آشنایی با خواص عناب و روش های مصرف این میوه دوست داشتنی

بیش از 4000 سال پیش بود که درخت عناب برای نخستین بار در کشور چین کشف شد و بومی این ناحیه به حساب می آید ولی امروزه تقریبا در سر تا سر دنیا این میوه شناخته شده است. خواص دارویی و درمانی عناب به قدری وسیع و گسترده است که بسیاری از متخصصان طب سنتی به آن نگاهی فراتر از یک میوه دارند. در بسیاری از کشورهای دنیا پروژه های مختلفی در رابطه با شناخت بیشتر خواص عناب صورت پذیرفته است که طی آن دانشمندان هر بار بیشتر و بهتر به خواص دارویی این میوه دوست داشتنی پی می برند. در این مقاله از بیچشک با ما همراه باشید تا بیشتر با خواص عناب برای مردان و زنان آشنا شوید.

عناب چیست؟

عناب میوه ای که نام علمی آن زیزیفوس جوجوب است. عناب درختچه ای تقریبا کوتاه و متوسط با برگ هایی کوچک و زیباست که ارتفاع آن چیزی در حدود 10 الی 12 متر می باشد و فقط در مناطق گرمسیری رشد می کند. درخت عناب نسبت به خشکی بسیار مقاوم است به طوری که واریته ای (گونه) از این گیاه خاردار می باشد. عناب تازه شیرین است و رنگی متمایل به قرمز و گاها نارنجی تیره دارد. بزرگی میوه های آن تقریبا به اندازه ی یک خرما است و  آن را با نام خرمای چینی و یا خرمای قرمز هم می شناسند. عناب هسته ای به اندازه ی هسته ی خرما دارد و پوست آن پس از رسیدن کمی چروک می شود. در ایران میوه ی عناب بیشتر به شکل عناب خشک مورد استفاده قرار میگیرد. در انگلستان عناب را به صورت عناب خشک یا به شکل آبنبات های کوچک همراه با چای عصر میل می نمایند. مصرف عناب تازه هم طرفداران خاص خود را دارد.

خواص عناب

عناب به عنوان یکی از صدرنشینان گیاهان دارویی شناخته شده است. خواص عناب به قدری گسترده و متنوع است که تقریبا در هر زمینه ای می توان به آن رجوع کرد. قبل از معرفی خواص عناب باید بگوییم که تقریبا از تمامی قسمت های عناب می توان استفاده کرد. میوه، برگ، بذر، پوست و ریشه این میوه دارای خواص گوناگون و متنوعی است که هر کدام کاربردهای خاص خود را در طب سنتی و گیاهی دارند. از جمله مهم ترین خواص عناب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آنتی اکسیدان و ضدالتهاب
• کنترل قند خون
• نرم کننده سینه و ضد سرفه
• ملین
• تصفیه کننده خون
• آرام بخش
• ضد سرطان
• درمان کبد چرب و حفاظت از کبد
• استحکام دندان ها
• کمک به درمان نازایی
• درمان جوش و کنه
• ضدعفونی کننده بدن و ضد باکتری
• لاغری و کاهش وزن
• افزایش رشد مو
• تنظیم دستگاه گوارش و متعادل کننده حرکات روده ها
• درمان یرقان نوزادان
• برطرف کردن ورم و التهاب چشم
• بهبود قدرت عضلانی
• تقویت حافظه
• درمان اضطراب
• بهبود چرخه خواب

مطالعه بیشتر: خواص دراگون فروت یا میوه اژدها

خواص عناب برای کبد

به طور کلی عناب دارای خواصی است که می توانند به ارتقای سلامت کبد کمک کنند. عناب سرشار از ویتامین C، فلاونوئیدها و پلی ساکاریدها است که می تواند به کاهش استرس اکسیداتیو در کبد کمک کند. استرس اکسیداتیو یک عامل مهم در آسیب کبد است، بنابراین آنتی اکسیدان های موجود در عناب ممکن است به جلوگیری از آسیب به سلول های کبد کمک کنند. همچنین خواص ضد التهابی عناب می توانند به کاهش التهاب در کبد که یک عامل مهم دیگر در آسیب به کبد است کمک کنند. در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که برخی از تحقیقات نشان می دهند که عناب ممکن است به سم زدایی کبد نیز کمک کند.

