواند منجر به کمای دیابتی و یا مرگ شود.

اختلالات متابولیک

برخی از اختلالات متابولیک باعث می‌ شوند بدن ترکیبات فرار یا سمی تولید کند که بوی نامطبوعی دارند. این ترکیبات اغلب از طریق بازدم از بدن خارج می‌ شوند و باعث می‌ شوند بوی نفس حتی با وجود بهداشت دهان و دندان خوب غیرطبیعی باشد.

سرطان ریه

به طور معمول پزشکان از طریق بافت برداری و اسکن های فراصوتی سرطان ریه را تشخیص می دهند، اما بر اساس تحقیقات به عمل آمده در سال 2013 می توان این بیماری را تنها با آزمایش های تنفس تشخیص داد که هم روشی ساده تر و هم بدون درد است. محققان با استفاده از بینی الکترونیکی تنفس 475 نفر را مورد بررسی قرار دادند, این بینی توانست سرطان ریه را به درستی تشخیص دهد و تنها در 5 مورد دچار اشتباه شده بود.

سرطان معده و مری

هر دوی این سرطان ها می تواند دلیل بوی بد دهان باشد، بر اساس تحقیقات پژوهشگران انگلیسی می توان در آینده ای نزدیک بجای استفاده از سونوگرافی برای تشخیص سرطان معده تنها از طریق تنفس این بیماری را شناسایی نمود. در حال حاضر انجام این تست برای افراد مبتلا به سرطان معده نشان داده درصد خطای آن بسیار کم می باشد.

نارسایی کبدی

نارسایی کبدی می تواند علت بوی بد دهان باشد, کبد مسئولیت تجزیه چربی در بدن و استخراج مواد مضر از خون را بر عهده دارد ولی هنگامی که قادر به سوخت و ساز چربی ها نباشد ناخالصی در خون افزایش یافته و می تواند عامل افزایش باکتری ها در دهان شود که این امر بوی بد دهان را به همراه خواهد داشت. فتور هپاتیکوس رایحه ای کپکی می باشد که نشان دهنده ی نارسایی کبدی است.

باکتری

هلیکوباکتر پیلوری می تواند دلیل بوی بد دهان شود، این باکتری عامل زخم و سرطان شده و بوی بدن را به همراه می آورد، مطالعات نشان داده 87 درصد افراد مبتلا به بوی بد دهان به این باکتری مبتلا شده اند.

خشکی دهان

شایع ترین علت بوی بد دهان, خشکی آن است که می تواند به سبب بیماری های مختلفی روی دهد. بزاق دهان، ذراتی که منشأ بوی بد می شود را از بین میبرد و اگر به هر دلیل میزان بزاق کاهش پیدا نماید، موجب این اختلال می شود, این اختلال نیاز به مراجعه به پزشک و شناخت علت آن دارد.

به نقل قول از mayoclinic:

Dry mouth naturally occurs during sleep, leading to “morning breath.” It gets worse if you sleep with your mouth open. Constant dry mouth can be caused by a problem with the glands that produce saliva and by some diseases.

ترجمه: خشکی دهان به طور طبیعی هنگام خواب رخ می‌ دهد و منجر به “بوی بد دهان صبحگاهی” می‌ شود. اگر با دهان باز بخوابید، این وضعیت بدتر می‌ شود. خشکی مداوم دهان می‌ تواند ناشی از مشکلی در غدد تولیدکننده بزاق و برخی بیماری‌ها باشد.

منبع: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bad-breath/symptoms-causes/syc-20350922

دلایل غیر بیماری

برخی موارد از جمله سبک زندگی غلط، عدم رعایت بهداشت و مصرف برخی مواد غذایی می تواند دلیل بوی بد دهان باشد، مهمترین عللی که موجب این مشکل می گردد به این شرح است:

• فساد دندان ها
• زخم های دهانی
• عفونت دهان
• عدم بهداشت دندان ها
• استرس، اضطراب و افسردگی
• روزه داری
• مصرف الکل
• استعمال سیگار
• چرخه قاعدگی
• مصرف داروهایی که موجب خشکی دهان و بوی بد می شوند
• عفونت بینی و گلو
• سوء هاضمه که باعث ایجاد خلط شود
• خوردن غذا با بوی قوی مانند سیر و پیاز
• حفره های دندان یا پر کردن ناقص دندان
• وسایل ارتودنسی
• کاهش بزاق دهان
• تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، بارداری