زخم دهانه رحم چیست ؟ علت ، علائم، روش های پیشگیری و بررسی بارداری در این شرایط

قبل از معرفی این بیماری به آشنایی کوتاه با دهانه ی رحم می پردازیم، دهانه ی رحم در واقع فضایی مابین رحم و واژن است که در بالاترین نقطه از واژن و پایین ترین نقطه ی رحم قرار دارد ( هنگام نزدیکی آلت با قسمت بیرونی دهانه رحم برخورد دارد.)، بافت دهانه ی رحم بافت قرمز رنگ است، اما گردنه ی رحم ( قسمت زیرین دهانه ی رحم ) بافت صورتی رنگ دارد، اگر بافت قرمز رنگ به قسمت پایین تر نفوذ کند و در واقع این قسمت بافتی قرمز و مخملی به خود بگیرد، فرد دچار زخم دهانه رحم یا دیسپلازی دهانه رحم شده است. میزان و شدت این بیماری به رشد سلول های غیر طبیعی در این ناحیه بستگی دارد، اگر رشد سلول ها کند باشد، درجه بیماری پایین است ولی اگر این رشد سلولی با سرعت بالایی انجام گیرد، ممکن است تبدیل به سرطان دهانه ی رحم شود. این بیماری عارضه شایعی است که بیشتر در خانم های باردار مشاهده می شود، به گونه ای که زخم دهانه رحم شایع ترین علت خونریزی در طول ماه های آخر بارداری است و ممکن است موجب زایمان زودرس گردد. اما خانم های دیگر نیز امکان ابتلا به آن را دارند.

علت زخم دهانه رحم مشخص نیست، اما می تواندعلت های مختلفی نشات گیرد. برخی از مطالعات نشان داده این بیماری می تواند ارتباط مستقیم با ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV داشته باشد. اما بیشتر موارد این بیماری ناشی از تغییرات هورمونی و یا عفونت های منتقل شده از راه برقراری ارتباط جنسی است. مهمترین علل ذکر شده برای این بیماری به این شرح است:

• ضربه
• آلرژی به برخی از مواد شیمیایی در اسپرم ها، یا لاتکس در کاندوم
• عفونت در رحم به مدت طولانی
• سرطان دهانه ی رحم
• زایمان‌های متعدد
• سطح بالای هورمون‌های زنانه
• بارداری
• تحریک یا آسیب رساندن به موضع از طریق تامپون
• عدم تعادل باکتریایی؛ باکتری سالم و طبیعی در واژن
• عدم تعادل هورمونی؛ افزایش و یا کاهش استروژن یا پروژسترون
• سرطان یا درمان سرطان ( به ندرت)
• پرتو درمانی
• ابتلا به بیماری های مقاربتی (STD) مثل سوزاک،کلامیدیا، تبخال تناسلی، مایکوپلاسما و اوره پلاسما
• استفاده طولانی مدت از آی یو دی و مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری در خانم‌های جوان

همان طور که ذکر کردیم این بیماری در اغلب موارد ناشی از آمیزش جنسی و یا انتقال عفونت ناشی از محیط های آلوده مانند استخر، وان و یا لباس آلوده روی میدهد، پس مهمترین راهکار پیشگیری از این بیماری رعایت اصول بهداشتی و درمان سریع عفونت ها و پیشگیری از بیماری های مقاربتی است.

تشخیص

زخم دهانه رحم از طریق معاینه ی پزشک به وسیله ی اسپکولوم، قابل تشخیص است. اما به جهت تشخیص سرطانی بودن این بافت معمولاً پزشک تست پاپ اسمیر را تجویز می کند.( این تست یکی از تست هایی است که هر خانوم باید سالانه آن را انجام دهد تا از سلامت سلول های دهانه ی رحم اطمینان حاصل نماید.) و در صورتی که نتیجه تست پاپ اسمیر غیر طبیعی و یا مشکوک باشد، پزشک یکی راهکار های زیر را توصیه می کند:

• کولپوسکوپی : این وسیله یک لوله با لنز بزرگ کننده است که جهت تشخیص زخم دهانه رحم کاربرد دارد. پزشک با این روش رشد غیر طبیعی سلولهای دهانه رحم را مورد بررسی و آزمایش قرار می دهد.
• بیوپسی : این روش نوعی نمونه برداری از بافت دهانه رحم است که به منظور بررسی سرطان شدن بافت به کار می رود.

مخاطی که در اثر عارضه زخم دهانه رحم به بیرون از آن گسترش می یابد « اکتروپیون » نام دارد. و پزشک سعی می کند با استفاده از روش های درمانی بافت طبیعی رحم که « اسکواموس » را جایگزین نماید.