خواص عناب برای سرماخوردگی

عناب اغلب در طب سنتی برای کمک به علائم سرماخوردگی و تقویت سلامت سیستم ایمنی استفاده می شود. برخی از خواص عناب برای سرماخوردگی عبارتند از:

• عناب سرشار از ویتامین C است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
• اثرات ضد التهابی عناب به کاهش علائم سرماخوردگی از جمله گلودرد، احتقان و سوزش کمک می کند.
• در طب سنتی از عناب در داروهای گیاهی برای تسکین سرفه، پاکسازی مخاط و رفع احتقان استفاده می شود.
• عناب منبع خوبی از آب است و می تواند به هیدراته ماندن در هنگام مبارزه با سرماخوردگی کمک کند.

می توانید از میوه عناب برای سرماخوردگی استفاده کنید یا آن را به صورت دمنوش مصرف کنید. طرز تهیه دمنوش عناب برای سرماخوردگی شامل جوشاندن میوه های عناب در آب است. همچنین می توانید برای تسکین گلو و تقویت بیشتر سیستم ایمنی به این دمنوش زنجبیل یا عسل اضافه کنید.

خواص عناب برای پوست

عناب سرشار از ویتامین C است، این ویتامین یک آنتی اکسیدان قوی است که در تولید کلاژن نقش مهمی دارد. کلاژن برای جلوگیری از چین و چروک و افتادگی پوست ضروری است. همچنین آنتی اکسیدان های عناب با کاهش آسیب های ناشی از اشعه ماوراء بنفش، آلودگی و استرس های محیطی از پوست در برابر پیری زودرس محافظت می کنند. استفاده منظم از عناب می تواند به حفظ جوانی پوست، کاهش چین و چروک، مرطوب کنندگی و کاهش جوش ها کمک کند.

خواص عناب برای یبوست

عناب منبع خوبی از فیبر است که به حرکات منظم روده کمک می کند. فیبر به حجیم شدن مدفوع کمک می کند و حرکت آن را از طریق دستگاه گوارش تسهیل می کند. همچنین مصرف عناب می تواند به نرم شدن مدفوع و دفع آسان آن کمک کند به همین دلیل برای افراد مبتلا به یبوست بسیار مفید است.

خواص عناب خشک

علاوه بر مصرف میوه عناب تازه و رسیده آن می توان آن را به صورت عناب خشک هم میل کرد. خواص عناب خشک هم کمتر از عناب تازه نیست. میوه عناب خشک سرشار از آنتی اکسیدان است که به عنوان یک ضد سرطان بسیار قوی شناخته شده است. همچنین عناب به عنوان یک آرام بخش، مسکن، تب بر، اشتها آور مقوی، بندآورنده خون و تصفیه کننده قوی خون هم شناخته شده است و برای درمان بیماری ها و عفونت های تنفسی عالی است. اگر تپش قلب دارید یا از بیخوابی و خستگی اعصاب رنج  می برید می توانید عناب خشک میل کنید. عناب خشک به کاهش تعریق زیاد بدن و تعریق شبانه کمک زیادی می کند.

مصرف عناب در بارداری

• عناب حاوی مقادیر زیادی ویتامین C، ویتامین A، ویتامین B و فلاونوئید ها است، این ها از فاکتورهای بسیار مهم برای تقویت زنان باردار است و همچنین این موارد برای رشد جنین بسیار موثر است. به همین دلیل مصرف عناب در بارداری توصیه می شود.
• عناب به قدری آهن دارد که مصرف آن می تواند نیاز آهن زنان باردار را به طور کامل برطرف کند.
• عناب منبع بسیار خوبی از فولات (ویتامین B9) شناخته شده است، فولات فاکتوری است که برای رشد سیستم عصبی جنین بسیار مفید است.
• یکی از مهم ترین خواص عناب که در کمتر میوه ای وجود دارد کنترل فشار خون بارداری است. مصرف عناب در بارداری می تواند از کاهش و افزایش فشار خون در دوران بارداری به نحو موثری جلوگیری کند.
• همچنین عناب یکی از بهترین راه حل ها برای درمان بی خوابی دوران بارداری است.
• مصرف عناب در بارداری می تواند به جلوگیری از تهوع و استفراغ ناشی از بارداری کمک زیادی کند.
• ضعف بدن یکی از شایع ترین مواردی است که مادران باردار با آن مواجه می شوند. عناب می تواند انرژی مورد نیاز بدن مادر را در دوران بارداری تامین کند.

اختلالات هورمونی دوران بارداری می تواند باعث ایجاد استرس شود اگر در دوران بارداری به سر می برید و استرس و نگرانی شما را آزار می دهد عناب میل کنید. مصرف عناب در بارداری می تواند به طرز چشمگیری حال روحی شما را خوب کند و به درمان استرس شما کمک زیادی خواهد کرد.

