دلایل چاقی مفرط در کودکان + [5 راه پیشگیری از آن]

چاقی مفرط یا به اصطلاح انگلیسی (obesity) یک وضعیت پزشکی جدی است که بر کودکان و نوجوانان تاثیر می گذارد. چاقی مفرط به ویژه زمانی دردسرساز می شود که این اضافه وزن زمینه ساز بیماری هایی می شود که به عنوان مشکلات بزرگسالان در نظر گرفته می شوند مثل قند خون، فشار خون بالا و کلسترول بالا. چاقی مفرط در کودکی می تواند منجر به عزت نفس پایین و افسردگی شود.
یکی از بهترین روش ها برای کاهش چاقی مفرط بهبود و تغییر عادت های غذایی خانواده و همچنین ورزش کردن می باشد. درمان و جلوگیری از چاقی مفرط در کودکی باعث حفظ سلامتی کودک در کودکی و بزرگسالی می شود.

علائم چاقی مفرط در کودکان

همه کودکانی که چند کیلو اضافه وزن دارند به این معنا نیست که چاقی مفرط دارند. برخی از کودکان ممکن است بدن بزرگتری نسبت به همسالانشان داشته باشند. بنابراین نمی توان تنها به دلیل مقداری اضافه وزن گفت که یک کودک چاقی مفرط دارد.
شاخص توده بدنی (BMI) که نشان دهنده تناسب وزن با قد میباشد می تواند در تشخیص اضافه وزن و چاقی مفرط کمک کند. پزشکان می توانند با استفاده از نمودارهای رشد و شاخص توده بدنی و در صورت نیاز سایر تست ها می توانند تشخیص دهند که وزن یک کودک می تواند منجر به مشکلات سلامتی شود یا خیر.

به گزارش از سایت https://parklandhealthplan.com/ :

The number of calories a child needs will increase as they get older. For example, a toddler typically needs about 1,000 calories per day, while an older child needs between 1,200 and 1,400 calories per day. A teen will need between 1,600 and 1,800 calories per day.

ترجمه : با افزایش سن، تعداد کالری مورد نیاز کودک افزایش می یابد. به عنوان مثال، یک کودک نوپا معمولاً به حدود 1000 کالری در روز نیاز دارد، در حالی که یک کودک بزرگتر بین 1200 تا 1400 کالری در روز نیاز دارد. یک نوجوان بین 1600 تا 1800 کالری در روز نیاز دارد.

منبع : https://parklandhealthplan.com/living-well/blog/articles/a-pediatrician-explains-how-to-build-a-balanced-diet-for-your-growing-child-or-teen

دلایل چاقی مفرط در کودکان

چاقی مفرط می تواند دلایل متفاوتی از جمله موارد زیر داشته باشد:

• سبک زندگی
• فعالیت کم
• خوردن غذاها و نوشیدنی های پرکالری
• ژنتیک
• عوامل هورمونی

عوامل خطرناک

ترکیبی از عوامل متفاوت می تواند خطر اضافه وزن در کودکان را افزایش دهد:

رژیم غذایی : خوردن غذاهای پرکالری به طور مرتب مانند فست فود، تنقلات و محصولاتی که با آراد پخته می شوند می توانند باعث اضافه وزن شوند. شکلات و دسرهای شیرین و به ویژه طبق تحقیقات نوشیدنی های شکری مثل آبمیوه ها به عنوان عامل های مهمی در چاقی مفرط تشخیص داده شده اند.
کمبود ورزش : کودکانی که ورزش نمی کنند بیشتر در معرض اضافه وزن هستند زیرا به اندازه کافی کالری نمی سوزانند. صرف زمان های طولانی برای انجام فعالیت های کم تحرک مثل تلویزیون نگاه کردن یا بازی های کامپیوتری می تواند مشکل ساز باشد. همچنین در تلویزیون اغلب غذاهای ناسالم تبلیغ می شود.
عوامل خانوادگی : اگر سابقه اضافه وزن در یک خانواده وجود داشته باشد احتمال اضافه وزن داشتن کودک را می تواند افزایش دهد. به ویژه اگر کودک در محیطی زندگی می کند که غذاهای پرکالری همیشه در دسترس هستند و کودک به انجام فعالیت های بدنی تشویق نمی شود.
عوامل روانشناسی : مشکلات شخصی و خانوادگی می توانند منجر به افزایش استرس در کودک و در نتیجه افزایش خطر چاقی مفرط شود. برخی از کودکان برای کنار آمدن با احساساتی مثل استرس یا برای مبارزه با کسالت پرخوری می کنند. ممکن است که پدر و مادر کودک تمایل های مشابه داشته باشند و کودک این عادت ها را از آنها یاد گرفته باشد .
عوامل اجتماعی و اقتصادی: برخی از افراد ممکن است در جوامعی زندگی کنند که دسترسی به مواد ارگانیک و تازه محدود باشد. در نتیجه ممکن است که آنها غذاهای آماده ای خریداری کنند که سریع فاسد نشوند مثل غذاهای منجمد. همچنین افرادی که در محله های کم درآمد زندگی می کنند ممکن است به یک مکان مناسب برای ورزش کردن دسترسی نداشته باشند.
مصرف داروهای خاص : برخی از داروها می توانند خطر ابتلا به چاقی مفرط را افزایش دهند مثل پردنیزون، لیتیوم، آمی تریپتیلین، پاروکستین، گاباپنتین، پروپرانولول