بسیاری از زنان علامت و نشانه ی خاصی را تجربه نمی کنند. و معمولاً بیماری در طی معاینات دوره ای کشف میشود. برخی از نشانه هایی که ممکن است روی دهد، به این شرح است:

• ترشحات تیره و زرد رنگ
• خونریزی غیرطبیعی واژن، مانند خونریزی پس از رابطه جنسی یا بین دوره
• درد در طول رابطه جنسی و یا بعد از آن
• ادرار شدید، دردناک و یا مکرر
• درد در قسمت پایین شکم و یا تب

همان طور که ذکر کردیم علت این بیماری غالباً  آمیزش جنسی و یا انتقال عفونت ناشی از محیط های آلوده مانند استخر، وان و یا لباس آلوده است، پس مهمترین راهکار پیشگیری از این بیماری رعایت اصول بهداشتی و درمان سریع عفونت ها و پیشگیری از بیماری های مقاربتی است. همچنین رعایت نکات زیر نیز توصیه میشود.

• از لباس زیر های خیس و نمناک استفاده نکنید.
• ناحیه ی واژن را با استفاده از دستمال های نرم خشک کنید.
• انجام تست پاپ اسمیر در فاصله های منظم
• پرهیز از نشستن در محیط های آلوده
• استفاده از کاندوم
• پرهیز از استعمال دخانیات
• افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات
• مصرف ویتامین های A و C و اسید فولیک
• پرهیز از برقراری رابطه با شرکای جنسی متعدد
• عدم استفاده از وسایل بهداشتی زنانه که باعث تحریک واژن می شوند.
• کنترل قند خون در صورت ابتلا به دیابت

این بیماری نیاز به درمان فوری دارد، زیرا انتقال عفونت به لگن و شکم وجود دارد و  ممکن است عوارض دیگری را به همراه داشته باشد. بطور مثال ممکن است در ایجاد سرطان نقش داشته باشد و یا برای بارداری مشکلاتی را ایجاد نماید همچنین در صورت بارداری می تواند باعث آسیب به جنین شود.

درمان این بیماری بستگی به نظر پزشک دارد، با توجه به اینکه این بافت غیر طبیعی نبوده و در واقع بافت داخلی رحم است که گسترش یافته در صورتی که مشکل جدی ایجاد نکند، (به طور مثال اگر فرد دچار ترشحات عفونی و چرکی نشود و یا پس ار هر بار رابطه دچار خونریزی نگردد.) نیازی به استفاده از کرایو نخواهد بود زیرا که اولاً انجام کرایو یا فریز همراه با عوارض خواهد بود دوماً بافت طبیعی ( اسکواموس) در اثر گذر زمان و افزایش سن در مدت 4 الی 5 سال مجدداً جایگزین می شود. اما در هر صورت درمان بیماری باید با نظر پزشک انجام گیرد. اولین روش درمان استفاده از دارو است، در صورتی که دارو نتواند در درمان موثر واقع گردد از روش های زیر برای درمان استفاده می شود. مهمترین روش های که پزشک برای درمان این بیماری استفاده می کنند، شامل موارد زیر است :

• کرایو ( فریز کردن): با استفاده از این روش زخم دهانه رحم فریز می شود، این روش در طی دو مرحله به فاصله های پنج دقیقه انجام می گیرد و در طی آن بافت های غیر طبیعی تخریب می شوند. این روش اغلب بعد از مثبت بودن تست پاپ اسمیر انجام می شود. انجام کرایو همراه با عوارضی از جمله تغییر دادن نتیجه آزمایش پاپ اسمیر در آینده به سبب تغییر سلول های این ناحیه است. در واقع این امر موجب مثبت و یا منفی بودن کاذب نتیجه آزمایش خواهد شد.
• کوتر ( سوزاندن): این روش مشابه کرایو است و می تواند خیلی سریع خونریزی را متوقف  لکه های زخم را از بین ببرد. در این روش با استفاده از جریان الکتریسیته، لایه بالایی سلول ها بسته می شود و سلول های غدد لنفاوی برای جلوگیری از خونریزی بسته خواهند شد. معایب این روش مانند کرایو می باشد. به شما پیشنهاد می کنیم جهت شناخت بیشتر روش های درمان این بیماری و معایب آنها و آشنایی با سایر روش ها به مقاله درمان زخم دهانه رحم مراجعه نمایید.

زخم دهانه رحم نمی تواند مانع از بارداری گردد، مگر اینکه عفونت این زخم باعث برآمدگی روی آن شده باشد که در این صورت نیز با استفاده از دارو و کرایو تراپی قابل درمان است.

این بیماری از رایج ترین مشکلات دوران بارداری است. اگر زخم دهانه رحم عفونی شود، می تواند موجب زایمان زودرس گردد. از همین روی توصیه می شود مادران باردار این بیماری را جدی گرفته و تحت نظر پزشک باشند. از عواملی که ایجاد این بیماری در بارداری را از افزایش می دهد، می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• زایمان های متعدد
• اولین مقاربت در سن کمتر از 16 سال
• بارداری در سن کم