طبع عناب از نظر طب سنتی

از نظر طب سنتی طبع عناب مرطوب و معتدل است. البته ابوعلی سینا معتقد بود که طبع عناب کمی سرد است. اطبای طب سنتی توصیه می کند از آنجایی که مصرف عناب در افراد سرد مزاج می تواند مشکلاتی مانند گاز و نفخ معده ایجاد کند بهتر است که همراه با مویز ، شکر یا عسل میل شود. از طرفی مصرف عناب به این دلیل که ذاتا سرد است می تواند تب و حرارت بدن را کاهش دهد و تب بر خوبی است.

چه افرادی نباید عناب مصرف کنند؟

• مصرف عناب برای افراد دیابتی می تواند باعث کاهش شدید قند خون شود.
• با توجه به اینکه طبع عناب سرد است می تواند برای افراد سرد مزاج برخی مشکلات از قبیل گاز و نفخ معده را ایجاد کند.
• مصرف عناب می تواند میل جنسی را کاهش دهد.
• مصرف عناب قبل از عمل جراحی باعث افت قند خون می گردد.
• مصرف بیش از اندازه عناب مشکلاتی از قبیل نفخ و گاز معده به وجود می آورد.

روش های مصرف عناب

مصرف خوراکی عناب از دیرباز مرسوم بوده و کاملا سلیقه ای است و به نوع ذائقه هر فرد بستگی دارد. در ایران، هندوستان و پاکستان عناب را به صورت عناب خشک میل می کنند. در بریتانیا عناب خشک شده پای ثابت چای های عصرانه است. در کشورهای آسیای شرقی مانند چین، کره و تایوان میوه عناب را به شکل شهد و شربت ها شیرین استفاده می کنند. تهیه انواع کمپوت و شیرینی هم بخشی دیگر از مصارف عناب می باشد.

در برخی کشورهای آفریقایی کیک عناب طرفداران زیادی دارد و همچنین سرکه عناب هم تهیه می کنند. عناب تازه هم به قدر عناب خشک خاصیت دارد و به مراتب شیرین تر و لطیف تر است. از دمنوش گیاهی این میوه هم نباید غافل شد که عطر و طعمی بی نظیر دارد. نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که میوه عناب کال و نارس که به رنگ سبز است بسیار دیر هضم می باشد و می تواند مشکلات گوارشی به وجود بیاورد پس بهتر است از مصرف میوه کال آن خودداری کنید.

عناب به عنوان یکی از صدرنشینان گیاهان دارویی شناخته شده است. خواص عناب به قدری گسترده و متنوع است که تقریبا در هر زمینه ای می توان به آن رجوع کرد.

جدول ارزش غذایی و کالری عناب

عناب یکی از غنی ترین منبع ویتامین C شناخته شده است و مقادیر قابل توجهی از انواع مواد معدنی مغذی و مفید را درون خود جای داده است. مواد معدنی همچون کلسیم، فسفر، آهن، کاروتن، نیاسین، تیامین، ریبوفلاوین و فلور را میتوان در خواص عناب پیدا کرد. و اما عناب حاوی ماده ای به نام پکتین است، نوعی فیبر محلول که برای کاهش چربی و قند خون فوق العاده موثر است. نکته مهم دیگری که در ارزش غذایی و خواص عناب به چشم می خورد نسبت بالای اسیدهای چرب اشباع نشده به کل چربی های موجود در میوه است به همین دلیل هم متخصصان تغذیه بر روی مصرف این میوه تاکید زیادی می کنند. جدول ارزش غذایی در هر 100  گرم عناب تازه و خام

ترکیبات	ارزش غذایی
انرژی	79 Kcal
کربوهیدرات	20.53 گرم
پروتئین	1.2 گرم
چربی کل	0.20 گرم
ویتامین B3	0.900 میلی گرم
ویتامین B6	0.081 میلی گرم
ویتامین B2	0.040 میلی گرم
ویتامین B1	0.020 میلی گرم
ویتامین A	40 IU
ویتامین C	69 میلی گرم
کلسیم	21 میلی گرم
پتاسیم	250 میلی گرم
سدیم	3 میلی گرم
آهن	0.48 میلی گرم
مس	0.073 میلی گرم
منگنز	0.084 میلی گرم
منیزم	10 میلی گرم
فسفر	23 میلی گرم
روی	0.05 میلی گرم