عوارض چاقی مفرط

چاقی مفرط در کودکی اغلب باعث ایجاد عوارض در سلامت جسمانی، اجتماعی و عاطفی می شود.
با شناخت این عوارض در ادامه می توان وزن کودک را کنترل نمود و از اضافه وزن مفرط پیشگیری کرد:

عوارض جسمانی

عوارض جسمانی چاقی مفرط در کودکان می تواند شامل:
دیابت نوع دوم : این بیماری بر نحوه استفاده بدن کودک از قند (گلوکز) تاثیر می گذارد. چاقی و سبک زندگی کم تحرک خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
کلسترول و فشار خون بالا : یک رژیم غذایی نامناسب می تواند باعث شود که کودک به یک یا هر دوی این بیماری ها مبتلا شود. این عوامل می توانند به ایجاد پلاک ها در شریان ها کمک کنند، که می تواند منجر به تنگ و سخت شدن شریان ها شود و احتمال حمله قلبی یا سکته در آینده را افزایش دهد.
درد مفاصل : افزایش وزن باعث افزایش فشار بر باسن و زانو می شود. چاقی مفرط در کودکی می تواند باعث درد و گاهی آسیب هایی در باسن، زانو و کمر شود.
مشکلات تنفسی : آسم در بین کودکانی که اضافه وزن دارند شایع تر است. همچنین این کودکان بیشتر در معرض ابتلا به آپنه خواب هستند. آپنه خواب یک اختلال جدی است که در آن تنفس کودک در طول خواب مکررا متوقف و شروع می شود.
بیماری کبد چرب غیر الکلی : این اختلال معمولا علائمی ندارد و باعث ایجاد رسوبات چربی در کبد می شود. این اختلال می تواند باعث زخم شدن و آسیب کبدی شود.

عوارض اجتماعی و عاطفی

کودکانی که چاقی مفرط دارند ممکن است مورد تمسخر و قلدری از سوی همسالانشان قرار بگیرند. این مسئله می تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و افزایش خطر افسردگی و اضطراب شود.

پیشگیری از چاقی مفرط

برای پیشگیری از اضافه وزن در کودکان می توان این اقدامات را انجام داد:
برای آنها الگوی خوبی باشید: عادت های غذایی مناسب ایجاد کنید و همگی به عنوان یک فعالیت خانوادگی با یکدیگر ورزش کنید.
میان وعده های سالم تهیه کنید : میان وعده سالم می تواند ذرت بو داده بدون استفاده از روغن، غلات با شیر کم چرب، ماست های میوه ای کم چرب و …. باشد.
غذاهای جدید را چند بار امتحان کنید : اگر فرزندتان سریعا از یک غذای جدید لذت نمی برد ناامید نشوید زیرا معمولا نیاز است چندين بار به کودک خود غذای جدید را پیشنهاد دهید تا بالاخره آن را بپذیرد.
برای تشویق آنها پیشنهاد غذا ندهید : برای مثال برای رفتار خوبی که از خود نشان می دهند به آنها شکلات ندهید
اطمینان حاصل کنید که کودک خواب خوبی دارد : برخی از تحقیقات نشان می دهند که کم خوابی می تواند منجر به چاقی مفرط شود. کم خوابی می تواند باعث عدم تعادل هورمونی شود و همین امر منجر به افزایش اشتها می شود.

همچنین حداقل سالی یک بار کودک خود را برای چکاپ شدن نزد پزشک ببرید. دکتر قد و وزن کودک را اندازه می گیرد و شاخص توده بدنی او را محاسبه می کند. افزایش قابل توجه در درصدهای شاخص توده بدنی کودک در طی یک سال می تواند یکی از نشانه های اضافه وزن کودک باشد.

سوالات متداول درباره چاقی مفرط در کودکان